Πληγή για την Ελλάδα η έλλειψη καλά πληρωμένων θέσεων εργασίας

Το ποσοστό των ανθρώπων αυτής της εισοδηματικής κατηγορίας αναμένεται ότι θα διαμορφωθεί περίπου στο 45%-50% στο τέλος του 2023 από μόλις 28% που ήταν στο τέλος του 2019. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι αυτής της «εκτόξευσης»: με τη διοικητικά προσδιορισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 650 ευρώ στα 780 ευρώ από το 2019 μέχρι σήμερα, έχει μειωθεί –και θα μειωθεί ακόμη περισσότερο– ο αριθμός των εργαζομένων με αποδοχές χαμηλότερες των 700 ευρώ.

Ετσι, ενώ από τη μία υπάρχουν αθρόες «εισροές» στην εισοδηματική κατηγορία των 700-1.000 ευρώ, δεν υπάρχουν αντίστοιχες εκροές καθώς οι αυξήσεις που εξαρτώνται από τους εργοδότες και όχι από την κρατική παρέμβαση, προς το παρόν είναι περιορισμένες. Αυτό αποτυπώνεται και στον μέσο μεικτό μισθό του ιδιωτικού τομέα ο οποίος έχει αυξηθεί μέχρι τώρα κατά 13% σε σχέση με το 2019, όταν η αύξηση του κατώτατου μισθού θα ξεπεράσει από τον Απρίλιο το 22%.

Το πρόβλημα που θα αναδειχθεί ακόμη πιο έντονα το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η έλλειψη καλά πληρωμένων θέσεων εργασίας. Μεικτές αποδοχές άνω των 1.500 ευρώ στην Ελλάδα λαμβάνουν σήμερα μόλις ο ένας στους τέσσερις εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα ή περίπου 380.000 απασχολούμενοι όταν η «γενιά των 800 ευρώ» θα αριθμεί μέσα στο 2023 περισσότερα από ένα εκατομμύριο... μέλη.

Οι λιγοστοί καλύτερα αμειβόμενοι είναι και αυτοί που δέχονται έντονες πιέσεις το τελευταίο διάστημα, καθώς σε αυτά τα μισθολογικά επίπεδα έχουν χορηγηθεί στεγαστικά δάνεια. Η αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους διαβίωσης –ειδικά λόγω των τιμών στα τρόφιμα– είναι που καθιστούν ακόμη δύσκολη την κατάσταση για τους εργαζομένους που –εισοδηματικά τουλάχιστον– κατατάσσονται στη «μεσαία τάξη».

Στην περίοδο 2019-2022, η κυρίαρχη μεταβολή στο μισθολόγιο του ιδιωτικού τομέα ήταν η αύξηση του κατώτατου μισθού. Από τα 650 ευρώ, ανέβηκε στα 713 ευρώ και από την επόμενη εβδομάδα θα ανέλθει στα 780 ευρώ.

Η αύξηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί κατακόρυφα ο αριθμός των απασχολουμένων στον ιδιωτικό τομέα με αποδοχές στα όρια της φτώχειας (κάτω από τα 500 ευρώ) ή ακόμη και κάτω από τα 700 ευρώ. Ετσι, οι εργαζόμενοι με αποδοχές κάτω των 500 ευρώ, από περίπου 406.416 που ήταν το 2019, μειώθηκαν σε 395.115 το 2021 και 336.400 το 2022, ενώ μέσα στο 2023 είναι βέβαιο ότι ο αριθμός θα πέσει αισθητά κάτω από τις 300.000, καθώς ακόμη και οι μερικώς απασχολούμενοι (π.χ. 6ωρο) θα αμείβονται με περισσότερα από 500 ευρώ μεικτά.

Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η μείωση στο εισοδηματικό κλιμάκιο των 500-700 ευρώ, κάτι αναμενόμενο καθώς ο βασικός μισθός ανέβηκε πάνω από τα 700 ευρώ. Ετσι, ενώ οι εργαζόμενοι με αποδοχές από 500-700 ευρώ ήταν περίπου 300.000 το 2019 και 337.000 το 2021, το 2022 είχαν μείνει μόλις 126.450, ενώ με τον νέο κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ είναι πιθανό να καταγραφεί φέτος και άλλη μείωση.

Η εισοδηματική κατηγορία στην οποία συσσωρεύονται ολοένα και περισσότεροι είναι τα 700-1.000 ευρώ. Μιλάμε για καθαρές αποδοχές που κυμαίνονται από 603 ευρώ έως και 820 ευρώ, εξ ου και ο τίτλος της «γενιάς των 800 ευρώ».

Στον ιδιωτικό τομέα της χώρας, οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας ανέρχονταν στο τέλος του 2022 στα 898.280 άτομα και αναμένεται περαιτέρω αύξηση χωρίς να αποκλείεται φέτος να σπάσει και το όριο των 1.000 ευρώ. Πόσοι μένουν στην εισοδηματική πυραμίδα;

• Περίπου 510.000 άτομα με μεικτούς μισθούς 1.000 έως 1.500 ευρώ (είναι περίπου 820 έως και 1.148 ευρώ καθαρά) καθώς οι κρατήσεις στα 1.500 ευρώ από φόρους και εισφορές φτάνουν στα 350 ευρώ ή περίπου στο 23,5% του συνολικού εισοδήματος.

• Μόλις 306.000 άτομα (σ.σ. κάτω από το 14% του συνόλου) με μηνιάτικο από 1.500 έως 3.000 ευρώ ή περίπου 1.148 έως και 2.025 ευρώ καθαρά και

• Μόλις το 3,2% του συνόλου ή 72.000 άνθρωποι που έχουν καθαρό μισθό πάνω από 2.025 ευρώ (ή πάνω από 3.000 ευρώ μεικτά).

Η δημιουργία περισσότερων καλά πληρωμένων θέσεων εργασίας στην Ελλάδα δεν μπορεί να επέλθει με διοικητικά μέτρα και εξαρτάται από την υπογραφή ατομικών, επιχειρησιακών ή και συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Είναι μεγάλο «στοίχημα» για την ελληνική οικονομία συνολικά, καθώς το ζητούμενο είναι να υπάρχει ισχυρό οικονομικό κίνητρο για αύξηση της παραγωγικότητας ή ακόμη και για επιστροφή ικανού εργατικού δυναμικού, το λεγόμενο brain regain.