Κυρίαρχο το δολάριο στη διεθνή οικονομία, παρά τις πιέσεις

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, στα τέλη του περασμένου έτους το δολάριο αντιπροσώπευε το 58,36% των παγκόσμιων συναλλαγματικών διαθεσίμων, ποσοστό αισθητά μικρότερο από το άνω του 70% που ήταν το αντίστοιχο το 1999. Ωχριούν, ωστόσο, μπροστά του τα αντίστοιχα ποσοστά αφενός του ευρώ και αφετέρου του γουάν, που ανέρχονται μόλις σε 20,5% και 2,7% αντιστοίχως το ίδιο χρονικό διάστημα.

Το αμερικανικό νόμισμα κυριαρχεί εδώ και πολλές δεκαετίες στο διεθνές εμπόριο και όχι μόνο χάρη στο μέγεθος της αμερικανικής οικονομίας, αλλά και γιατί σε αυτό τιμολογείται ένα από τα σημαντικότερα εμπορεύματα, το πετρέλαιο, όπως και τα περισσότερα εμπορεύματα. Από τη στιγμή, όμως, που η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ εγκαινίασε μια επιθετική στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική αυξάνοντας επανειλημμένως τα επιτόκια, για να κάμψει τον πληθωρισμό, έχουν σημειωθεί ανατροπές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Ο λόγος είναι ότι πολλές κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν προβεί σε αντίστοιχα επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων, προκειμένου να αποτρέψουν τις μαζικές εκροές κεφαλαίων και τη ραγδαία υποτίμηση των δικών τους νομισμάτων.

Μέχρι και τον Φεβρουάριο, η Κίνα κατείχε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου συνολικής αξίας σχεδόν 849 δισ. δολ. Πρόκειται, όμως, για το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών. Δεν είναι, βέβαια, η μόνη χώρα που επιχειρεί συστηματικά να περιορίσει την έκθεσή της στο αμερικανικό νόμισμα. Σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα ντα Σίλβα, ζήτησε να μειωθεί η εξάρτηση του διεθνούς εμπορίου από το δολάριο, ενώ επίσης σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Κίνα ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας πρότεινε τη δημιουργία Ασιατικού Νομισματικού Ταμείου με απώτερο στόχο την απεξάρτηση από το δολάριο. Αλλωστε, δημοσκόπηση της MLIV Pulse μεταξύ επενδυτών φέρει την πλειονότητα των ερωτηθέντων να προεξοφλεί πως μέσα σε μία δεκαετία το δολάριο θα αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 50% των παγκόσμιων συναλλαγματικών διαθεσίμων.

Η ίδια δημοσκόπηση φέρει το 87% των ερωτηθέντων να προβλέπει πως η Fed θα αναγκαστεί να μειώσει τα επιτόκια εξαιτίας του κινδύνου της ύφεσης στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Στην περίπτωση αυτή θα υποχωρήσει η ισοτιμία του δολαρίου. Παράλληλα, μεγάλο ποσοστό των επενδυτών εκτιμά πως θα ασκηθούν πιέσεις στο αμερικανικό νόμισμα μετά την ανατίμηση είτε του γιεν είτε του γουάν. Πολλοί προβλέπουν πως ο νέος διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Καζούο Ουέντα, θα εγκαταλείψει την άκρως αναπτυξιακή νομισματική πολιτική που τηρεί η Ιαπωνία εδώ και χρόνια και θα οδηγήσει σε άνοδο το γιεν.