Οι μεγάλες αδικίες και οι μεγάλοι χαμένοι του ασφαλιστικού συστήματος

Σήμερα υπάρχουν στρεβλώσεις που λειτουργούν επιβαρυντικά για το εισόδημα των συνταξιούχων και μάλιστα των πλέον ευάλωτων.

Οι αδικίες αφορούν κυρίως σε συνταξιούχους που λαμβάνουν πολύ χαμηλές συντάξεις, δικαιούχους συντάξεων χηρείας, αλλά και άτομα με αναπηρία. Υπάρχουν αδικίες ανάμεσα στις εισφορές υγείας που καταβάλλουν ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, ήτοι μάξιμουμ 72,3 ευρώ τον μήνα, και τις αντίστοιχες εισφορές που πληρώνουν όλοι οι υπόλοιποι μισθωτοί.

Μετά την κατάργηση του ΕΚΑΣ και των κατώτατων ορίων συντάξεων υπάρχουν πλέον συνταξιούχοι που καλούνται να επιβιώσουν με 200 ή 300 ευρώ τον μήνα. Τα εισοδήματα των συνταξιούχων με λίγα χρόνια ασφάλισης και χαμηλούς μισθούς έχουν μειωθεί με βάση το νέο ασφαλιστικό τοπίο κατά τουλάχιστον 30% με 40%, με αποτέλεσμα να διευρύνεται η φτώχεια στην τρίτη ηλικία.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση για τις συντάξεις χηρείας, το υπουργείο Εργασίας θεωρεί πως δεν μπορεί κάποιος να λαμβάνει δεύτερη εθνική σύνταξη, κάτι το οποίο οδηγεί σε εισόδημα από συντάξεις πολύ χαμηλό. Ετσι, σε πολλές περιπτώσεις δεν συμφέρει καν να παίρνει κάποιος είτε τη σύνταξη χηρείας είτε ακόμη και τη δική του σύνταξη, εάν έχει λίγα έτη ασφάλισης, με δεδομένο ότι, πλέον, δεν υπάρχει δυνατότητα να επιλέξει κανείς σε ποια σύνταξη θα γίνει η μείωση. Η περικοπή γίνεται στη σύνταξη χηρείας. Αν αυτή είναι μια αξιοπρεπής σύνταξη, τότε η περικοπή δεν συμφέρει καθόλου. Στην πράξη εξαναγκάζεται ο δικαιούχος να πάρει τη σύνταξη χηρείας και να μην ασκήσει το δικαίωμα για λήψη της δικής του σύνταξης.

Ακόμη και με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, η συρρίκνωση της ανταποδοτικής σύνταξης είναι τόσο σημαντική, που στα αμέσως επόμενα χρόνια θα βρεθούμε αντιμέτωποι με συντάξεις που θα αποτελούνται στο 60% με 65% από την εθνική και μόλις στο 35% από την ανταποδοτική. Πρόκειται, για μια μεγάλη αδικία προς αυτόν που πληρώνει εισφορές για πολλά χρόνια, ενώ λειτουργεί και ως αντικίνητρο ασφάλισης.

Η ακύρωση της δυνατότητας λήψης αυτοτελούς σύνταξης δημιουργεί επίσης στρεβλώσεις, αφού βρισκόμαστε μπροστά σε περιπτώσεις που ασφαλισμένοι άλλαξαν φορέα ασφάλισης στα τελευταία χρόνια του ασφαλιστικού τους βίου και έχασαν το δικαίωμα λήψης σύνταξης με τους ευνοϊκότερους όρους που ίσχυαν στο πρώτο ταμείο.

Προβληματισμό προκαλεί και η επιβολή εισφορών σε όλες τις συντάξεις που ενδεχομένως λαμβάνει κάποιος, ήτοι και στη σύνταξη λόγω θανάτου.

Άδικη θεωρείται η εισφορά υγείας στις επικουρικές συντάξεις, που είναι άλλης λογικής συντάξεις, λειτουργούν συμπληρωματικά των κύριων και έχουν σκοπό την ενίσχυση του εισοδήματος των ασφαλισμένων.

Τεράστιες αδικίες προκαλεί και θα εξακολουθήσει να προκαλεί τα επόμενα χρόνια η ύπαρξη προσωπικής διαφοράς για πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους. Πέρα από το γεγονός ότι είχε ως αποτέλεσμα να μην πάρουν αύξηση φέτος, πιθανότατα ούτε και του χρόνου, δεν είναι δίκαιος ο τρόπος που έγινε ο επανυπολογισμός των συντάξεων το 2019, για να εκτιμηθεί αυτή η προσωπική διαφορά, καθώς δεν ακολούθησε τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων για τους νέους συνταξιούχους.

Η περικοπή των επιδομάτων αναπηρίας δημιούργησε επίσης σημαντικά προβλήματα. Στην πράξη υπάρχουν περιπτώσεις, για παράδειγμα παιδιών που λαμβάνουν το 25% της σύνταξης του θανόντος γονιού και τους κόβεται το επίδομα αναπηρίας που έπαιρναν από τον ΟΠΕΚΑ.

Στρεβλώσεις υπάρχουν και στις αναπηρικές συντάξεις. Οταν κάποιος, για παράδειγμα, έχει αναπηρία 67%, λαμβάνει σύνταξη αναπηρίας μειωμένη κατά 25%, ενώ δεν του επιτρέπεται να εργαστεί γιατί λαμβάνει σύνταξη αναπηρίας. Στην περίπτωση αναπηρίας 50%, η μείωση σε εθνική σύνταξη και επικουρική είναι κατά 50%. Αυτό μπορεί να καταλήγει σε συντάξεις των 250 ευρώ.

Τέλος, οι μισθωτοί πληρώνουν εισφορές για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο 7,15% επί των αποδοχών τους. Σε αποδοχές 2.000 ευρώ, οι εισφορές αυτές ανέρχονται σε 140 ευρώ τον μήνα, ενώ υπάρχει πλαφόν μόνο για εισόδημα 6.500 ευρώ στα 464 ευρώ. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες οι εισφορές αυτές ανέρχονται για τη συντριπτική πλειονότητα σε 60,30 ευρώ τον μήνα ή για κάποιους λίγους που επιλέγουν την υψηλότερη κατηγορία, σε 72,37 ευρώ το μήνα.

Διαβάστε επίσης

Ρύθμιση Οφειλών: Όλα τα «μυστικά» για την εξόφληση χρεών στους Δήμους

Φορολογικές δηλώσεις 2023: Πότε υποβάλλονται και τι πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι

Όλες οι νέες δόσεις για ρυθμίσεις χρεών σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ