Συντάξεις: Νέες αυξήσεις για 1 εκατομμύριο συνταξιούχους

Νέος γύρος αυξήσεων δρομολογείται για περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους την ερχόμενη άνοιξη με το ψαλίδισμα των κρατήσεων στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων σε μικτές συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ελεύθερου Τύπου».

Το κέρδος από τη μείωση της ΕΑΣ, ή αλλιώς της εισφοράς υπέρ ΑΚΑΓΕ, μπορεί να φτάσει στα 25 ευρώ το μήνα για συντάξεις ως τα 1.500 με 1.600 ευρώ και πάνω από 120 ευρώ το μήνα για υψηλές συντάξεις των 2.500 ευρώ.

Η μείωση της ΕΑΣ είναι επιβεβλημένη, καθώς, όπως αποκαλύπτεται, ο μηχανισμός με τον οποίο υπολογίζεται καταλήγει όχι μόνον στο να περιορίζει ή και να μηδενίζει τις αυξήσεις στις συντάξεις (εν προκειμένω το 3% της αύξησης για το 2024 να γίνεται 0%), αλλά προκαλεί ακόμη και πραγματική μείωση της σύνταξης, σε σημείο που οι συνταξιούχοι να παίρνουν λιγότερα από αυτά που έπαιρναν πριν την αύξηση.

Το σχέδιο των αλλαγών έχει ένα βασικό σενάριο, που είναι η ΕΑΣ να επιβάλλεται στη διαφορά της κάθε κλίμακας και όχι σε όλη τη σύνταξη.

Σε πολλές περιπτώσεις οι συνταξιούχοι που πήραν αύξηση 3% βρέθηκαν είτε με τα ίδια χρήματα στην τσέπη επειδή η αύξηση μηδενίστηκε από την ΕΑΣ είτε και με μικρότερη σύνταξη στο χέρι επειδή με την αύξηση άλλαξαν κλίμακα και πλήρωσαν μεγαλύτερη ΕΑΣ, με αποτέλεσμα να έχουν πραγματική μείωση στη σύνταξή τους.

Παραδείγματα

Απώλεια αύξησης και μείωση σύνταξης λόγω ΕΑΣ: Συνταξιούχος που λαμβάνει 1.670 ευρώ μικτά σήμερα πληρώνει ΕΑΣ 3% και έχει κράτηση 50 ευρώ, οπότε η σύνταξή του διαμορφώνεται στα 1.620 ευρώ. Με την αύξηση κατά 3% για το 2024 (στα μικτά) η σύνταξη ανεβαίνει στα 1.720 ευρώ, αλλά η ΕΑΣ πάει στο 6% και η κράτηση ανεβαίνει στα 103 ευρώ! Με τη νέα κράτηση εξαφανίζεται όλη η αύξηση και η σύνταξη μειώνεται στα 1.617 ευρώ από 1.620 ευρώ που ήταν πριν την αύξηση με την ΕΑΣ στο 3% αντί 6%. Ο συνταξιούχος έχασε 50 ευρώ από την αύξηση, δηλαδή έχει απώλεια 600 ευρώ για το 2024, αλλά το χειρότερο είναι ότι η σύνταξή του μειώθηκε κατά 3 ευρώ.

Μείωση σύνταξης λόγω ΕΑΣ: Συνταξιούχος που λαμβάνει 1.695 ευρώ μικτά σήμερα πληρώνει ΕΑΣ 3% και έχει κράτηση 50,85 ευρώ, οπότε η σύνταξή του διαμορφώνεται στα 1.644,15 ευρώ. Με την αύξηση κατά 3% για το 2024 (στα μικτά) η σύνταξη ανεβαίνει στα 1.745,85 ευρώ, αλλά η ΕΑΣ πάει στο 6%, με την κράτηση στα 104,75 ευρώ! Με τη νέα κράτηση εξαφανίζεται όλη η αύξηση και η σύνταξη από τα 1.745,85 ευρώ μειώνεται στα 1.641,09 ευρώ. Ο συνταξιούχος δηλαδή παίρνει λιγότερα (1.641,09 ευρώ) από όσα είχε πριν την αύξηση (1.644,15 ευρώ), μόνο και μόνο γιατί η ΕΑΣ από το 3% πήγε στο 6%.

Μηδενική αύξηση λόγω ΕΑΣ: Συνταξιούχος που το 2023 έπαιρνε 1.398 ευρώ μικτά δεν είχε καθόλου ΕΑΣ γιατί ήταν κάτω από τα 1.400 ευρώ. Με την αύξηση κατά 3% για το 2024 (στα μικτά) η σύνταξη ανέβηκε στα 1.440 ευρώ, οπότε τον πιάνει η ΕΑΣ με κράτηση 3%. Επειδή το μόνο κατώφλι που έχει η ΕΑΣ είναι στα 1.400 ευρώ, η κράτηση θα σταματήσει στα 1.400 ευρώ και δεν θα πάει πιο κάτω τη σύνταξη. Το καθαρό όφελος που μένει στον συνταξιούχο από την αύξηση των 42 ευρώ που πήρε είναι μόλις 2 ευρώ, γιατί το 3% της αύξησης το επέστρεψε πίσω με το 3% της κράτησης από την ΕΑΣ.

Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει πρόβλημα στο μηχανισμό υπολογισμού της ΕΑΣ και αποδεικνύεται ότι οι αυξήσεις του 2024 στις συντάξεις που υπερβαίνουν τα 1.400 ευρώ είναι πολύ μικρότερες από τις ονομαστικές τιμές, ενώ σε πολλές χιλιάδες συνταξιούχων που με την αύξηση αλλάζουν κλίμακα ΕΑΣ και έχουν κράτηση 6% αντί 3% οι συντάξεις μειώνονται.

Πώς και πόσο θα ωφεληθούν 600.000 παλαιοί συνταξιούχοι

Η ΕΑΣ επιβάλλεται σε περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους του Δημοσίου του ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, του ΕΤΑΑ και ΝΑΤ με κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ.

Οι 600.000 είναι παλαιοί συνταξιούχοι πριν το 2016, με επανυπολογισμένες συντάξεις. Η ΕΑΣ επιβάλλεται στην εθνική και στην ανταποδοτική σύνταξη. Η προσωπική διαφορά μένει εκτός ΕΑΣ.

Αν μειωθεί η ΕΑΣ, οι παλαιοί συνταξιούχοι θα έχουν αύξηση στην αρχική τους σύνταξη και η αύξηση αυτή θα περάσει στην τσέπη τους ως μεγαλύτερη προσωπική διαφορά.

Παράδειγμα

*Παλιός συνταξιούχος με αρχική σύνταξη 1.730 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 103,8 ευρώ και τελικό ποσό παλιάς σύνταξης (μετά από όλες τις μειώσεις-κρατήσεις) 1.280 ευρώ προ φόρου. Σήμερα παίρνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 1.200 ευρώ προ φόρου και έχει προσωπική διαφορά 80 ευρώ (σύνολο 1.280 ευρώ). Αν η ΕΑΣ αντί για 103,8 ευρώ μειωθεί στα 60 ευρώ, τότε η σύνταξη προ φόρου θα είναι 1.305 ευρώ (αντί 1.280 ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι η προσωπική διαφορά της επανυπολογισμένης σύνταξης θα αυξηθεί κατά 25 ευρώ, από τα 80 ευρώ στα 105 ευρώ, και ο συνταξιούχος θα παίρνει 1.200 ευρώ εθνική και ανταποδοτική σύνταξη και 105 ευρώ προσωπική διαφορά, δηλαδή 1.305 ευρώ, όσο και η παλιά σύνταξη προ φόρου.

Τι θα συμβεί αν αυξηθεί η προσωπική διαφορά λόγω μικρότερης ΕΑΣ στους παλαιούς συνταξιούχους;

Το κέρδος από τη μείωση της ΕΑΣ για τους παλαιούς συνταξιούχους θα είναι η έμμεση αύξηση σύνταξης λόγω μεγαλύτερης προσωπικής διαφοράς. Μια αύξηση των 25 ευρώ, για παράδειγμα, από τη μείωση της ΕΑΣ θα προστεθεί στην προσωπική διαφορά, αλλά θα απομακρύνει τις πραγματικές αυξήσεις, που θα δίδονται μεν κάθε χρόνο, αλλά θα συμψηφίζονται με την προσωπική διαφορά. Ουσιαστικά οι παλαιοί συνταξιούχοι θα δουν αύξηση σύνταξης με μικρότερη ΕΑΣ, αλλά θα περιμένουν λίγο παραπάνω για να μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά.

Άμεσα ωφελημένοι 400.000 νέοι συνταξιούχοι

Στους νέους από Μάιο 2016 και μετά συνταξιούχους, η ΕΑΣ φαίνεται στο αρχικό ποσό σύνταξης (εθνική και ανταποδοτική), εφόσον είναι πάνω από 1.400 ευρώ.

Οι νέοι συνταξιούχοι, που ως επί το πλείστον δεν έχουν προσωπική διαφορά, θα δουν την αύξηση από τη μείωση των κρατήσεων ΕΑΣ να περνάει απευθείας στο ποσό της σύνταξης.

Για παράδειγμα:

*Συνταξιούχος με σύνταξη 1.390 ευρώ έχει μηδενική κράτηση ΕΑΣ. Με αύξηση 3% το 2024, περνάει πάνω από τα 1.400 ευρώ και παίρνει 1.432 ευρώ, οπότε έχει μείωση ΕΑΣ κατά 32 ευρώ, ενώ από την αύξηση των 42 ευρώ του μένουν μόνον 10 ευρώ. Με μια αλλαγή στο μίγμα της κράτησης τέτοια που να μην του τρώει την αύξηση της σύνταξης, η ΕΑΣ μπορεί να μειωθεί στα 10 ευρώ, οπότε θα έχει κέρδος 32 ευρώ.

* Συνταξιούχος με σύνταξη 1.655 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 49,7 ευρώ και το ποσό μετά την κράτηση διαμορφώνεται στα 1.605 ευρώ. Με αύξηση 3% το 2024, παίρνει 1.704 ευρώ και αλλάζει κλίμακα ΕΑΣ με κράτηση 6%. Η νέα κράτηση είναι στα 102,27 ευρώ και η σύνταξη υποχωρεί στα 1.602,37 ευρώ. Μετά την αύξηση δηλαδή παίρνει λιγότερα! Με μια αλλαγή στο μίγμα της κράτησης, η ΕΑΣ μπορεί να μειωθεί από τα 102 ευρώ στα 60 ευρώ, ώστε ο συνταξιούχος να ωφεληθεί με αύξηση κατά 52 ευρώ στη σύνταξη.