Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής: Θετικά δημοσιονομικά νέα, κίνδυνοι από το θεσμικό έλλειμμα
Με βάση το ΓΠΒ η προϋπόθεση για να προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα είναι να εγγραφούν στα έσοδα του 2022 οι δύο δόσεις ύψους 1,3 δισ. ευρώ που λάβαμε μετά τις τελευταίες αξιολογήσεις της οικονομίας τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο έστω και αν η τελευταία δόση ύψους 630 εκ ευρώ μπήκε στα δημόσια ταμεία στις αρχές του 2023.
Όπως τονίζεται στην έκθεση "η εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού είναι πως το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022 θα κλείσει πιθανότατα σε θετικό έδαφος, με τη μεθοδολογία ESA, δηλαδή αφού συμπεριληφθούν και τα έσοδα από τα κέρδη των ομολόγων (ANFAs και SMPs) τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μεθοδολογία προγράμματος και ενισχυμένης εποπτείας".
Η θετική δημοσιονομική επίδοση σύμφωνα με την έκθεση οφείλεται εν μέρει στον υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας αλλά κυρίως στον υψηλό πληθωρισμό και την ισχυρή επίδρασή του στα δημόσια έσοδα. Για τον ίδιο λόγο αναμένεται να καταγραφεί και σημαντική μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, καθώς η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ υπερβαίνει την αύξηση του ονομαστικού χρέους.
Ο επικεφαλής του Γραφείου Φραγκίσκος Κουτεντάκης τόνισε ότι η θετική αυτή εξέλιξη θα έχει αποτέλεσμα ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ για το 2023 ναείναι σαφώς πιο εύκολος αφού σε σχέση με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για έλλειμμα 1,5% του ΑΕΠ η δημοσιονομική προσαρμογή που θα απαιτηθεί θα είναι πολύ μικρότερη.
Παράλληλα με την εντυπωσιακή βελτίωση στο πρωτογενές ισοζύγιο η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής επισημαίνει και την μεγάλη επιδείνωση των "δίδυμων ελλειμμάτων", του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το οποίο ξεπέρασε τα 20 δις ευρώ δηλαδή το 10% του ΑΕΠ φτάνοντας στα επίπεδα που βρισκόταν το 2010 όταν η χώρα μπήκε στα μνημόνια.
Η έκθεση εξηγεί ότι μεγάλο μέρος από την αύξηση του ελλείμματος προέρχεται από τις εισαγωγές καυσίμων αλλά σημειώνει ότι με τις τιμές των καυσίμων σε σημερινά επίπεδα θα πρέπει το έλλειμμα να μειωθεί γιατί η διατήρησή του μεσοπρόθεσμα θα σημάνει την αύξηση του εξωτερικού χρέους και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Σε ό,τι αφορά την τρέχουσα συγκυρία η έκθεση επισημαίνει άλλους τέσσερεις τομείς κινδύνου που θα πρέπει να διορθωθούν:
Το υψηλό επίπεδο πληθωρισμού ο οποίος αν και αποκλιμακώθηκε παραμένει ψηλά στο 6,5% και εντοπίζεται πλέον κυρίως στις τιμές των τροφίμων συμπιέζοντας την αγοραστική δύναμη κυρίως των ευάλωτων νοικοκυριών μαζί με τα συνεχώς αυξανόμενα επιτόκια του ευρώ.- Το συνδυασμό της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ που επιβάλει το ύψος του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη σε συνδυασμό και με ανάλογα περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που συζητείται στις Βρυξέλλες. Οι δύο αυτοί παράγοντες εκτιμάται ότι θα συμπιέσουν την ανάπτυξη της οικονομίας. Ως αντιστάθμισμα της απώλειας σε ΑΕΠ η έκθεση προτρέπει σε αποτελεσματική αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάπτυξης.
- Με αφορμή το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη το ΓΠΒ προτρέπει σε αναθεώρηση του τρόπου αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων με στόχο την δημιουργία σύγχρονων και ασφαλών υποδομών και όχι μόνο απορρόφησης των πόρων που διατίθενται στη χώρα.
- Την υστέρηση στην ποιότητα των θεσμών ως μηχανισμού αντιστάθμισης του πολιτικού κινδύνου (political risk) και της οικονομικής αβεβαιότητας. Πρόσφατα, υπήρξαν διεθνείς αξιολογήσεις για τη λειτουργία των θεσμών στη χώρας μας. Από τη μία πλευρά, η επιτροπή LIBE του Ευρωκοινοβουλίου, το State Department και το διεθνές παρατηρητήριο V-Dem προέβησαν σε αρνητικές διαπιστώσεις, ενώ το Economist Intelligence Unit σε θετική αξιολόγηση. Η έκθεση τονίζει ότι η επένδυση στη βελτίωση της ποιότητας των θεσμών πρέπει να αποτελεί απαρέγκλιτη στόχευση, καθώς έτσι διαμορφώνονται οι συνθήκες για μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη και δικαιότερη κατανομή των ωφελειών της.