«Οδηγός» για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας - Τα «βήματα» που απαιτούνται

Η ασφαλιστική ικανότητα αποτελεί εδώ και χρόνια ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα για τους ασφαλισμένους. Οι αλλαγές που εφαρμόζονται ήδη για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας, καθώς και για τη διευθέτηση των οφειλών και τον υπολογισμό δόσεων που πλέον μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά, αλλάζουν πλήρως τη διαδικασία μειώνοντας την ταλαιπωρία των ασφαλισμένων.

Η διαδικασία απόκτησης ασφαλιστικής ικανότητας έχει αναβαθμιστεί ριζικά, χάρη στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, αλλά και στις αναβαθμισμένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ.

Είμαι μισθωτός. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας;

Για τη χορήγηση-παράταση της ασφαλιστικής ικανότητας στους άμεσα ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ και στα μέλη της οικογένειάς τους από την 1η Μαρτίου εκάστου έτους έως την 28η Φεβρουαρίου του επόμενου έτους απαιτείται ο μισθωτός να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον πενήντα (50) ημέρες εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.

Για τους εργαζομένους σε οικοδομοτεχνικά έργα απαιτούνται 50 ημέρες ασφάλισης, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η προσαύξηση 20% και οι ημέρες αδείας. Για τη συμπλήρωση των 50 ημερών ασφάλισης στους μισθωτούς λαμβάνονται υπ’ όψιν και οι ημέρες επιδότησης λόγω ασθενείας ή ατυχήματος, οι ημέρες επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας, καθώς και οι ημέρες επιδότησης λόγω επίσχεσης εργασίας.

Είμαι μη μισθωτός. Πώς μπορώ να αποκτήσω ασφαλιστική ικανότητα;

Για να έχει ασφαλιστική ικανότητα ο μη μισθωτός πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο (2) μήνες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και να έχουν καταβληθεί οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές.

Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί σε δόσεις και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης έχει λάβει έκτακτα μέτρα για τη διευκόλυνση των μη μισθωτών συμπολιτών μας, που επιθυμούν να ενεργοποιήσουν την ασφαλιστική τους ικανότητα.

Συγκεκριμένα, οι ενδιαφερόμενοι που έχουν πλέον διευθετήσει τις οφειλές τους (είτε εξοφλώντας είτε ρυθμίζοντας και καταβάλλοντας την 1η δόση) μπορούν:

α) Να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε τοπικό κατάστημα του e-ΕΦΚΑ, και μάλιστα χωρίς ραντεβού, ειδικώς για ζητήματα ασφαλιστικής ικανότητας και εφόσον έχουν τη δυνατότητα να λάβουν άμεσα ασφαλιστική ικανότητα.

β) Να εισέλθουν στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Ελεγχος ασφαλιστικής ικανότητας μη μισθωτών», https://www.efka.gov.gr/el/elegchos-asphalistikes-ikanotetas-me-misthoton, και να επιλέξουν «Αμφισβήτηση οφειλών». Ειδική ομάδα έργου, που συστάθηκε για αυτόν τον σκοπό, επεξεργάζεται τα αιτήματα και η ασφαλιστική ικανότητα αποκαθίσταται εντός λίγων ωρών.

γ) Να αναμένουν την προγραμματισμένη αυτόματη απόδοση ασφαλιστικής ικανότητας, που πλέον, αντί να διενεργείται μηνιαίως, θα γίνεται εκτάκτως κάθε εβδομάδα.

Ήδη όσοι εξόφλησαν απέκτησαν αυτόματα ασφαλιστική ικανότητα.

Είμαι μη μισθωτός. Τι πρέπει να γνωρίζω πριν από την επίσκεψη σε κατάστημα e-ΕΦΚΑ προκειμένου να ελέγξω την ασφαλιστική μου ικανότητα;

Επειδή παρατηρείται ότι οι περισσότερους από αυτούς που απευθύνθηκαν στα καταστήματα και στην πλατφόρμα εξακολουθούσαν να έχουν οφειλές και προκειμένου να μην ταλαιπωρούνται, οι ενδιαφερόμενοι, προτού απευθυνθούν στα τοπικά καταστήματα, καλούνται να ελέγξουν:

α) Εάν, πράγματι, έχουν ασφαλιστική ικανότητα, ακολουθώντας τον σύνδεσμο: https://www.efka.gov.gr/el/elegchos-asphalistikes-ikanotetas-me-misthoton,

β) Εάν έχουν τρέχουσες οφειλές, ακολουθώντας τον σύνδεσμο: https://www.idika.org.gr/EfkaServices/Application/Contributions.aspx και

γ) Εάν έχουν βεβαιωμένες οφειλές στο ΚΕΑΟ, τις οποίες θα πρέπει να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν, ακολουθώντας τον σύνδεσμο: https://www.efka.gov.gr/el/elektronikes-yperesies/elektronikes-yperesies-keao

Τι συνεπάγεται η απώλεια ασφαλιστικής ικανότητας;

Η απώλεια ασφαλιστικής ικανότητας δεν συνεπάγεται απώλεια της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ολοι οι νόμιμα διαμένοντες πολίτες στη χώρα με ενεργό ΑΜΚΑ έχουν ανεμπόδιστη και δωρεάν πρόσβαση νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο δημόσιο σύστημα Υγείας, δηλαδή σε δημόσια νοσοκομεία, καθώς και σε Κέντρα Υγείας.

Οσον αφορά στις ιδιωτικές δομές, όσοι μη μισθωτοί έχουν προγραμματίσει επισκέψεις, εξετάσεις ή/και χειρουργεία σε ιδιωτικά νοσοκομεία και γιατρούς συστήνεται να ελέγξουν πρώτα την ασφαλιστική τους ικανότητα και τη μη ύπαρξη οφειλών (ειδικότερα προηγούμενων ετών).

Ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για ευάλωτες ομάδες συμπολιτών μας, ανηλίκους, άτομα με αναπηρία και χρονίως πάσχοντες, οι οποίες καλύπτονται και από ιδιώτες γιατρούς, για συνταγογράφηση φαρμάκων, θεραπειών και διαγνωστικών εξετάσεων.

Υπενθυμίζεται ότι κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική ικανότητα για την περίοδο 2024-2025 έχει χορηγηθεί, επίσης, σε κατηγορίες εργαζομένων που αντιμετωπίζουν αντικειμενική δυσκολία στο να ανταποκριθούν και να καλύψουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις της ασφαλιστικής ικανότητας, όπως πληγέντες από φυσικές καταστροφές, στους εργαζομένους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.

Είχα οφειλές στον e-ΕΦΚΑ, αλλά πλέον έχω προχωρήσει σε εξόφληση ή ρύθμιση. Πόσο διάστημα χρειάζεται για να αποκτήσω ασφαλιστική ικανότητα;

Οι μη μισθωτοί, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες, όταν ρυθμίζουν, έχουν μηνιαία ασφαλιστική ικανότητα, όταν εξοφλούν, έχουν ασφαλιστική ικανότητα για έναν χρόνο.

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που οι ασφαλισμένοι ενώ πληρούν τις προϋποθέσεις φαίνονται ως ανασφάλιστοι. Σε αυτήν την περίπτωση απευθύνονται στον e-ΕΦΚΑ χωρίς ραντεβού και συγκεκριμένα στο τμήμα Μητρώου, όπου εξυπηρετούνται άμεσα από τους αρμόδιους υπαλλήλους. Απαιτείται μόνο το αποδεικτικό πληρωμής ότι προχώρησαν σε εξόφληση ή σε ρύθμιση πληρώνοντας τη δόση που τους αναλογεί και αμέσως αποκαθίσταται η ασφαλιστική ικανότητα.

Οι ρυθμίσεις των οφειλών πρέπει να γίνονται έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, σε διαφορετική περίπτωση από την 1η Μαρτίου του επόμενου έτους όσοι είναι εκπρόθεσμοι εμφανίζονται ως ανασφάλιστοι. Αν ο ασφαλισμένος δεν έχει ασφαλιστική ικανότητα και προχωρήσει σε ρύθμιση, το σύστημα ενημερώνεται πλέον εβδομαδιαία με απόφαση της διοίκησης, οπότε μέσα σε διάστημα λίγων ημερών θα εμφανιστεί η ρύθμιση.

Οι αλλαγές του ΚΕΑΟ ποιους αφορούν;

Το νέο αναβαθμισμένο περιβάλλον των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΚΕΑΟ, που τέθηκε σε λειτουργία, διευκολύνει τις συναλλαγές των οφειλετών με τον φορέα.

Πρόκειται για ένα νέο ψηφιακό βήμα του e-ΕΦΚΑ, στο πλαίσιο της άμεσης και αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των οφειλετών, μέσα από την απλούστευση των διαδικασιών. Εφεξής, για την παρακολούθηση και τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν θα απαιτείται διακριτή πιστοποίηση ή σύνδεση ανά μητρώο οφειλέτη.

Η σύνδεση με τις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες του ΚΕΑΟ πραγματοποιείται με τους προσωπικούς κωδικούς TAXISnet του οφειλέτη, μέσω της ιστοσελίδας του φορέα: https://www.efka.gov.gr/el/elektronikes-yperesies/elektronikes-yperesies-keao ακολουθώντας τη διαδρομή: Μενού > Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες > Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΚΕΑΟ.

Kάθε οφειλέτης μπορεί να παρακολουθήσει και να διαχειριστεί μόνον τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες είναι βεβαιωμένες στον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) του και όχι τυχόν οφειλές του, βεβαιωμένες στον ΑΦΜ τρίτου προσώπου για τις οποίες συνευθύνεται εκ του νόμου (π.χ. οφειλές διοικούντων και εταίρων νομικά πρόσωπα).

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν δωρεάν στο 1555 ή να υποβάλλουν ερώτημα στο 1555.gov.gr. Για τη συνεχή ενημέρωσή τους για θέματα εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά οι πολίτες μπορούν πλέον να ακολουθήσουν και το Viber κανάλι του 1555.