ΙΟΒΕ: Χρειάζονται επενδύσεις άνω του 20% κι αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης
Επιβράδυνση της ανάπτυξης λόγω της κόπωσης των εξαγωγών διαπιστώνει το ΙΟΒΕ και ανησυχία για το διεθνές περιβάλλον, που επηρεάζει τις τιμές της ενέργειας. Στα θετικά η νέα υποχώρηση της ανεργίας τον Μάιο στο 10,4% και η μικρή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενώ η χώρα αναμένεται να διατηρήσει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% το 2024.
Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας παρουσιάζοντας την έκθεση του φορέα για το β' τρίμηνο σημείωσε πως η δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία είναι σε χαμηλότερο ρυθμό. Χρειάζεται επομένως, όπως εξήγησε, η χώρα να φτάσει σε επενδύσεις που θα αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 20%, όπως συνέβαινε πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση.
Βασικά σημεία της τριμηνιαίας έκθεσης του ΙΟΒΕ για την Οικονομία:
- Η παγκόσμια οικονομία συνέχισε να μεγεθύνεται το πρώτο τρίμηνο του 2024 σταθερά αλλά με χαμηλό ρυθμό λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της νομισματικής σύσφιξης.
- Οι οικονομίες των χωρών του ΟΟΣΑ αναπτύχθηκαν με ετήσιο ρυθμό 1,7% το πρώτο τρίμηνο του 2024, αμετάβλητο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Ο πληθωρισμός διατηρείται σε υψηλότερα από τα επιθυμητά επίπεδα.
- Κατά το ΙΟΒΕ, ο ρυθμός πληθωρισμού στην Ευρωζώνη μειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, σε 2,5%, από 2,6% το προηγούμενο τρίμηνο, παραμένοντας υψηλότερα του στόχου κοντά στο 2%. Εκτιμάται πως ο πληθωρισμός θα κυμανθεί γύρω στο 2,7% και 2,5% φέτος σε ΕΕ-27 και Ευρωζώνη, πριν μειωθεί σε 2,2% και 2,1%, αντίστοιχα, το 2025.
- Στα θετικά καταγράφεται πως στην Ελλάδα επιταχύνθηκε ο ρυθμός ετήσιας οικονομικής μεγέθυνσης στο 2,1% το πρώτο τρίμηνο του 2024 (από 1,3% στο προηγούμενο τρίμηνο). Ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο ήταν +0,7% από +0,3% στο προηγούμενο%.
- Η επιτάχυνση υποστηρίζεται πως προήλθε κυρίως από την αύξηση των συνολικών επενδύσεων, οι οποίες ενισχύθηκαν ετησίως κατά +22,3% (από -1,2% το προηγούμενο τρίμηνο), χάρη στην αύξηση κυρίως των αποθεμάτων, ενώ και οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά +2,9%.
Ανοδική η πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης - μείωση των ελληνικών εξαγωγών
Την ανοδική πορεία της συνέχισε η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία μεγεθύνθηκε ετησίως κατά +2,2%, από το +2% το προηγούμενο τρίμηνο. Αντίθετα, η δημόσια κατανάλωση μειώθηκε κατά -4%, με αποτέλεσμα η συνολική κατανάλωση να ενισχυθεί κατά +1,1%.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι εξαγωγές αγαθών συρρικνώθηκαν σημαντικά κατά -8,8% ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών ενισχύθηκαν ετησίως κατά +1,5%, ηπιότερα έναντι του προηγούμενου τριμήνου (+4,9%).
Το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου επιδεινώθηκε και διαμορφώθηκε στο 7,3% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση 0,6 συγκριτικά με το προηγούμενο τρίμηνο.
Η εγχώρια ανάπτυξη είχε υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη. Όμως, το πρώτο τρίμηνο συγκαταλέγεται ο υψηλότερος ρυθμός πληθωρισμού από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη, ειδικά σε είδη πρώτης ανάγκης όπως τα νωπά τρόφιμα.
Η βιομηχανική παραγωγή ενισχύθηκε στο πρώτο πεντάμηνο του 2024, κατά 5,8%, υψηλότερα σε σύγκριση με 2,3% στο ίδιο διάστημα του 2023.
Οι κατασκευές συνεχίζουν να καταγράφουν θετική, αν και ηπιότερα ανοδική τάση το πρώτο τρίμηνο του 2024, κατά 4,7%, σε σχέση με 26,7% το ίδιο διάστημα του 2023. Παρόλα αυτά, έντονη συνεχίζεται η αύξηση στις νέες άδειες και τις επιχειρηματικές προσδοκίες του τομέα.
Τι συμβαίνει με το λιανεμπόριο
- Αντιθέτως, το λιανεμπόριο μειώθηκε σε όγκο κατά 5,1% στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους, έναντι ηπιότερης κάμψης κατά 3,2% ένα έτος νωρίτερα. Οι προσδοκίες στο Λιανεμπόριο είναι υποτονικές.
- Από την πλευρά του Ισοζυγίου Πληρωμών, στο πρώτο τετράμηνο του 2024, καταγράφηκε διεύρυνση του ελλείμματος στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών στα €6,7 δισεκ., έναντι €5,8 δισεκ. την ίδια περίοδο πέρυσι.
- Το έλλειμμα του Ισοζυγίου Αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία διαμορφώθηκε το τετράμηνο του 2024 στα €7,2 δισεκ. από €5,6 δισεκ. το ίδιο διάστημα του 2023.
- Η εκτέλεση του προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση κινήθηκε καλύτερα από τον στόχο για το πρώτο πεντάμηνο του 2024. Καταγράφηκε έλλειμμα €535 εκατ. (0,2% του ΑΕΠ) και πρωτογενές πλεόνασμα ύψους €3.197 εκατ. (1,4% του ΑΕΠ), σε τροποποιημένη ταμειακή βάση.
- Παράλληλα, το χρέος γενικής κυβέρνησης το 2023 μειώθηκε στο 161,9% έναντι 172,7% το 2022, αν και σε απόλυτους όρους η μείωση ήταν μόνο οριακή, από €356.796 εκατ. σε €356.695. εκατ.
- Στο πρώτο τρίμηνο του 2024 το ποσοστό ανεργίας παρουσίασε αύξηση κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες, στο 12,1% από 11,8% ένα έτος νωρίτερα. Το ποσοστό ανεργίας για το 2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10,3%.
Που είχαμε τη μεγαλύτερη άνοδο στην απασχόληση
Οι τομείς με τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο στην απασχόληση ήταν ο τουρισμός, η εστίαση, οι μεταφορές και οι κατασκευές.
Ο δείκτης μισθολογικού κόστους παρουσίασε άνοδο το α’ τρίμ. 2024, ενώ οριακή αύξηση κατέγραψε και η συμμετοχή στην εργασία.
Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ηπιότερη ανοδική τροχιά στο σύνολο του τρέχοντος έτους, στην περιοχή του 3%, λόγω κυρίως της αναμενόμενης ανόδου των τιμών στα ενεργειακά αγαθά.
Θετικές τάσεις και αρνητικές εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα
Στο τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των θετικών τάσεων, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ξεχωρίζουν η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, οι βελτιωμένοι δείκτες οργανικής κερδοφορίας, ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, καθώς και το χαμηλότερο κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα σε συνδυασμό με τη σύγκλισή του με το αντίστοιχο κόστος σε άλλες χώρες.
Στις αρνητικές τάσεις, συγκαταλέγονται η αύξηση μετά από οκτώ χρόνια στο ποσοστό των ΜΕΔ των τραπεζών, το υψηλό απόθεμα κόκκινων δανείων εντός και εκτός τραπεζικών ισολογισμών, η αύξηση της έκθεσης των τραπεζών σε κρατικά ομόλογα, η πιστωτική συρρίκνωση προς νοικοκυριά και το υψηλό περιθώριο επιτοκίου.