Ποιες αβεβαιότητες επηρεάζουν τη λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης

Επισήμως το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υποστηρίζει ότι το «υπερπλεόνασμα» που αποτυπώνουν τα στοιχεία του 7μήνου είναι σε μεγάλο βαθμό ταμειακό και όχι δημοσιονομικό. Εσοδα που εισπράχθηκαν μέσα στο 2023 αλλά αντιστοιχούν στην περυσινή χρονιά δεν μπορούν να προσμετρηθούν στο φετινό πλεόνασμα. Και είναι αρκετά αυτά τα χρήματα (470 εκατ. ευρώ από την ετεροχρονισμένη είσπραξη των φετινών τελών κυκλοφορίας και 367 εκατ. ευρώ από την είσπραξη του περυσινού φόρου εισοδήματος μέσα στο τρέχον έτος).

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να παραχθεί πρόσθετος χώρος μέχρι το τέλος του έτους. Για παράδειγμα, τα φορολογικά έσοδα του Ιουλίου (ακόμη και μετά την αφαίρεση των επιστροφών) ξεπέρασαν κατά 150 εκατ. ευρώ τον στόχο, παρά τη μετάθεση της προθεσμίας καταβολής της 1ης δόσης του φόρου εισοδήματος λόγω της παράτασης στις φορολογικές δηλώσεις. Ετσι, τον Αύγουστο, με την είσπραξη και της διπλής δόσης του φόρου εισοδήματος, η υπέρβαση μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Ομως, αυτό δεν αναιρεί το πλήθος των παραγόντων που προκαλούν αβεβαιότητα. Τα στοιχεία από τις δηλώσεις ΦΠΑ έδειξαν μείωση εσόδων στις επιχειρήσεις κατά το β΄ τρίμηνο. Μπορεί σε μεγάλο βαθμό αυτό να είναι συγκυριακό και να οφείλεται στις μειώσεις των τιμών της ενέργειας, ωστόσο το πώς θα εξελιχθεί η κατανάλωση από το φθινόπωρο συνιστά επίσης παράγοντα αβεβαιότητας. Ηδη από το β΄ τρίμηνο πολλές χώρες της Ευρωζώνης βλέπουν την οικονομική δραστηριότητα να γυρίζει σε αρνητικό πρόσημο, οπότε είναι ένας παράγοντας αβεβαιότητας το πώς θα εξελιχθεί η οικονομική δραστηριότητα ειδικά στο τελευταίο 4μηνο της χρονιάς. Οι απότομες μεταβολές στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων επηρεάζουν και τον κρατικό προϋπολογισμό. Με την κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ για φέτος, θα επιχειρηθεί να καλυφθούν και τα αυξημένα λειτουργικά έσοδα της φετινής χρονιάς. Το αν οι πόροι θα αποδειχθούν αρκετοί θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από την πορεία των τιμών της ενέργειας ειδικά προς το τέλος του χρόνου.