Apivita: Ερωτευμένη με την Ελλάδα
Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο
Όταν ο χορός στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή απήγγειλε το περίφημο «έρως ανίκατε μάχαν...» δεν χάριζε στον κόσμο απλώς μερικές όμορφες στροφές ποίησης, μερικά στιχάκια για ρομαντικούς. Όχι, υπήρχε κάτι βαθύτερο. Αυτό το «ανίκατε μάχαν», το «ανίκητε στη μάχη» μιλούσε για έναν ολόκληρο λαό που δεν το έβαζε κάτω, που δεν έχανε ποτέ. Και που χρειαζόταν και λίγο έρωτα για να πάρουν μπροστά οι μηχανές του.
Θα μάς συγχωρέστε τις αναφορές στα κείμενα των Αρχαίων –ακολουθούν πολλές ακόμη στο παρόν κείμενο- αλλά είναι αδύνατον να γράψει κανείς ένα αφιέρωμα που να περιγράφει την ουσία της Apivita και την φιλοσοφία των ιδρυτών της, του κ. Νίκου Κουτσιανά και της κας Νίκης Παναγιωτοπούλου – Κουτσιανά, χωρίς να μνημονεύσει Σοφοκλή, Ιπποκράτη και όποιον άλλον αρχαίο χρειαστεί. Γιατί το έχουμε εύκολο σήμερα να ζητάμε από τους ξένους να μάς σεβαστούν, επειδή εμείς τους χαρίσαμε τον πολιτισμό, αλλά πόσο από αυτόν τον πολιτισμό τον σεβόμαστε εμείς οι ίδιοι; Ε, λοιπόν, η Apivita και οι Κουτσιανάδες όχι μόνο τον σέβονται, αλλά είναι ερωτευμένοι μαζί του, ερωτευμένοι με την Ελλάδα, ερωτευμένοι και με τη φύση της. Κι αυτός ο έρωτάς τους έχει κάνει την εταιρεία τους παγκόσμια δύναμη στα φυσικά καλλυντικά και τους ίδιους ένα παράδειγμα για όλους τους Έλληνες.
Ψωνίζουμε ελληνικά
Κάθε Τρίτη, σάς παρουσιάζουμε από την στήλη «Ψωνίζουμε Ελληνικά» του Newsbomb.gr μια επιχείρηση που συμβολίζει όλα αυτά για τα οποία θέλουμε να είμαστε περήφανοι ως Έλληνες. Ξεκινήσαμε με την Boxer Φειδάς, την εταιρεία υποδημάτων με τον ένα αιώνα ζωής –ένα τέλειο δείγμα ελληνικού πείσματος και εργατικότητας. Συνεχίσαμε με την Bic-Βιολέξ που μάς θύμισε τι σημαίνει ελληνικό δαιμόνιο.
Σήμερα θα γράψουμε για την Apivita. Πού πάνω απ’ όλα συμβολίζει το πάθος και τον έρωτα, αλλά που, για να φθάσει ως εκεί, η ίδια έχει κάνει την πιο ταιριαστή χρήση της (αρχαιο)ελληνικής κληρονομιάς. Στην πράξη. Όχι στα λόγια, όπως πολλοί ημιαγράμματοι μεταξύ μας, που επιμένουν να επικαλούνται ένα άγνωστο σ’ αυτούς παρελθόν για να απαιτήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Χωρίς ποτέ να κάτσουν να κατανοήσουν τι πραγματικά μάς κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, μπας και παραδειγματισθούν όντως από εκείνους και προσφέρουν στους εαυτούς τους και στη χώρα κάτι πιο απτό και αποτελεσματικό από τα λόγια...
Πριν 33 χρόνια
Ήταν ο έρωτας, λοιπόν, που έδωσε ζωή σ’ αυτό που σήμερα είναι μια από τις 13 κορυφαίες εταιρείες φυσικών καλλυντικών στον κόσμο (πηγή: περιοδικό GCI, 2008), με εξαγωγές σε 11 χώρες και παρουσία σε χιλιάδες φαρμακεία στην Ελλάδα. Ήταν κατ’ αρχάς ο έρωτας του Νίκου για τη Νίκη. Ο Νίκος Κουτσιανάς και η Νίκη Παναγιωτοπούλου ήταν φαρμακοποιοί και γνωρίστηκαν πριν ακριβώς 40 χρόνια σ’ ένα συνοικιακό φαρμακείο κάπου στην Αθήνα. Έπειτα ήταν ο έρωτας των δύο τους για την ελληνική φύση. Και μετά ο έρωτάς τους για την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά αλλά και για την δουλειά και την πρωτοπορία. Παντρεύτηκαν, και το 1979, πριν από 33 χρόνια, ίδρυσαν την Apivita, την πρώτη εταιρεία φυσικών καλλυντικών στην Ελλάδα.
Η φιλοσοφία της εταιρείας ήταν από την πρώτη στιγμή αυτή: Δουλειά σκληρή, όπως αυτή που συντελείται καθημερινά στο πιο τέλειο εργαστήρι της φύσης, στο μελίσσι. Γνώση και χρήση της πλούσιας ελληνικής χλωρίδας. Και, τέλος, προσήλωση στην ολιστική προσέγγιση του Ιπποκράτη. Αλλά, ας τα πάρουμε από την αρχή:
Η μέλισσα
Apivita σημαίνει «η ζωή της μέλισσας» (από τα λατινικά apis-μέλισσα και vita-ζωή). Το λογότυπο της εταιρείας είναι εμπνευσμένο από ένα σπάνιο μινωικό κόσμημα του 18ου αιώνα π.Χ. Δύο μέλισσες σχηματίζουν μια ένωση, που συμβολίζει τη γονιμότητα και την αρμονία. Επίσης, περικλείονται από ένα ανοιχτό κύκλο που αναπαριστά τη λύρα του Απόλλωνα, και συμβολίζει την αφοσίωση, την αειφόρο ανάπτυξη και την πίστη στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Κρατήστε τις λέξεις αρμονία, αφοσίωση, αειφόρος ανάπτυξη και ελληνικός πολιτισμός, για τη συνέχεια, όσο εμείς συνεχίζουμε με την ζωή της μέλισσας:
«Αν οι μέλισσες εξαφανίζονταν από τη επιφάνεια της γης, τότε ο άνθρωπος θα είχε μόνο τέσσερα χρόνια ζωής. Όχι πια μέλισσες, όχι πια επικονίαση… όχι πια άνθρωπος.» Τάδε έφη Αλβέρτος Αϊνστάιν. Η λογική του ήταν απλή. Το πέταγμα της μέλισσας από φυτό σε φυτό στηρίζει την ζωή του μεγαλύτερου ποσοστού της χλωρίδας στον κόσμο. Αν αυτή ξαφνικά μαράζωνε, ο άνθρωπος θα πήγαινε χαμένος. Η ίδια η μέλισσα παράγει ή χρησιμοποιεί στο απίστευτο εργαστήρι της, το μελίσσι και μερικά πολύτιμα υλικά ευζωίας: Την πρόπολη (το πρώτο δημιούργημα του κ. Νίκου Κουτσιανά, ήδη πριν την ίδρυση της Apivita, ήταν ένα σαπούνι από πρόπολη), που είναι ένα φυσικό αντισηπτικό. Κι ακόμη το μέλι, μια αγνή πηγή ενέργειας, τον βασιλικό πολτό, ένα ελιξίριο μακροζωίας και την γύρη που είναι η πλουσιότερη πηγή αμινοξέων στον φυσικό κόσμο.
Η ελληνική φύση και η προσέγγιση του Ιπποκράτη
Ο κ. Νίκος Κουτσιανάς προερχόταν από οικογένεια μελισσοκόμων και τα ήξερε όλα αυτά, όμως δεν έμεινε προσηλωμένος μόνο στην μέλισσα και το μελίσσι. Η αγάπη της συζύγου του και του ιδίου για την ελληνική φύση τούς έστρεψε στη μελέτη της και στην εξερεύνησή της. Πολλά από τα 5.500 εγχώρια ή ενδημικά είδη φυτών της Ελλάδας αποτελούν τα φυσικά συστατικά των καλλυντικών της Apivita σήμερα. Έχουμε καθίσει ποτέ να σκεφτούμε τι θησαυρό έχουμε γύρω μας (και ακόμη περισσότερο, τι έγκλημα συντελούμε όταν καταστρέφουμε το περιβάλλον αυτό, το ελληνικό);
Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, ήταν κι εκείνος ένας μέγας λάτρης της ελληνικής φύσης. Στις θεραπείες του γύρευε να συνδυάσει την αρμονία του πνεύματος με τα θαυματουργά φυσικά συστατικά. Ήταν, επίσης, διαπρύσιος υποστηρικτής της πρόληψης. «Ουδέν ηγεμονικότερον φύσης», έλεγε και φρόντιζε σε κάθε θεραπεία του να εφαρμόζει την ολιστική προσέγγιση: ακόμη και οι μικρές αλλαγές στο περιβάλλον και το κλίμα, βοηθούσαν τους ασθενείς του να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους. Θυμηθείτε όλα όσα σάς προτρέψαμε να «κρατήσετε» πιο πάνω (την αρμονία, την αφοσίωση, την αειφόρο ανάπτυξη και τον ελληνικό πολιτισμό), αναμείξτε τα με την εργατικότητα της μέλισσας και με την ηγεμονία της φύσης, όπως την όριζε ο Ιπποκράτης και μετά χρησιμοποιήστε όλη αυτήν την συνταγή στην περίπτωση της Ελλάδας, για να δείτε μια αχτίδα ελπίδας στην άκρη του τούνελ.
Μια επιτυχημένη επιχείρηση
Στην περίπτωση της ίδιας της Apivita, βέβαια, που υιοθέτησε την συνταγή από την πρώτη της ημέρα, δεν μιλάμε μονάχα για ελπίδα εξόδου από την κρίση. Γιατί η εταιρεία αντιστέκεται με μεγάλη επιτυχία στην κρίση. Η διεθνής της επιτυχία και οι αρχές της τής εξασφάλισαν πως δεν θα αναγκαζόταν σε μια ανώμαλη προσγείωση, όταν τα πράγματα άρχισαν να σκουραίνουν. Η μέθοδός της, βασισμένη στην εργατικότητα, την ελληνική φύση και –βέβαια- στον έρωτα, την κάνει ένα παράδειγμα προς μίμηση. Το θέμα για τους υπόλοιπους είναι: προλαβαίνουμε να τη μιμηθούμε;
Η εταιρεία σήμερα παράγει περίπου 300 καλλυντικά προϊόντα για το πρόσωπο, το σώμα και τα μαλλιά και τα διαθέτει σε περισσότερα από 5.000 φαρμακεία στην Ελλάδα, αλλά και αρκετά σημεία πώλησης σε 11 χώρες του εξωτερικού. Στην χώρα μας, στα προϊόντα φαρμακείου, κατέχει την πρώτη θέση στα σαμπουάν και την δεύτερη στην περιποίηση προσώπου. Στην Ισπανία (όπου την εκπροσωπεί η θυγατρική της, Apivita Spain) έχει παρουσία σε 240 φαρμακεία και στα 58 πολυκαταστήματα El Corte Ingles. Στην Κύπρο την βρίσκει κανείς σε 256 σημεία, στην Αυστραλία σε πάνω από 200, και σε 60 περίπου στις ΗΠΑ!
Η εταιρεία καθοδηγείται ακόμη από τους Κουτσιανάδες. Η κα. Νίκη Κουτσιανά είναι η Πρόεδρός της και ο κ. Νίκος Κουτσιανάς είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος. Απασχολεί περίπου 200 Έλληνες εργαζομένους και ο κύκλος εργασιών της βρίσκεται κοντά στα 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Είναι, επίσης, μια εταιρεία που πιστεύει στις ίσες ευκαιρίες. Οι γυναίκες εργαζόμενες είναι περισσότερες από τους άντρες (και αυτό ισχύει όχι μόνο στο επίπεδο εργατριών, αλλά και ανάμεσα στα στελέχη!)
Αλλά, ας μη λέμε μόνο για αριθμούς. Ας μιλήσουμε για την ιδιαίτερη αισθητική της εταιρείας, που φαίνεται στις συσκευασίες της. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, ο κ. Νίκος Κουτσιανάς ανέθεσε στον γνωστό ζωγράφο και σκιτσογράφο Σπύρο Ορνεράκη να δημιουργήσει τις συσκευασίες των προϊόντων. Έκτοτε η Apivita έχει λάβει αναρίθμητες βραβεύσεις σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς design.
Ας πούμε και για την οικολογική της προσέγγιση –πώς θα μπορούσε άλλωστε να κάνει αλλιώς μια εταιρεία με τέτοια φιλοσοφία και τέτοια εξάρτηση από την ελληνική φύση; Τα υλικά των συσκευασιών είναι πάντα ανακυκλώσιμα (ή και ανακυκλωμένα τα ίδια), ενώ οι υπάλληλοί της μετέχουν συνεχώς σε οικολογικές δράσεις, όπως δεντροφυτεύσεις, καθαρισμούς παραλιών κλπ. Το νέο της εργοστάσιο, στο Μαρκόπουλο Αττικής είναι ένα πρότυπο βιοκληματικού κτηρίου.
Τι έχει να μάθει η Ελλάδα από την Apivita
Θα είχαν συμβεί όλα αυτά χωρίς τον έρωτα; Δύσκολο. Αν δεν αγαπάς αυτό που κάνεις, δεν το κάνεις καλά ή βρίσκεις δικαιολογίες για να μην το κάνεις καθόλου. Η Apivita είναι ένα ζωντανό παράδειγμα ελληνικού πάθους, επινοητικότητας και δυναμισμού. Είναι η επιχείρηση που έχει πετύχει τόσα πολλά, τόσο γρήγορα. Ακόμη κι αν το μοντέλο της είναι αδύνατον να εφαρμοστεί πιστά στην προσπάθεια της χώρας για ανάπτυξη και έξοδο από την κρίση, μερικά πράγματα οφείλουμε να τα κρατήσουμε:
Την αγάπη και την κατανόηση της ελληνικής φύσης (ο τουρισμός μας δεν θα είναι πάντοτε ο ίδιος, αν δεν κρατάμε καθαρό το περιβάλλον μας ή αν δεν προτείνουμε νέες εφαρμογές του, όπως τον αγροτουρισμό, για παράδειγμα). Την πίστη στον ελληνικό πολιτισμό και την εφαρμογή των βασικών του αρχών (είδατε τι έγινε, όταν ξεχάσαμε την πιο βασική από όλες, το περίφημο «μέτρον άριστον»). Και, βέβαια, την ποιότητα σε αυτό που παράγουμε (δεν έχουμε τον πληθυσμό της Κίνας ή της Ινδίας για να κάνουμε μαζική παραγωγή, αλλά μπορούμε να έχουμε το «savoir faire» για ποιοτική παραγωγή, που θα αμείβεται και καλύτερα). Η στήλη «Ψωνίζουμε Ελληνικά» του NewsBomb.gr θα συνεχίσει να σάς παρουσιάζει παρόμοια παραδείγματα με της Apivita, επιχειρήσεις που καλό είναι να στηρίξουμε όλοι μας. Κάποια στιγμή, όμως, κι αυτός ο κατάλογος θα εξαντληθεί. Στο χέρι όλων μας είναι να αναπτύξουμε μια καινούργια ελληνική επιχειρηματικότητα που θα διασφαλίσει το αύριο της χώρας.