Κόκκινα δάνεια: Εφαρμογή που «σφίγγει τα λουριά» στους servicers και βαριά πρόστιμα

Μεγάλο βάρος στη διαφάνεια και την ενημέρωση των δανειοληπτών θα δίνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια και τους servicers. Ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, στη διάρκεια των ανακοινώσεων για το νέο νομοσχέδιο ανέφερε ότι παράλληλα ενισχύεται το πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού για τους ευάλωτους.

Θα υπάρξει ειδική εφαρμογή έτσι ώστε οι servicers να ενημερώνουν τους οφειλέτες, για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό πληρωμών, το υπόλοιπο πίστωσης. Θα δημιουργηθεί πλατφόρμα στην οποία οι οφειλέτες θα μπαίνουν με προσωπικούς κωδικούς. Οι servicers θα είναι υποχρεωμένοι να δίνουν την πληροφορία και σε καθορισμένη ημερομηνία.

Μάλιστα, θα είναι ιδιαίτερα αυστηρό το πλαίσιο που θα αφορά στον σεβασμό της προσωπικής ζωής των οφειλετών όπως και σε ό,τι αφορά την παρενόχλησή του από τους servicers. Οι τελευταίοι θα πρέπει να ενημερώνουν και έγγραφα για τις οφειλές, ενώ οι οδηγίες αυτές θα συνδεθούν με τον κώδικα δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας.

Θεσπίζεται, συνεπώς, ένα νέο πλαίσιο διαφάνειας για τους servicers και καλύτερης εξυπηρέτησης για τον δανειολήπτη. Ο κ. Χατζηδάκης μίλησε και για τις κυρώσεις που θα φτάνουν μέχρι τις 500.000 ευρώ αλλά και ακόμα και το κλείσιμο της εταιρείας.

Πέντε συν μία υποχρεώσεις για τους servicers

Το νομοσχέδιο προβλέπει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους servicers ως προς την ενημέρωση, εξυπηρέτηση και σεβασμό των δικαιωμάτων των καταναλωτών, σύμφωνα με τις σχετικές ρυθμίσεις της Οδηγίας 2021/2167.

Επιπλέον, πέρα από τις προβλέψεις της Οδηγίας, επιβάλλει την υποχρέωση στους servicers να παρέχουν μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας προσωποποιημένη και αναλυτική ενημέρωση προς τους οφειλέτες, για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης κ.λπ. Ο οφειλέτης θα μπορεί να βλέπει τα στοιχεία αυτά εισερχόμενος με χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρμογή στις ιστοσελίδες των servicers (κατ’ αναλογία με το web banking των τραπεζών). Ειδικότερα:

Οι αγοραστές και οι διαχειριστές πιστώσεων υποχρεούνται να διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης, μέσω του οποίου θα παρέχουν στο δανειολήπτη άμεσα, τη στιγμή της πρόσβασής του, και με ανανέωση των στοιχείων σε μηνιαία τουλάχιστον βάση, ενημέρωση αναφορικά με την οφειλή του, η οποία θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής:

α) πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που οφείλει ο δανειολήπτης, με αναλυτική καταγραφή των ποσών που οφείλονται ως κεφάλαιο, τόκοι, προμήθειες, τυχόν άλλες χρεώσεις, καθώς και το ισχύον επιτόκιο,

β) την περιοδικότητα των δόσεων, το ύψος αυτών, την ημερομηνία πληρωμής εκάστης αυτών, το τρέχον υπόλοιπο, καθώς και το λογαριασμό εξυπηρέτησης της οφειλής.

Το σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2024. Έως τότε οι servicers υποχρεούνται να παρέχουν εγγράφως τις πληροφορίες αυτές (ύψος οφειλής, δόσεις, επιτόκιο κ.λπ.) σε κάθε δανειολήπτη μετά από αίτησή του σε προθεσμία 30 ημέρων.

Επιπλέον υποχρεώσεις που τίθενται για τους servicers σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της Κοινοτικής Οδηγίας είναι:

1. Να προστατεύουν τα προσωπικά στοιχεία και την ιδιωτική ζωή των δανειοληπτών (σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών).
2. Να επικοινωνούν με τους δανειολήπτες με τρόπο που δεν συνιστά παρενόχληση, καταναγκασμό ή αθέμιτη επιρροή, και να σέβονται.
3. Να γνωστοποιούν στον δανειολήπτη εγγράφως, σε γλώσσα σαφή και κατανοητή, μετά από οποιαδήποτε μεταβίβαση πίστωσης και πάντα πριν από την πρώτη είσπραξη οφειλών, αλλά και όποτε ζητείται από τον δανειολήπτη, μεταξύ άλλων τα εξής:

• πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που οφείλει ο δανειολήπτης κατά τη στιγμή της γνωστοποίησης, με αναλυτική καταγραφή των ποσών που οφείλονται ως κεφάλαιο, τόκοι, προμήθειες και άλλες επιτρεπόμενες χρεώσεις
• την ονομασία, τη διεύθυνση και τα στοιχεία επικοινωνίας του αγοραστή των πιστώσεων καθώς και των αρμόδιων αρχών στις οποίες ο δανειολήπτης μπορεί να υποβάλει καταγγελία.

1. Να καθιερώσουν διαφανείς, άμεσες και δωρεάν διαδικασίες για τη διαχείριση των καταγγελιών των δανειοληπτών.
2. Να εφαρμόζουν μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου, που να διασφαλίζουν:

• Σεβασμό των δικαιωμάτων των δανειοληπτών.
• Συμμόρφωση με τους κανόνες για την προστασία των δανειοληπτών και την αντιμετώπισή τους με δίκαιο και επιμελή τρόπο, μεταξύ άλλων με το να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάστασή τους, και η ανάγκη παραπομπής τους σε υπηρεσίες παροχής συμβουλών.
• Καταγραφή και διεκπεραίωση των καταγγελιών των δανειοληπτών.
• Εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Ορίζεται επίσης ρητά ότι στις περιπτώσεις μεταβίβασης απαιτήσεων ή ανάθεσης διαχείρισης, δεν χειροτερεύει η θέση του οφειλέτη και του εγγυητή και δεν επιτρέπεται η μονομερής τροποποίηση της σύμβασης και του επιτοκίου.

Επιπλέον με τις ρυθμίσεις που εισάγονται, παρέχεται η δυνατότητα στους servicers:

• Να χορηγούν δάνεια σε δανειολήπτες, των οποίων τις πιστώσεις διαχειρίζονται οι ίδιοι ή άλλοι servicers, με αποκλειστικό σκοπό την αναχρηματοδότηση των πιστώσεων ή την αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης.
• Να διαχειρίζονται τα ακίνητα που αποτελούσαν ασφάλεια για τα δάνεια που διαχειρίζονται και έχουν μεταβιβαστεί στον δικαιούχο της απαίτησης. Δεν επιτρέπεται όμως να αποκτούν με οποιονδήποτε τρόπο (ούτε με πλειστηριασμό) ακίνητα που συνδέονται με τα δάνεια που διαχειρίζονται.

Οι ποινές

Οι ποινές που προβλέπονται για όσους παραβιάζουν τις υποχρεώσεις αυτές περιλαμβάνουν πρόστιμα έως 500.000 ευρώ, υποχρέωση διόρθωσης της παράβασης και φθάνουν μέχρι ανάκληση της άδειας λειτουργίας. Οι ποινές επιβάλλονται από τους κατά περίπτωση αρμόδιους φορείς (υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Τράπεζα της Ελλάδος).