Τιμολόγια ρεύματος: Τα 4 χρώματα που έχουν να επιλέξουν οι καταναλωτές– Ποιες είναι οι διαφορές τους

Οι τέσσερις κατηγορίες τιμολογίων

Από 1η Ιανουαρίου 2024 θα υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες τιμολογίων για το ηλεκτρικό ρεύμα:

• Το σταθερό τιμολόγιο, με μπλε σήμανση και σταθερή τιμή προμήθειας (€/kWh) για όλη την περίοδο της σύμβασης.
• Το ειδικό κοινό τιμολόγιο, με πράσινη σήμανση, στο οποίο ο προμηθευτής θα ανακοινώνει την τιμή χρέωσης έως την πρώτη ημέρα του μήνα εφαρμογής, δηλαδή οι καταναλωτές θα γνωρίζουν κάθε 1η του μηνός την τιμή που θα πληρώνουν.
• Τα λοιπά κυμαινόμενα τιμολόγια, με κίτρινη σήμανση, στα οποία περιλαμβάνονται τα τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας (€/kWh), όπου η τιμή μεταβάλλεται, σύμφωνα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
• Τα δυναμικά τιμολόγια, με πορτοκαλί σήμανση, περιλαμβάνονται τα τιμολόγια των οποίων η τιμή μεταβάλλεται, με βάση τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ημέρας. Προϋπόθεση για να προσφερθούν τα συγκεκριμένα τιμολόγια είναι η ύπαρξη έξυπνου μετρητή.

Οι διαφορές τους

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ανέλυσε μιλώντας στην ΕΡΤ ο ενεργειακός επιθεωρητής Μιχάλης Χριστοδουλίδης. Τόνισε όμως ότι ο υπουργός Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης έδωσε προφορική παράταση προθεσμίας για την επιλογή τιμολογίου έως τις 30 Ιανουαρίου.

Ο κ. Χριστοδουλίδης ξεκίνησε από τα μπλε, τα σταθερά δηλαδή τιμολόγια που η τιμή χρέωσης είναι κλειδωμένη για ένα χρόνο. Υπάρχει σταθερή χρέωση της κιλοβατώρας για όλο τον χρόνο της σύμβασης και δεν επηρεάζεται από το χρηματιστήριο ενέργειας. «Αλλά αν αποφασίσεις πρόωρα να αποχωρήσεις από το μπλε τιμολόγιο, έχεις πέναλτι. Πληρώνεις ρήτρες αποχώρησης από 30 έως 100 ευρώ», είπε.

Το μπλε τιμολόγιο, που θα έχει την ακριβότερη τιμή χρέωσης, μπορεί να το πάρει κάποιος καταναλωτής που έχει λίγες κιλοβατώρες, κάτω από 200 κιλοβατώρες ή έχει ένα εξοχικό που το επισκέπτεται μια στο τόσο. Καταναλωτές δηλαδή οι οποίοι δεν έχουν ούτε την όρεξη, ούτε τη διάθεση, ούτε τη δεξιότητα, ούτε την ικανότητα να κάνουν διαδικτυακή έρευνα αγοράς τιμολόγιο. «Έχουν ένα σταθερό οικονομικό οικογενειακό προγραμματισμό και θέλουν το κεφάλι τους ήσυχο», είπε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο κίτρινο τιμολόγιο που έχει κυμαινόμενη χρέωση, εξαρτώμενη από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς. Το τιμολόγιο αυτό είναι εκτεθειμένο στο 100% στο χρηματιστήριο ενέργειας.

«Το κίτρινο τιμολόγιο το “ψωνίζεις” την 1η του μήνα, ξεκινάει με την χαμηλότερη τιμή, αλλά το πληρώνεις στο τέλος του μήνα. Η τιμή χρέωσης βγαίνει μεσοσταθμικά σε όλο το διάστημα των 30 ημερών».

Ξεκινάει με χαμηλή τιμή χρέωσης γιατί το κυμαινόμενο έχει το μεγαλύτερο ρίσκο. Όποιο τιμολόγιο έχει μεγάλο ρίσκο έχει και χαμηλότερη τιμή χρέωσης.

«Αν δείτε τις τιμές του πετρελαίου Brent τώρα που μιλάμε, καθώς και την τιμή του φυσικού αερίου στον κόμβο της Ολλανδίας, είναι σε πτωτική πορεία, αυτό σημαίνει ότι και η τιμή του ρεύματος θα είναι το επόμενο διάστημα πτωτική», σημείωσε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Σχολιάζοντας το πορτοκαλί τιμολόγιο, είπε ότι υποτίθεται ότι το πορτοκαλί βγήκε για να υποστηρίξει τους έξυπνους μετρητές. «Πρέπει όμως και οι εταιρίες να παρέχουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες που συνδέονται με αυτή την υποστήριξη. Όμως σήμερα, καμία ενεργειακή εταιρία δεν παρέχει αυτή την υπηρεσία της ανά ώρα χρέωσης. Άρα τι το βάλαμε;» αναρωτήθηκε.

Μέχρι στιγμής όλες οι εταιρίες στις ενημερωτικές επιστολές τους στους καταναλωτές δεν αναφέρουν τίποτα για το πορτοκαλί, τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Τελευταίο είναι το πράσινο τιμολόγιο. «Είναι η επινόηση του κυρίου Σκυλακάκη, ο οποίος είπε ότι θέλω να παντρέψω τις αδυναμίες των προηγούμενων τιμολογίων σε ένα τιμολόγιο, στο οποίο η τιμή της κιλοβατώρας θα διαμορφώνεται μέσα από μία ενιαία φόρμουλα, μία μέσα από μία ενιαία μεθοδολογία για να προσφέρουν όλοι οι πάροχοι ομοειδή πράγματα», σημείωσε.

Τα πράσινα είναι ημικυμαινόμενα και ημισταθερά. Δηλαδή η τελική τιμή διαμόρφωσης της κιλοβατώρας εξαρτάται από τρεις παραμέτρους. Την βασική τιμή που θα δώσουν όλοι οι πάροχοι. Στην τιμή αυτή μετά θα προστίθεται και η ρήτρα αναπροσαρμογής, εφόσον και αν ενεργοποιείται. «Όταν είσαι πάνω και κάτω από κάποια όρια που θέτει ο πάροχος, ενεργοποιείται η ρήτρα αναπροσαρμογής, άρα αυξάνεται η βασική τιμή εκκίνησης κατά ένα ποσοστό», είπε.

Συνοπτική παρουσίαση των τεσσάρων τιμολογίων

Μπλε τιμολόγιο

• Σταθερή χρέωση της KWh για όλο τον χρόνο της σύμβασης
• Δεν επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
• Υψηλότερη χρέωση της KWh από όλους τους τύπους τιμολογίων
• Επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης

Κίτρινο τιμολόγιο

• Κυμαινόμενη χρέωση της KWh ανά μήνα
• Η χρέωση ανά μήνα εξαρτάται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
• Η τιμή της KWh για τον μήνα κατανάλωσης θα γίνεται γνωστή στο τέλος του μήνα.
• Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης

Πορτοκαλί τιμολόγιο

• Κυμαινόμενη χρέωση της KWh ανά ώρα μέσα στο 24ωρο
• Επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
• Η χρέωση ανά ώρα γίνεται μόνο με εγκατάσταση έξυπνου μετρητή
• Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης

Πράσινο τιμολόγιο

• Η χρέωση της KWh διαμορφώνεται με βάση σταθερές και μεταβλητές τιμές
• Επηρεάζεται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς του ρεύματος
• Εφαρμόζονται ρήτρες αναπροσαρμογής
• Δεν επιβάλλονται ρήτρες αποχώρησης

Πόσο θα πληρώσουν οι καταναλωτές από 1η Ιανουαρίου

Στα 15-17 σεντς ανά κιλοβατώρα διαμορφώνεται - με τα μέχρι τώρα δεδομένα - το μέσο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά την επόμενη χρονιά, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της πλειονότητας των προμηθευτών. Πρακτικά οι τιμές - χωρίς τις οριζόντιες επιδοτήσεις οι οποίες καταργούνται στις 31 Δεκεμβρίου διαμορφώνονται στο επίπεδο που κινήθηκαν όλο το 2023.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για 1,2 εκατ. περίπου νοικοκυριά (πάνω από το 40 %) που είναι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης με ηλεκτρική ενέργεια ύψους 45-480 ευρώ που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 οι τιμές θα διαμορφωθούν σε χαμηλότερα επίπεδα από τα τρέχοντα.

Σημαντική εξέλιξη για μεγάλη μερίδα των καταναλωτών είναι πάντως η κίνηση της ΔΕΗ την περασμένη εβδομάδα να προχωρήσει σε μείωση σχεδόν κατά 40 % του σταθερού τιμολογίου (χωρίς αυξομειώσεις καθ΄όλη τη διάρκεια της σύμβασης), το κόστος του οποίου διαμορφώνεται από την προηγούμενη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου στα 17,5 σεντς ανά κιλοβατώρα από 28 σεντς που ήταν πριν. Αντίστοιχα το νυχτερινό τιμολόγιο διαμορφώνεται στα 16,6 σεντς, έναντι 24 σεντς που ήταν η προηγούμενη τιμή (μείωση 30 %).

Το τιμολόγιο αυτό, το οποίο (όπως και όλα τα σταθερά τιμολόγια) θα επισημαίνεται με μπλε χρώμα, μπορεί να προτιμήσουν καταναλωτές που επιθυμούν - ανεξάρτητα από την εξέλιξη (προς τα πάνω ή προς τα κάτω) των τιμών της ενέργειας στη διεθνή και την ελληνική αγορά - να έχουν σταθερή χρέωση, η οποία με τα τωρινά δεδομένα είναι υψηλότερη από τα κυμαινόμενα τιμολόγια αλλά δεν απέχει δραματικά από αυτά.

Μια ακόμη σημαντική διαφορά των σταθερών, μπλε τιμολογίων από τα υπόλοιπα κυμαινόμενα είναι ότι όσοι υπογράψουν τέτοια συμβόλαια δεν θα μπορούν να τα "σπάσουν" δωρεάν πριν τη λήξη τους (θα πρέπει να πληρώσουν "πέναλτυ) ενώ σε όλα τα υπόλοιπα η μετακίνηση σε άλλο προμηθευτή ή τιμολόγιο παραμένει δωρεάν.

Οι περισσότεροι στο «πράσινο»

Η συζήτηση το τελευταίο διάστημα επικεντρώθηκε στο «πράσινο» τιμολόγιο που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να μεταφερθεί σε αυτό το σύνολο των καταναλωτών από 1η Ιανουαρίου 2024.

Εκτιμάται ότι στο «πράσινο» τιμολόγιο θα μεταφερθεί περίπου το 70 % των καταναλωτών καθώς σε αυτό μεταφέρονται όλοι εκτός από όσους έχουν συμβόλαια με σταθερή τιμή κιλοβατώρας και εκείνους που θα δηλώσουν ρητά στον προμηθευτή τους ότι δεν επιθυμούν το "πράσινο" τιμολόγιο και επιλέξουν κάποιο άλλο από τα διαθέσιμα στην αγορά.

Όπως επισημαίνει το ΥΠΕΝ, το βασικό όφελος για τους καταναλωτές που θα επιλέξουν το πράσινο τιμολόγιο είναι ότι θα γνωρίζουν εκ των προτέρων, την 1η ημέρα κάθε μήνα, την τιμή χρέωσης του μήνα και θα έχουν έτσι τη δυνατότητα να συγκρίνουν τις προσφορές των προμηθευτών και να επιλέγουν την καλύτερη.

Επιπλέον στους λογαριασμούς ρεύματος και στα άλλα μηνύματα των προμηθευτών (sms και e-mail) εισάγεται κωδικός QR (και link) με παραπομπή στον ιστότοπο δημοσίευσης του εργαλείου σύγκρισης τιμών της ΡΑΑΕΥ, ώστε οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα να επαληθεύουν τη τιμή του κάθε μήνα για το ειδικό κοινό τιμολόγιο και να συγκρίνουν με το σύνολο των προσφερόμενων τιμολογίων των προμηθευτών.