Ποιες απαλλαγές φόρου ισχύουν για τα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς

Ως κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς θεωρούνται εκείνα στα οποία οι νομικές οντότητες υπόκεινται σε φόρο επί των κερδών ή των εισοδημάτων ή του κεφαλαίου με συντελεστή ίσο ή κατώτερο από το 60% του εκάστοτε εταιρικού φορολογικού συντελεστή που ισχύει στην Ελλάδα.

Η Κύπρος, η Ουγγαρία, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία καθώς και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα περιλαμβάνονται στον κατάλογο αυτό. Ως μη συνεργάσιμα κράτη θεωρούνται εκείνα που η κατάστασή τους έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΟΣΑ μη συμμορφούμενη με τη διαφάνεια και την ανταλλαγή των πληροφοριών σε φορολογικά θέματα και τα οποία είτε δεν έχουν συνάψει σύμβαση διοικητικής συνδρομής στο φορολογικό τομέα με την Ελλάδα, είτε δεν έχουν δεσμευθεί για αυτόματη ανταλλαγή χρηματοοικονομικών πληροφοριών με έναρξη το έτος 2018, το αργότερο.

Σε σχέση με τον προηγούμενο κατάλογο έχουν προστεθεί η Αλγερία, το Βιετνάμ, η Λευκορωσία και η Δημοκρατία του Κονγκό, ενώ δεν έχει αφαιρεθεί κανένα κράτος, Υπενθυμίζεται ότι οι δαπάνες που καταβάλλονται προς φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν την φορολογική τους κατοικία στα παραπάνω κράτη κατά κανόνα δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά της ελληνικής επιχείρησης, εκτός εάν αποδειχθεί ότι οι πληρωμές αυτές είναι πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών με σκοπό τη φοροαποφυγή. Για όσα από αυτά είναι μέλη των ΕΕ-ΕΟΧ, η έκπτωση αναγνωρίζεται εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ελλάδα (Α 1027-1028/2023).

Ο προσδιορισμός των μη συνεργάσιμων κρατών είναι σημαντικός και για την απαλλαγή των επιχειρήσεων από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ).

Ειδικότερά, η επιβολή του ΕΦΑ (15%) σε νομικά πρόσωπα που έχουν στην κυριότητά τους ακίνητα στην Ελλάδα αποσκοπεί στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής, η οποία συντελείται συχνά μέσω της «απόκρυψης» περιουσιακών στοιχείων κάτω από εξωχώριες εταιρίες (offshore), των οποίων οι ιδιοκτήτες παραμένουν ανώνυμοι.

Για το λόγο αυτό, ο νόμος προβλέπει ένα μεγάλο αριθμό απαλλαγών από το φόρο, με κοινό παρονομαστή το καθεστώς επαρκούς διαφάνειας γύρω από την ιδιοκτησία τους: απαλλάσσονται, μεταξύ άλλων, εταιρίες με ονομαστικούς τίτλους έως φυσικού προσώπου, εφόσον τα φυσικά πρόσωπα αυτά έχουν ΑΦΜ στην Ελλάδα καθώς και εταιρίες των οποίων οι τίτλοι κατέχονται ή διαχειρίζονται από οργανισμούς διαχείρισης επενδύσεων και αμοιβαία κεφάλαια (ενδεικτικά, Α.Κ.Ε.Σ., Ο.Ε.Ε., Ο.Σ.Ε.Κ.Α., EUVECA, EUSEF κ.ά.).

Ωστόσο, ο νόμος προβλέπει ότι η απαλλαγή δεν αναγνωρίζεται σε περίπτωση που οι παραπάνω εταιρίες ή οργανισμοί βρίσκονται σε μη συνεργάσιμα κράτη. Υπενθυμίζεται ότι είτε οφείλεται φόρος είτε όχι, υποβάλλεται σχετική δήλωση, έστω μηδενική. Για το τρέχον έτος, οι δηλώσεις υποβάλλονται έως 22 Μαΐου του 2023, ηλεκτρονικά.