Συνεχίζεται η κατρακύλα της τουρκικής λίρας

Αυτό συμβαίνει γιατί υπό τη νέα επικεφαλής, Χαφιζέ Ερκάν, η Τράπεζα της Τουρκίας δεν συνεχίζει τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος με σκοπό τη στήριξη του νομίσματος. Η αγορά αντιδρά αναπόφευκτα οδηγώντας το τουρκικό νόμισμα σε περαιτέρω πτώση. Ετσι, στις λίγες εβδομάδες που έχουν μεσολαβήσει από την επανεκλογή Ερντογάν η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά ακόμη 23%, με την ισοτιμία της να διαμορφώνεται πλέον στις 26,10 τουρκικές λίρες προς το δολάριο.

Η περαιτέρω διολίσθηση του νομίσματος καθιστά όμως τις εισαγωγές ακριβότερες, αποτρέποντας έτσι μια πιο δραστική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Από το 39,6% στο οποίο βρισκόταν τον Μάιο, ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα διαμορφώθηκε στο 38,2% τον Ιούνιο, καταγράφοντας όμως τη μικρότερη επιβράδυνση που έχει σημειωθεί από τον Νοέμβριο.

Ως εκ τούτου, οικονομολόγοι όπως η Σέλβα Μπαχάρ Μπαζικί του Bloomberg προβλέπουν πως οι πληθωριστικές πιέσεις θα επιταχυνθούν και πάλι προς το τέλος του έτους φτάνοντας στο 47%. Την ίδια στιγμή, στην Τουρκία καταγράφεται μια αποσύνδεση ανάμεσα στο νόμισμα της χώρας και στις μετοχές τουρκικών εταιρειών, συνεπακόλουθο της επιστροφής της Τουρκίας στην ορθόδοξη νομισματική πολιτική.

Ενώ το νόμισμα σημειώνει νέα πτώση ελλείψει παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας, οι μετοχές αντιμετωπίζονται ως ασφαλή καταφύγια έναντι του πληθωρισμού και οι επενδυτές τις αγοράζουν μαζικά. Ετσι, στο διάστημα που η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 23%, ο δείκτης τιμών των μετοχών στο τουρκικό χρηματιστήριο έχει σημειώσει άνοδο 32%.

Οι επενδυτές είχαν και πάλι στραφεί στις τουρκικές μετοχές στη διάρκεια του περασμένου έτους για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Επί χρόνια οι ανορθόδοξες θεωρίες του Τούρκου προέδρου πως τα επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό καθόριζαν τη νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας. Το κόστος του δανεισμού είχε μειωθεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια μαζικών πωλήσεων του νομίσματος. Και στις περισσότερες περιπτώσεις οι κρατικές τράπεζες καλούντο να παρέμβουν με μαζικές αγορές τουρκικών λιρών για να στηρίξουν το νόμισμα.

Με την αλλαγή οικονομικού επιτελείου, όμως, η τακτική αυτή έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και οι παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος είναι σποραδικές και περιορισμένης κλίμακας. Κι αυτό γιατί το νέο οικονομικό επιτελείο, αφενός η επικεφαλής της Τράπεζας της Τουρκίας και αφετέρου ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, προέρχονται από μεγάλες τράπεζες της Γουόλ Στριτ, είναι οπαδοί της ορθόδοξης νομισματικής πολιτικής και ο διορισμός τους έχει ερμηνευτεί από την αγορά ως ένδειξη απόφασης για στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική.

Οπως επισημαίνουν οικονομολόγοι και αναλυτές του Bloomberg, η αλλαγή πολιτικής ενδέχεται να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι. Εχει μεν τη δυνατότητα να στηρίξει το νόμισμα μεσοπρόθεσμα, αλλά αρχικά οδηγεί σε πτώση του νομίσματος και επιδείνωση του πληθωρισμού. Και στο μεταξύ, μια ευρεία κατηγορία επιχειρήσεων ωφελούνται από την περαιτέρω αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας, όπως οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, η βιομηχανία αερομεταφορών και οι εμπορικές επιχειρήσεις λιανικής. Αυτές δρουν καταλυτικά στο χρηματιστήριο εξωθώντας ανοδικά τον δείκτη.