Νέο τοπίο στον ΦΠΑ: Πότε επιβάλλεται 13% και πότε 24% σε αναψυκτικά, χυμούς και ροφήματα

Η νέα διευκρινιστική εγκύκλιος από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) φαίνεται πως αντί να ξεκαθαρίσει την κατάσταση, μπερδεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Η εγκύκλιος επιχειρεί να διευκρινίσει τι ισχύει και τι δεν ισχύει στην εστίαση με τους δύο συντελεστές ΦΠΑ 13% και 24% που επιβάλλονται στα μη αλκοολούχα ποτά, τους χυμούς και τα ροφήματα. Συγκεκριμένα, αν ο πελάτης παραγγείλει ένα χυμό και τον καταναλώσει στο κατάστημα επιβάλλεται ΦΠΑ 24%. Αν τον παραγγέλλει «πακέτο» ή ντελίβερι έχει ΦΠΑ 13%.

Πότε ισχύει το 13% και πότε το 24%

Συγκεκριμένα, η διάθεση μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων υπάγεται από την 1η Ιανουαρίου 2024 σε δύο διαφορετικούς συντελεστές ΦΠΑ 24% και 13% ανάλογα με το αν προορίζονται για επιτόπια κατανάλωση, πράξη η οποία χαρακτηρίζεται ως παροχή υπηρεσίας εστιατορίου και εστίασης ή αν προορίζονται να παραδοθούν σε «πακέτο».

Οι επιτόπιες καταναλώσεις υπάγονται στον συντελεστή ΦΠΑ 24% ενώ η παράδοση σε «πακέτο» στον συντελεστή 13%.

Να σημειωθεί πως μέχρι 30 Ιουνίου η διάθεση καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων εξακολουθεί να υπάγεται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 2024, ανεξάρτητα εάν αυτά καταναλώνονται στο κατάστημα ή παραδίδονται σε «πακέτο».

Συγκεκριμένα, στην εγκύκλιο της ΑΑΔΕ διευκρινίζονται τα εξής:

1. Σε περίπτωση πώλησης τροφίμων και ποτών από αναψυκτήριο το οποίο διαθέτει, για περιορισμένο αριθμό πελατών, απλούς πάγκους γύρω από τους οποίους οι πελάτες μπορούν να σταθούν, για περιορισμένο χρόνο, για να καταναλώσουν τα είδη που αγόρασαν, χωρίς την παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας εστίασης, εφαρμόζεται ο συντελεστής ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε κάθε αγαθό.
2. Για την εφαρμογή του ορθού συντελεστή ΦΠΑ, θα πρέπει να συνεκτιμάται και η υποκειμενική αντίληψη του εκάστοτε καταναλωτή. Ειδικότερα, όταν ο καταναλωτής επιλέγει να μην επωφεληθεί των υλικών μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού που θέτει στη διάθεσή του η επιχείρηση εστιατορίου ή εστίασης, δηλαδή η ύπαρξη τους δεν είναι καθοριστικής σημασίας για τον συγκεκριμένο καταναλωτή, η προμήθεια των τροφίμων ή των ποτών δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνοδεύεται από κάποια συναφή υπηρεσία στήριξης και ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται ως παράδοση αγαθών. Συνεπώς, όταν οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν μη αλκοολούχα ποτά, χυμούς και ροφήματα σε πελάτες οι οποίοι δεν προτίθενται να κάνουν χρήση των συναφών υπηρεσιών στήριξης που διαθέτει η επιχείρηση, θα εφαρμόζεται ο οικείος συντελεστής ΦΠΑ που ισχύει για το αγαθό.
3. Ως υπηρεσίες στήριξης επαρκείς ώστε να καταστεί εφικτή η επιτόπια κατανάλωση των προσφερόμενων ειδών είναι η διάθεση επιτραπέζιων σκευών και λοιπού εξοπλισμού, η υπηρεσία σερβιρίσματος, ο καθαρισμός του χώρου και των τραπεζιών κ.ά. Άλλα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τον χαρακτηρισμό μας πράξης ως υπηρεσίας εστιατορίου ή εστίασης είναι η παροχή εξυπηρετήσεως συνισταμένης, ιδίως, στη διαβίβαση των παραγγελιών στην κουζίνα, στην ύπαρξη περίκλειστων και θερμαινόμενων χώρων προοριζόμενων ειδικώς για την κατανάλωση τροφίμων ή ακόμη στην ύπαρξη βεστιαρίου ή τουαλέτας.
4. Σε περίπτωση παράδοσης έτοιμου φαγητού ή λοιπών ειδών ως «πακέτο» για κατανάλωση εκτός του καταστήματος, ανεξάρτητα από το εάν το «πακέτο» παραλαμβάνεται από τον ίδιο τον πελάτη (take away) ή αποστέλλεται από την επιχείρηση στον υποδεικνυόμενο από τον πελάτη τόπο (delivery), πρόκειται για πράξη παράδοσης αγαθών και όχι για παροχή υπηρεσίας, καθώς δεν παρέχονται πρόσθετες υπηρεσίες από μέρους της επιχείρησης για την άμεση επιτόπια κατανάλωσή τους. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα αν η αποστολή του «πακέτου» στον πελάτη γίνεται από τον ίδιο τον υποκείμενο στον φόρο ή μέσω τρίτου (π.χ. εταιρείες που διαχειρίζονται πλατφόρμες διανομής φαγητού).