Ακρίβεια: Τρόφιμα και ενοίκιο οι «πονοκέφαλοι» των νοικοκυριών
Η ακρίβεια στα τρόφιμα αλλά και οι επίσης υψηλές τιμές των ενοικίων σε όλη τη χώρα πιέζουν διαρκώς τον οικογενειακό προϋπολογισμό και έχουν ως αποτέλεσμα το συνεχές «ψαλίδι» σε όλες τις δαπάνες.
«Είδος πολυτελείας» το ελαιόλαδο
Οι υψηλές τιμές των τροφίμων - με «πρωταθλητή» των ανατιμήσεων το ελαιόλαδο- αποτέλεσαν το μείζον πρόβλημα στο μέτωπο της ακρίβεια για τους καταναλωτές, που είδαν ακόμη και βασικά αγαθά για το καθημερινό τους τραπέζι να μετατρέπονται σε «είδη πολυτελείας».
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Νοέμβριο τα τρόφιμα ανατιμήθηκαν κατά 9% σε ετήσια βάση με το λάδι να καταγράφει άνοδο 31,4%, «μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμοί φρούτων» αύξηση 13,3%, φρούτα 12%, λαχανικά 10,8%. Κατά 9,5% αυξήθηκαν τα ψάρια και κατά 8,1% τα κρέατα.
Κατά τη διάρκεια του έτους οι τιμές στα περισσότερα τρόφιμα, όχι μόνο αποκλιμακώνονταν με πολύ αργούς ρυθμούς αλλά σε ορισμένες κατηγορίες το ανοδικό ράλι συνεχίστηκε μέχρι και τους τελευταίους μήνες του έτους καθώς παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή, είχαν ως αποτέλεσμα νέο κύμα αυξήσεων σε διεθνές, μάλιστα, επίπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ελαιόλαδο, καθώς η μειωμένη παραγωγή λόγω της ξηρασίας και των καταστροφών στις χώρες που αποτελούν τους μεγαλύτερους προμηθευτές του προϊόντος διεθνώς, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην αγορά και άνοδο των τιμών. Αντίστοιχη ήταν και η εικόνα στη χώρα μας, όπου η παραγωγή από τους 330 χιλ. τόνους το 2022, έφτασε το 2023, τις 160 – 180 χιλ. τόνους. Μάλιστα, οι αυξήσεις στην τιμή του ελαιόλαδου δεν φαίνεται προς το παρόν να «φρενάρουν» καθώς μήνα με τον μήνα οι τιμές ανεβαίνουν. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Σεπτέμβριο στον Οκτώβριο αυξήθηκαν κατά 14,1%, ενώ από τον Οκτώβριο στον Νοέμβριο κατά 9,9%.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια στα τρόφιμα, οι καταναλωτές στρέφονται σε οικονομικότερες λύσεις, όπως για παράδειγμα στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αντικαθιστούν ακριβότερα τρόφιμα με άλλα πιο προσιτά στην τσέπη τους και περιορίζουν τις ποσότητες που αγοράζουν.
Απλησίαστα τα ενοίκια ακόμη και στις οικονομικότερες περιοχές
Πέραν των υψηλών τιμών που αντιμετώπισαν οι Έλληνες προκειμένου να καλύψουν τη βασική ανάγκη της διατροφής, την ίδια στιγμή κλήθηκαν να λύσουν ένα δύσκολο «σταυρόλεξο» για τη στέγασή τους λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης των ενοικίων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της TτΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στη δυσμενέστερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης όσον αφορά στο κόστος στέγασης καθώς απορροφά το 34,2% του διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών, έναντι 19,9% κατά μέσο όρο για την Ευρώπη των 27, με βάση τα στοιχεία για το 2022. Το ράλι ανόδου στις τιμές των ενοικίων συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση και το 2023 ενώ ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, ακόμη και σε περιοχές που θεωρούνται ως πιο οικονομικές οι τιμές πλέον έχουν «σκαρφαλώσει» σε υψηλά επίπεδα.