Να γιατί το πράσινο τιμολόγιο είναι για δυνατούς λύτες

Οι τιμές χρέωσης στο πράσινο τιμολόγιο θα διαμορφώνονται με βάση τη βασική τιμή προμήθειας του ρεύματος που θα δηλώνει ο κάθε πάροχος και θα ισχύει για έξι μήνες, η οποία θα αναγράφεται ευκρινώς στην ιστοσελίδα του, αλλά και στον συγκριτικό πίνακα της ΡΑΕΕΥ.

Τα τιμολόγια αυτά θα περιλαμβάνουν επιπλέον της βασικής τιμής προμήθειας και έναν μηχανισμό διακύμανσης της τιμής της KWh, κάτι σαν τον μηχανισμό των ρητρών αναπροσαρμογής που ίσχυαν πριν το καλοκαίρι του 2022. Ο μηχανισμός αυτός θα εμπεριέχει έναν αλγόριθμο με κάποιους συντελεστές της τιμής χρέωσης της KWh (τον συντελεστή α και β, το ανώτατο όριο τιμής Lu και το κατώτατο όριο τιμής Li ). Όταν η μέση τιμή εκκαθάρισης του ρεύματος του προηγούμενου μήνα, από τον μήνα κατανάλωσης ξεπερνάει το ανώτατο καθορισμένο όριο (Lu) που επιλέγει ο εκάστοτε πάροχος, τότε θα ενεργοποιούνται οι επιπλέον αυξήσεις στις χρεώσεις των αναλισκόμενων KWh του καταναλωτή.

Ποια είναι τα δεδομένα με βάση την ισχύουσα υπουργική απόφαση;

• Οι πάροχοι είναι υποχρεωμένοι μέχρι κάθε πρώτη του μήνα, να δημοσιοποιούν τις τιμολογιακές χρεώσεις, αλλά και τις τιμολογιακές παραμέτρους που εξάγονται οι χρεώσεις για τον μήνα κατανάλωσης.
• Οι πάροχοι δημοσιοποιούν την βασική τιμή προμήθειας, ή αλλιώς θα λέγαμε την βασική τιμή εκκίνησης που θα ισχύει για 6 μήνες, σε αυτή την βασική τιμή θα ανακοινώνουν κάθε μήνα και το ποσοστό έκπτωσης επι της βασικής τιμής.
• Οι πάροχοι θα ανακοινώνουν το ανώτατο (Lu) και κατώτατο όριο (Li) τιμής της ηλεκτρικής KWh, όπου πάνω και κάτω από αυτά τα όρια θα ενεργοποιούνται οι έξτρα χρεώσεις από τις ρήτρες αναπροσαρμογής, ενώ εντός των ορίων αυτών δεν θα ενεργοποιούνται. Επίσης θα ανακοινώνουν και την τιμή του συντελεστή (α) που λαμβάνεται υπόψιν στον αλγόριθμο του μηχανισμού διακύμανσης. Τα Lu, Li και ο συντελεστής α θα παραμένουν σταθεροί ανα τρίμηνο.

Τι πρέπει να δίνει σημασία ο καταναλωτής πριν επιλέξει πάροχο για το πράσινο τιμολόγιο.

1. Την βασική τιμή προμήθειας ή εκκίνησης χωρίς την έκπτωση και ο λόγος είναι ότι αν στην αρχή η έκπτωση είναι μεγάλη, αυτό δεν σημαίνει ότι στην διάρκεια του εξαμήνου θα παραμείνει μεγάλη, ίσα ίσα που η πράξη έχει δείξει ότι στην αρχή όλοι οι πάροχοι ξεκινούν με μεγάλες εκπτώσεις για να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες, αλλά στην πορεία τις ροκανίζουν. Άρα κοιτάμε όχι το ποσοστό έκπτωσης που παρέχει ένας Προμηθευτής τον πρώτο μήνα, αλλά την βασική τιμή προμήθειας χωρίς την έκπτωση που θα ισχύει για 6 μήνες.
2. Οι περισσότεροι πάροχοι θα εκμεταλλευτούν την αδυναμία κατανόησης και επίλυσης του αλγορίθμου του μηχανισμού διακύμανσης της πλειοψηφίας των πολιτών και έτσι θα δίνουν χαμηλές τιμές εκκίνησης, αλλά και χαμηλά ανώτατα όρια τιμών ενεργοποίησης της ρήτρας αναπροσαρμογής, προκειμένου να προσελκύουν μεγαλύτερο πελατολόγιο. Βέβαια, όσο πιο μικρή είναι η τιμή του ανώτατου ορίου (Lu) τόσο πιο μεγάλη θα είναι η χρέωση που θα προκύπτει από τον μηχανισμό διακύμανσης. Επίσης όλοι θα βλέπουν στις ανακοινώσεις των πάροχων και την δηλωμένη τιμή του συντελεστή α, που θα παίρνει μια τιμή πάνω από την μονάδα, όσο πιο πάνω από την μονάδα βρίσκεται αυτός ο συντελεστής, τόσο πιο υψηλές θα είναι οι χρεώσεις που θα προκύπτουν από τις ρήτρες αναπροσαρμογής.

Με βάση τις μέσες τιμές εκκαθάρισης της αγοράς ανά μήνα για το 2023, που θεωρητικά ήταν μια σχετικά ήρεμη ενεργειακή περίοδο, δηλαδή δεν υπήρχαν ενεργειακές τεκτονικές αλλαγές στις διεθνείς τιμές της ενέργειας, όπως το 2021 ή το 2022, η μέση τιμή εκκαθάρισης της χρηματιστηριακής αγοράς του ρεύματος κινήθηκε μεταξύ 110€/MWh εως 130€/MWh. Αν οι ίδιες τιμές αγοράς του ρεύματος κινηθούν και εντός του 2024, τότε δεν θα δούμε εκπλήξεις τόσο στα κίτρινα τιμολόγια (κυμαινόμενα), όσο και στα πράσινα.

Πάντως από τις μέχρι τώρα ανακοινώσεις αρκετών παρόχων, αναφορικά με τις τιμολογιακές παραμέτρους (σταθερές και μεταβλητές) των πράσινων τιμολογίων, φαίνεται ότι το ανώτατο όριο τιμής της κιλοβατώρας που πάνω από αυτό ενεργοποιούνται οι ρήτρες αναπροσαρμογής (Lu) απέχει πολύ από την μέση τιμή εκκαθάρισης όλων των μηνών του 2023, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή η διαφορά μπορεί να είναι μεγαλύτερη και από 10 λεπτά και με ένα συντελεστή προσαύξησης α=1,2, η επιπλέον χρέωση που θα προκύπτει να δούμε να ξεπερνάει τα 12 λεπτά η KWh συν τα 16 λεπτά της βασικής προμήθειας, πάμε στα 28 λεπτά ανα καταναλισκόμενη KWh. Δηλαδή με απλά λόγια η έξτρα τιμή χρέωσης που θα πληρώνει ο καταναλωτής εξαιτίας της ενεργοποίησης της ρήτρας, μπορεί να φτάνει και το 75% της βασικής τιμής χρέωσης.

Πιο συγκεκριμένα, ένας μέσος καταναλωτής (>500KWh τον μήνα) προτείνω να ξεκινήσει από πρώτη Ιανουαρίου με κίτρινο τιμολόγιο (κυμαινόμενο) όπου δεν υπάρχουν ρήτρες αναπροσαρμογής, αλλά και ούτε ρήτρες αποχώρησης και εάν η μέση τιμή απολογιστικής χρέωσης στο τέλος κάθε μήνα παραμένει κάτω από τα 20 λεπτά, θεωρείται μια καλή επιλογή για παραμονή. Εάν στην πορεία του χρόνου, υπάρξουν ανοδικές τάσεις της τιμής του ρεύματος που τείνουν να ξεπεράσουν τα 20 λεπτά, τότε ο καταναλωτής θα πρέπει να εξετάσει άμεσα και άλλους τύπους τιμολογίων (μπλε, πράσινα, πορτοκαλί) είτε του ίδιου πάροχου ή κάποιου άλλου.

Θα πει κάποιος μα αφού το πράσινο τιμολόγιο θεσπίστηκε ως το καταλληλότερο τιμολόγιο ώστε να μπορεί εύκολα και γρήγορα ο μέσος καταναλωτής να συγκρίνει ομοειδή πράγματα που θα προκύπτουν από μια ενιαία φόρμουλα διαμόρφωσης της προσφερόμενης λιανικής τιμής, προσοχή όχι της τελικής, αλλά μόνο της βασικής τιμής, στην οποία θα προστίθενται οι προσαυξήσεις των ρητρών. Οι ρήτρες δυστυχώς πάντα θα ενεργοποιούνται γιατί όλοι οι πάροχοι έχουν χαμηλά ανώτατα όρια, το θέμα είναι πόσο πιο χαμηλά όρια έχει θέσει ο κάθε ένας προμηθευτής, αυτό κυρίως ενδιαφέρει και πόσο θα είναι ο συντελεστής προσαύξησης α, που πολλαπλασιάζεται με την διαφορά εκκαθάρισης της χρηματιστηριακής τιμής του προηγούμενου μήνα από το ανώτατο όριο.

Μιχάλης Χριστοδουλίδης

Ενεργειακός Επιθεωρητής – Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός