Έρχονται αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα με το ξεπάγωμα των τριετιών

Το ξεπάγωμα των τριετιών με το νέο έτος έρχεται ως γνωστόν και καθώς η ανεργία έπεσε κάτω από το 10% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα θα δουν αυξήσεις στους μισθούς τους από την 1/1/2024.

Ειδικότερα, μέχρι και 1.092 ευρώ θα είναι η ετήσια αύξηση στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ελεύθερου Τύπου». Οι αυξήσεις θα είναι πολλών ταχυτήτων και το όφελος σε ετήσια βάση για την πρώτη χρονιά των «τριετιών» θα φτάσει στα 1.092 ευρώ, για όσους πάρουν τις τριετίες της πρώτης κλίμακας (10%), ενώ στην περίπτωση εργαζομένων που είχαν σταματήσει να παίρνουν τριετίες μετά το 2012 που πάγωσαν, η αύξηση θα είναι μεγαλύτερη.

Επαναφορά

Το επίδομα λόγω προϋπηρεσίας είχε «παγώσει» στις 14/2/2012, με μνημονιακή ρήτρα. Η ρήτρα αυτή προέβλεπε ότι η καταβολή των επιδομάτων προϋπηρεσίας αναστέλλεται μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από 10%. Η κυβέρνηση ήρε την απαγόρευση και νομοθέτησε την επαναφορά των τριετιών από 1/1/2024, με την ανεργία να βρίσκεται σύμφωνα με τα στοιχεία του Οκτωβρίου στο 9,6%. Το ξεπάγωμα σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα ξαναπάρουν το επίδομα που είχε ανασταλεί τον Φεβρουάριο του 2012 με την προϋπηρεσία που είχαν ως τότε. Το διάστημα της προϋπηρεσίας τους για τα έτη 2012-2023, δεν θα υπολογιστεί και δεν θα προσαυξήσει τις αποδοχές τους.

Για παράδειγμα εργαζόμενος με 5 χρόνια και 11 μήνες προϋπηρεσία ως το 2012, έχει ήδη μια τριετία και τον Ιανουάριο του 2024, συμπληρώνει τη δεύτερη τριετία με 5,11 έτη ως το 2012 και 1 μήνα από 1/1/2024. Εάν έπαιρνε ήδη την προσαύξηση 10% για την πρώτη τριετία, καθώς πολλοί εργοδότες πλήρωναν τις τριετίες απλώς δεν προσέθεταν τις καινούργιες μετά το 2012, τότε από τον Ιανουάριο του 2024 θα πάρει άλλο ένα 10% στον μισθό και στο σύνολο θα έχει προσαύξηση 20% για δυο τριετίες. Το κέρδος στον μισθό εφόσον αμείβεται με τον βασικό των 780 ευρώ, θα είναι 78 ευρώ και για όλο το 2024 μαζί με τα Δώρα, θα είναι 1.092 ευρώ (78 ευρώ Χ14 μηνιάτικα=1.092 ευρώ). Η ανεργία θα παίζει ρόλο και στο νέο καθεστώς καθώς αν το 2027 είναι πάνω από 10% τότε οι προσαυξήσεις θα παγώσουν εκ νέου.

Ανάλογα τη σύμβαση

Για να διαπιστωθεί ποιοι εργαζόμενοι και πόση προσαύξηση δικαιούνται θα πρέπει να ελεγχθεί το είδος των συμβάσεων που έχουν. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εργασίας που μίλησαν στον «Ε.Τ» για τον τρόπο που θα ξεπαγώσουν οι τριετίες, την 1/1/2024 η κάθε επιχείρηση θα πρέπει να δει με τι σύμβαση απασχολεί τους εργαζομένους της και αναλόγως να δει αν δικαιούνται τριετίες ή όχι.

Ο έλεγχος θα γίνει σε τρία επίπεδα συμβάσεων: 1) Στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας όπως είναι οι κλαδικές ή και οι επιχειρησιακές. 2) Στις ατομικές συμβάσεις για να διαπιστωθεί αν οι αμοιβές είναι υπέρτερες του κατώτατου μισθού και αν υπάρχει διαφορά από οφειλόμενες τριετίες. 3) Στις ατομικές συμβάσεις με αμοιβές ίσες με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό των 780 ευρώ.

Ενδεικτικά από τον έλεγχο των συμβάσεων θα προκύψουν τα εξής:

*Εργαζόμενος που υπάγεται σε επιχειρησιακή σύμβαση που προβλέπει επίδομα προϋπηρεσίας αλλά δεν το έπαιρνε επειδή είχε παγώσει το 2012, θα το ξανακερδίσει με βάση ό,τι προβλέπει η σύμβασή του από 1/1/2024. Το ίδιο ισχύει για εργαζομένους με κλαδική σύμβαση, υπό την προϋπόθεση ότι είναι ενεργή και δεν έληξε.

*Εργαζόμενος που ως το 2012 έπαιρνε επίδομα προϋπηρεσίας με κλαδική σύμβαση που έληξε όμως στα επόμενα έτη, και σήμερα αμείβεται με βάση τον κατώτατο μισθό, θα έχει από 1/1/2024 το επίδομα που αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό με βάση την προϋπηρεσία ως το 2012.

*Εργαζόμενος που το 2024 θα τον βρει να αμείβεται με ατομική σύμβαση θα πάρει προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας, μόνον αν οι αποδοχές του είναι χαμηλότερες από αυτές που θα είχε αν έπαιρνε το βασικό μισθό με τριετίες. Οι μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και θα συμπληρώσουν τριετία εντός του 2024 καθώς θα επωφεληθούν με ετήσια αύξηση ως 1.092 ευρώ.

Οι εργαζόμενοι που θα συμπληρώσουν τριετία στα έτη 2025, 2026 και 2027 θα κερδίσουν σε ετήσια βάση ως και 3.794 ευρώ, καθώς οι προσαυξήσεις των τριετιών θα «κουμπώσουν» επάνω σε μεγαλύτερο κατώτατο μισθό από τον σημερινό λόγω των αυξήσεων που θα δοθούν στα επόμενα έτη.

Ριγμένοι από την επαναφορά των τριετιών είναι όσοι άρχισαν να εργάζονται μετά τις 14/2/2012, καθώς το διάστημα της προϋπηρεσίας τους ως 31/12/2023, δηλαδή σχεδόν μια 10ετία, βγαίνει εκτός τριετιών. Για αυτούς τους εργαζόμενους, η πρώτη τριετία για να πάρουν την προσαύξηση θα συμπληρωθεί την 1/1/2027.

Με κατώτατο μισθό

Τριετίες ανεξαρτήτως εργοδότη

Για εργαζομένους που αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιοδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από την 14η.2.2012 και μετά από την 1η.1.2024. Για τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό και σύμβαση εξαρτημένης εργασίας η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται σε 10% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω (3 τριετίες) και για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο η προσαύξηση είναι 5% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για 18 χρόνια (6 τριετίες).

Στην πράξη, όσοι έχουν σύμβαση με βάση τον νομοθετημένο μισθό των 780 ευρώ την 1/1/2024, δικαιούνται προσαύξηση τριετιών. Ποιοι θα πάρουν μικρότερο επίδομα ή και καθόλου Οι εργαζόμενοι με ατομική σύμβαση που παίρνουν μισθό μεγαλύτερο από τον νομοθετημένο, δηλαδή πάνω από τα 780 ευρώ, θα πάρουν επίδομα προϋπηρεσίας μόνον αν οι αποδοχές τους αποδειχθούν χαμηλότερες από τον μισθό που θα έπαιρναν μαζί με τις προσαυξήσεις. Για παράδειγμα εργαζόμενος με μισθό 1.250 ευρώ, που μέσα στο 2024 θα συμπληρώσει την 3η τριετία (με βάση την προϋπηρεσία που είχε ως το 2012), θα έπρεπε να παίρνει 1.014 ευρώ, ενώ παίρνει 1.250 ευρώ. Επομένως δεν θα πάρει καθόλου προσαύξηση γιατί είναι ήδη μέσα στον τακτικό του μισθό. Αν όμως έπαιρνε 980 ευρώ, τότε από 1/1/2024 το ξεπάγωμα της 3ης τριετίας θα τον έβρισκε με αύξηση κατά 34 ευρώ ώστε να έχει τις αποδοχές του κατώτατου μισθού με 3 τριετίες (780Χ30%=1.014). Οι εργαζόμενοι που θα μείνουν εκτός προσαύξησης και ας έχουν τριετίες που δεν τις πληρώθηκαν, εκτιμάται ότι θα είναι πολλοί, καθώς τα τελευταία χρόνια δόθηκαν αυξήσεις μισθών που υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα όρια του κατώτατου.

Παραδείγματα και πίνακες