Σύνταξη: Αυτές είναι οι 4 μεγάλες κατηγορίες στις οποίες δεν αλλάζουν τα όρια ηλικίας

Μπορεί η συζήτηση για τις αλλαγές των ορίων ηλικίας για σύνταξη να μην έχει ακόμα ανοίξει, ωστόσο όταν αυτό θα γίνει (προς τα τέλη του 2026) είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα επηρεαστούν όσοι θα έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ από το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» του «Ελεύθερου Τύπου», σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, δεν αναμένεται να αλλάξουν τα όρια ηλικίας για 4 μεγάλες κατηγορίες:

• Για ασφαλισμένους που έχουν ήδη θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης για μειωμένη ή πλήρη σύνταξη σε όλα τα Ταμεία με βάση τα όρια ηλικίας που ισχύουν από 19/8/2015 ως 31/12/2021 και από 1ης/1/2022 και μετά.
• Για ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με διατάξεις αναπήρων, δηλαδή για ασφαλισμένους με ανάπηρο τέκνο, σύζυγο, αδελφό, καθώς και για μητέρες δημοσίους υπαλλήλους με τέκνο ανίκανο για βιοποριστική εργασία. Στους μεν ασφαλισμένους των Ταμείων ιδιωτικού τομέα με ανάπηρο μέλος οικογένειας το όριο ηλικίας είναι στα 62 έτη με 25ετία, πλην όσων είχαν ανάπηρο μέλος και 25ετία ως το 2015, που μπορούν να βγουν στη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας. Στις δε μητέρες του Δημοσίου με ανάπηρο τέκνο, το όριο ηλικίας για σύνταξη είναι τα 50 έτη με 25ετία οποτεδήποτε.
• Για ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως όσοι ανήκουν στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τα βαρέα είναι στα 62 έτη. Ειδικά για τις γυναίκες ασφαλισμένες του ΙΚΑ που είχαν ως το 2012 συμπληρωμένες τις 4.500 ημέρες ασφάλισης με 3.600 στα βαρέα και 1.000 από αυτές μέσα στα τελευταία 17 χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση, τα όρια ηλικίας είναι στα 55, 56 και 57 έτη.
• Για τους ένστολους που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας, για τους οποίους τα όρια ηλικίας και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καθορίζονται με ειδικό νόμο. Οι τελευταίες αλλαγές για αυτή την κατηγορία ασφαλισμένων ισχύουν από 1ης/1/2015 και προβλέπουν ότι όσοι συμπληρώνουν τα 24,5 έτη μετά την ημερομηνία αυτή συνταξιοδοτούνται είτε με 40 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ηλικίας είτε στα 62, εφόσον δεν έχουν 40ετία, είτε κατά την ηλικία της υποχρεωτικής αποστρατείας ανάλογα με το βαθμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι χρειάζεται προσοχή σε όσους θα έχουν την ηλικία συνταξιοδότησης αλλά θα τους λείπουν τα χρόνια. Οι ασφαλισμένοι, σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους προκειμένου να είναι απόλυτα θωρακισμένοι για ότι και αν αποφασιστεί από το 2027 και έπειτα.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που συμπληρώνει τα 62 έτη το 2026 και χρειάζεται 4 χρόνια για να έχει την 40ετία, καλό θα είναι να σπεύσει να τα αναγνωρίσει από τώρα ή το αργότερο ως το 2026, ώστε να έχει πλήρως θεμελιωμένο δικαίωμα και να μην έχει καμία επίπτωση ακόμη και αν συνταξιοδοτηθεί μετά το 2027, που μπορεί το όριο των 62 ετών να γίνει 63.

Τι σημαίνει η σύνδεση στα όρια ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65;

Το 2010, στον ασφαλιστικό νόμο 3863 πέρασε διάταξη που συνέδεσε την ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών. Οι αλλαγές θα γίνονται ανά τρία χρόνια και εφόσον αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, θα αυξάνεται και η ηλικία συνταξιοδότησης. Η διάταξη ήταν να εφαρμοστεί το 2021 και το 2024, αλλά οι μελέτες έδειξαν ότι δεν όχι μόνο δεν μεταβλήθηκε το προσδόκιμο αλλά επιδεινώθηκε λόγω πανδημίας. Σημειώνεται ότι ο επόμενος σταθμός είναι στο τέλος του 2026. Σε περίπτωση που υπάρξει αύξηση στο προσδόκιμο (όπως δείχνουν οι μελέτες), θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας.

Σύνταξη από το Δημόσιο με όρια ηλικίας από 56 ως 62 ετών

Σύνταξη με όρια ηλικίας από 56 ως 62 ετών μπορούν να πάρουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Οι κατηγορίες ασφαλισμένων που μπορούν να αξιοποιήσουν τις σχετικές διατάξεις είναι οι εξής:

• Γονείς ανήλικου τέκνου που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και τρίτεκνοι γονείς με 21 έτη το 2011. Βγαίνουν είτε με πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείνουν τα 52 είτε με μειωμένη στα 56, εφόσον τα συμπλήρωσαν ως το 2022. Γονιός που έκλεισε τα 52 το 2018 έχει ήδη κλειδώσει τη μειωμένη σύνταξη στα 56 (που τα έκλεισε το 2022), ενώ για πλήρη θα περιμένει τα 60 και 2 μήνες, που τα κλείνει το 2026, και προλαβαίνει την οποιαδήποτε αύξηση στα όρια ηλικίας.
• Γονείς ανήλικου τέκνου που συμπληρώνουν 25ετία το 2012 και τρίτεκνοι γονείς με 23 έτη το 2012. Βγαίνουν είτε με πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείνουν τα 55 είτε με μειωμένη στα 58, εφόσον τα συμπλήρωσαν ως το 2022. Γονιός ανήλικου τέκνου με 25ετία το 2012 και ηλικία 55 το 2019 θα πάρει πλήρη σύνταξη στα 62 έτη και 6 μήνες ή μειωμένη στα 58, που τα έκλεισε το 2022. Εναλλακτικά, μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους, ώστε στα 62 να έχει 40 έτη και να πάρει πλήρη σύνταξη.

Σύνταξη από το Δημόσιο με 35, 36, 37 ή 40 έτη

Πλήρη σύνταξη με 35, 36, 37 ή 40 έτη -αν δεν καλύπτονται από άλλες διατάξεις- παίρνουν από το Δημόσιο οι εξής κατηγορίες ασφαλισμένων:

• Ανδρες και γυναίκες με πρόσληψη στο Δημόσιο μετά το 1983, που συμπληρώνουν 25ετία ως το 2010 και ως το 2021 έχουν στο σύνολο 37 έτη, παίρνουν πλήρη σύνταξη με όρια ηλικίας κάτω των 62 ετών. Με 37 έτη μετά την 1η/1/2022, απαιτούνται 40 έτη συνολικά και ηλικία 62.
• Ανδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν 25ετία το 2010 ή το 2011 και έχουν συνολικά 35 ή 36 έτη αντίστοιχα, με συμπληρωμένη την ηλικία των 58 ετών ως το 2021, θεμελιώνουν δικαίωμα για πλήρη σύνταξη πριν από τα 62. Με 35 ή 36 έτη μετά την 1η/1/2022 ή με ηλικία 58 μετά το 2022, θα συνταξιοδοτηθούν για πλήρη σύνταξη με 40 έτη συνολικά και ηλικία 62. Εναλλακτικά, με το 58ο έτος ως το 2021 μπορούν να αποχωρήσουν και με μειωμένη.
• Ανδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν 25ετία το 2012 και έχουν συνολικά 37 έτη με συμπληρωμένη την ηλικία των 59 ετών ως το 2021 αποχωρούν πριν από τα 62, ενώ έχουν και θεμελιωμένο δικαίωμα για μειωμένη, αν τους λείπουν τα 37 έτη. Με ηλικία 59 μετά την 1η/1/2022, θα συνταξιοδοτηθούν για πλήρη σύνταξη με 40 έτη συνολικά και ηλικία 62, ενώ διατηρούν το θεμελιωμένο δικαίωμα για μειωμένη.

Ποιες οι προϋποθέσεις για μειωμένη σύνταξη από τα 56

Η μειωμένη σύνταξη από το Δημόσιο πριν από τα 62 ισχύει για όσους έχουν την ηλικία 56 ή 58 (κατά κανόνα) ως το 2022, με 25ετία που συμπληρώθηκε το 2011 ή το 2012.

Αφορά όσους ασφαλίστηκαν – διορίστηκαν πριν από το 1993, αλλά και όσους ασφαλίστηκαν μέχρι το 1992 και διορίστηκαν στο Δημόσιο μετά το 1993, καθώς για την 25ετία συνυπολογίζονται και οι χρόνοι ασφάλισης σε άλλα Ταμεία.

Με μειωμένη σύνταξη μπορούν να αποχωρήσουν στα 56 και 58 από το Δημόσιο οποτεδήποτε:

*Ανδρες και γυναίκες που συµπλήρωσαν 25ετία το 2011 και ηλικία 56 ετών ως το 2022.

*Ανδρες και γυναίκες που συµπλήρωσαν 25ετία το 2012 και ηλικία 58 ετών ως το 2022.

Αν οι ηλικίες των 56 και 58 ετών συμπληρώνονται από 1ης/1/2023 και μετά, τότε βγαίνουν με μειωμένη στα 62. Μειωμένη στα 62 παίρνουν και όσοι συμπλήρωσαν 25ετία από 1ης/1/2013 και μετά ανεξάρτητα από το αν έκλεισαν τα 56 ή τα 58 ως το 2022.

Τα όρια ηλικίας για σύνταξη από το Δημόσιο

Σύνταξη γονέων ανηλίκων με 25ετία το 2011

Σύνταξη γονέων ανηλίκων με 25ετία το 2012

Mε 25ετία ως το 2010 και 35 στο σύνολο

Με 25ετία ως το 2010 και 37 στο σύνολο

Με 25ετία το 2011 και 36 στο σύνολο

Με 25ετία το 2012 και 37 στο σύνολο