Επικουρική σύνταξη: Ποιοι τη δικαιούνται και πότε
Η επικουρική σύνταξη έχει χαρακτήρα συμπληρωματικό της κύριας σύνταξης και είναι υποχρεωτική για το σύνολο των μισθωτών, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Υποχρεωτική παραμένει και για τους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, βενζινοπώλες κ.ά.).
Αντίθετα παραμένει προαιρετική για τους υπόλοιπους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, καταστηματάρχες, κ.λ.π.) και αγρότες και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται ν’ αλλάζει κάτι στον τρόπο απόδοσής της.
Η επικουρική σύνταξη είναι σημαντική σε περίπτωση γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου και χορηγείται σ’ αυτήν την περίπτωση στους χήρους ή τις χήρες και στα παιδιά.
Κατά περίπτωση χορηγείται από τον e-ΕΦΚΑ, (efka.gov.gr), το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) (teka.gov.gr) και τους άλλους επικουρικούς φορείς ασφάλισης, οι οποίοι έχουν μία σχετική αυτονομία (π. χ. ΕΔΟΕΑΠ, ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ, ΣΟΕΛ, κ.λ.π.). Βεβαίως υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που χορηγούνται μερίσματα όπως συμβαίνει με το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ) (www.mtpy.gr).
Όροι και προϋποθέσεις για την επικουρική σύνταξη
Οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος, εφόσον θεμελιώνουν αντίστοιχο δικαίωμα συνταξιοδότησης στον φορέα κύριας ασφάλισής τους και έχουν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει και στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή τους λόγω αναπηρίας.
Τι συμβαίνει με τις χήρες και τους χήρους με την επικουρική σύνταξη
Οι δικαιούχοι κύριας σύνταξης λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη, λόγω θανάτου, από τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, εφόσον ο συνταξιούχος ή ο ασφαλισμένος, που απεβίωσε, έχει πραγματοποιήσει και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης.
Όσοι είναι ασφαλισμένοι στο ΤΕΚΑ κι έχουν συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης σε αυτό τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια δικαιούνται κάθε μήνα και ισόβια επικουρική σύνταξη γήρατος, εφόσον συνταξιοδοτηθούν.
Οι ασφαλισμένοι του Ταμείου δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη αναπηρίας, εφόσον λαμβάνουν σύνταξη για το συγκεκριμένο θέμα από τον φορέα κύριας ασφάλισής τους.
Για το θέμα των μετόχων του ΜΤΠΥ υποχρεωτική είναι η 20ετής συμμετοχή του μετόχου στο Ταμείο (www.mtpy.gr). Απαραίτητη προϋπόθεση για την καταβολή μερίσματος είναι, η προηγούμενη συνταξιοδότηση του μετόχου από το Δημόσιο ή από τον πρώην φορέα Κύριας ασφάλισης.
Ο υπολογισμός της επικουρικής σύνταξης
Για τους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ μέχρι την 31/12/2013, οι οποίοι έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, από 01-01-2015 και εφεξής, εφαρμόζεται ένα μικτό σύστημα υπολογισμού:
– Το πρώτο αφορά τον χρόνο ασφάλισης έως τις 31/12/2014 και προκύπτει από τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο: έτη ασφάλισης Χ 0,45 % Χ συντάξιμες αποδοχές.
– Το δεύτερο αφορά στον χρόνο ασφάλισης από 01/01/2015 και εφεξής, και σε αυτό εφαρμόζεται το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC), όπως και στους ασφαλισμένους μετά την 01/01/2014.
Για τους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ για πρώτη φορά από την 01/01/2014 εφαρμόζεται το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC) και η σύνταξη υπολογίζεται με την εφαρμογή μαθηματικού τύπου επί του συνόλου των εισφορών των ασφαλισμένων. Όμως εξαρτάται από το είδος της σύνταξης (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) αλλά και την ηλικία του δικαιούχου.
Για τους ασφαλισμένους στο Τ.ΕΚ.Α., το ύψος της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης γήρατος των ασφαλισμένων που πληρούν τις προϋποθέσεις, υπολογίζεται με βάση το υπόλοιπο του ατομικού λογαριασμού κάθε ασφαλισμένου κατά την κατάργησή του ενώ διαφορετικός είναι ο υπολογισμός για τις συντάξεις αναπηρίας.
Για τους μετόχους του Μ.Τ.Π.Υ. δίνεται το μηνιαίο μέρισμα, το οποίο σχετίζεται με τον βασικό μισθό και τον ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης αλλά και από τις αποδοχές του ασφαλισμένου, όσο εργαζόταν. Από το έτος 2016 ο ετήσιος συντελεστής αναπλήρωσης έχει καθοριστεί σε 0,215 % (άρθρο 49 του π. δ. 422/1981), (www.mtpy.gr).