Πλήγμα για τις ΗΠΑ μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών
Αν η Ουάσιγκτον πραγματικά ξεμείνει από μετρητά, θα πιέζεται να συνεχίσει τις πληρωμές των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, που αποτελούν θεμέλιο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αν, όμως, δεν μπορέσει να καταβάλει κάποια από τις πληρωμές αυτές θα προκαλέσει ιστορικών διαστάσεων κατάρρευση στη Wall Street, που σύμφωνα με τον Μαρκ Ζαντί, οικονομολόγο της Moody’s Analytics, «θα είναι μια καταστροφή ανάλογη του κατακλυσμού».
Ακόμη και αν το υπουργείο Οικονομικών πληρώσει εγκαίρως τους ομολογιούχους, όπως πιστεύουν πως θα κάνει οι περισσότεροι παρατηρητές, η πολιτική διελκυστίνδα που έχει οδηγήσει στην κρίση του ορίου του δανεισμού θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην οικονομική προοπτική της υπερδύναμης και θα αρχίσουν να υποχωρούν οι αξίες όλων όσα βρίσκονται στην κατοχή των Αμερικανών: από τις αξίες των κατοικιών τους μέχρι τις συντάξεις τους και τις μετοχές τους. «Τα πάντα θα πέσουν», τονίζει ο Ζαντί και προσθέτει: «Μετοχές, εμπορικά ακίνητα, τιμές κατοικιών, όλα θα πέσουν».
Στην πρώτη σειρά όσων θα μείνουν χωρίς χρήματα θα είναι τα γραφεία των γιατρών, τα νοσοκομεία και οι ασφαλιστικές. Σύμφωνα με το Κέντρο Διακομματικών Μελετών, την 1η Ιουνίου, ημερομηνία που αναμένεται να τελειώσουν τα μετρητά, πρέπει να καταβάλει το αμερικανικό κράτος περίπου 47 δισ. δολ σε πληρωμές στο δημόσιο σύστημα υγείας Medicare που αφορά τους ηλικιωμένους Αμερικανούς. Και εφόσον το πρόγραμμα Medicare χρηματοδοτεί περίπου το 1/5 της αμερικανικής παροχής υπηρεσιών υγείας, ορισμένοι γιατροί δεν θα έχουν χρήματα για να πληρώσουν το προσωπικό τους και τους λογαριασμούς τους. Θα αναγκασθούν, άλλωστε, να λάβουν σκληρές αποφάσεις στον προγραμματισμό των χειρουργείων, εξετάσεων και θεραπειών, καθώς δεν θα διαθέτουν τα κονδύλια να καλύψουν το κόστος. Σχολιάζοντας σχετικά η Τρίσια Νόιμαν, ειδική επί θεμάτων πολιτικής υγείας στον ερευνητικό όμιλο KFF, «όσο περισσότερο διαρκέσει, τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα προβλήματα που θα δημιουργήσει».
Σε περίπτωση στάσης πληρωμών, στις 2 Ιουνίου, περίπου 25% των συνταξιούχων της χώρας θα δουν ότι δεν μπήκαν οι συντάξεις στους λογαριασμούς τους καθώς δεν θα έχουν καταβληθεί τα αναγκαία ποσά, ύψους 25 δισ. δολ. Και φυσικά δεν θα πληρωθούν οι εργολάβοι του αμερικανικού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν συμβόλαια αμυντικού εξοπλισμού, από τα οποία το ένα δισ. δολ. θα πρέπει να πληρωθεί στις 2 Ιουνίου. Στις 9 Ιουνίου, άλλωστε, θα πρέπει να πληρωθούν τα 2 εκατ. των δημοσίων υπαλλήλων όπως και τα σχολεία, αλλά δεν θα καταβληθούν οι πληρωμές, ύψους ενός δισ. δολ. Και ο κόσμος θα τσεκάρει διαρκώς τους τραπεζικούς λογαριασμούς για να διαπιστώσει αν τα ποσά παραμένουν αμετάβλητα ή έχουν μειωθεί, ενώ θα έχει διαρκώς τον νου του στη Wall Street καθώς η ανησυχία για τη φερεγγυότητα και την αξιοπιστία της χώρας μπορεί να υπονομεύσει την αξία των αποταμιεύσεων.
Και δεν είναι μόνον αυτά. Ως άμεση συνέπεια της στάσης πληρωμών θα αυξηθούν τα επιτόκια και θα είναι πιο δύσκολο για τους Αμερικανούς να αγοράσουν σπίτι ή αυτοκίνητο ή ακόμη και να δανειστούν χρήματα με σκοπό την έναρξη επιχείρησης. Και σύμφωνα με τον Ζαντί, μέσα σε λίγες ημέρες θα ξεσπάσει αναταραχή, που θα οδηγήσει την οικονομία προς την ύφεση. Σε ό,τι αφορά τις μαζικές απολύσεις, που συνήθως συνοδεύουν την ύφεση, θα έρθουν λίγες εβδομάδες μετά τη στάση πληρωμών. Και βέβαια, εκείνο που θα γίνει άμεσα θα είναι να λείψουν από την οικονομία δημόσιες δαπάνες πολλών εκατοντάδων δισ. δολαρίων.