Συντάξεις χηρείας: Οι αδικίες που θέλει να αποκαταστήσει το υπουργείο - Νέο νομοσχέδιο το φθινόπωρο

Στην διόρθωση μιας αδικίας σε βάρος χιλιάδων συνταξιούχων φαίνεται πως εξετάζει να προχωρήσει το υπουργείο Εργασίας με τους συνταξιούχους να λαμβάνουν ολόκληρη τη σύνταξη και όχι το 50% λόγω θανάτου, εφόσον έχουν απασχόληση για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους.

Η διόρθωση αυτή, εκτός απροόπτου θα περιλαμβάνεται στο πακέτο ρυθμίσεων για τις συντάξεις χηρείας που στόχος είναι να συμπεριληφθούν στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο το φθινόπωρο.

Το βασικό ερώτημα για την ηγεσία του υπουργείου βέβαια είναι πώς θα επιστραφούν από 60.000 χήρες και χήρους του ιδιωτικού τομέα τα επιπλέον ποσά συντάξεων που τους καταβάλλονται χωρίς την περικοπή που προβλέπεται από τον νόμο μετά την πρώτη τριετία χορήγησής τους, ενώ την ίδια στιγμή είναι τεράστιες οι αδικίες σε βάρος των συνταξιούχων χηρείας.

Οι αδικίες που θέλει να αποκαταστήσει το υπουργείο

Από τις αδικίες αυτές, τουλάχιστον τρεις φαίνεται πως έχουν μπει στο στόχαστρο του υπουργείου Εργασίας με σκοπό την αποκατάστασή τους στο νέο νομοσχέδιο σύμφωνα με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.

Ποιες είναι οι αδικίες προς αποκατάσταση:

• Η άρση της απαγόρευσης που ισχύει σήμερα για την απασχόληση των συνταξιούχων χηρείας επί ποινή μείωσης της σύνταξης χηρείας κατά 50%. Το ισχύον καθεστώς προβλέπει ότι αν η χήρα ή ο χήρος πάρει δική του σύνταξη ή απασχοληθεί μετά την πρώτη τριετία από την απονομή της σύνταξης λόγω θανάτου, θα λαμβάνει τη σύνταξη λόγω θανάτου μειωμένη κατά 50%, σε αντίθεση με τους συνταξιούχους γήρατος ή αναπηρίας, οι οποίοι με τον νέο νόμο μπορούν να απασχολούνται λαμβάνοντας ολόκληρη τη σύνταξη. Το υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Ε.Τ.», εξετάζει να άρει την αδικία, επιτρέποντας και στους συνταξιούχους λόγω θανάτου να απασχολούνται χωρίς να έχουν μείωση της σύνταξης, εφόσον δεν λαμβάνουν άλλη σύνταξη πέραν της χηρείας.

• Η επανεξέταση της ιδιότητας των συνταξιούχων λόγω θανάτου ώστε να θεωρούνται μονογονεϊκή οικογένεια για φορολογικούς σκοπούς και για τη λήψη επιδομάτων με τα ίδια κριτήρια που ισχύουν για τις μονογονεϊκή οικογένειες. Μπορεί να μοιάζει παράδοξο, αλλά είναι πραγματικότητα ότι η χήρα ή ο χήρος γονέας αντιμετωπίζεται ως προς τα εισοδηματικά κριτήρια και τις όποιες απαλλαγές φόρου, όπως οι οικογένειες με δύο γονείς! Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει την αντίφαση και την αδικία είναι το επίδομα θέρμανσης. Οι δικαιούχοι σύνταξης χηρείας με ή χωρίς παιδιά έχουν τα ίδια εισοδηματικά κριτήρια με τα ζευγάρια, με αποτέλεσμα να κόβονται από τη λήψη του επιδόματος, παρότι θα έπρεπε να κρίνονται ως μονογονείς για τους οποίους ισχύουν διευρυμένα κριτήρια εισοδήματος (ως 27.000 ευρώ) που τους επιτρέπουν να λαμβάνουν το επίδομα.

• Αναδρομικό κούρεμα τουλάχιστον κατά 20% στα ποσά συντάξεων που θα κληθούν να επιστρέψουν στον ΕΦΚΑ οι συνταξιούχοι λόγω θανάτου από ταμεία του ιδιωτικού τομέα στην περίπτωση που μετά την πρώτη τριετία από την ισχύ του «νόμου Κατρούγκαλου» απασχολούνται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη. Υπό την αίρεση ότι η επιστροφή δεν θα εφαρμοστεί σε όσους εξακολουθούν να απασχολούνται από το 2024 και μετά (λόγω εξίσωσης με την απασχόληση των λοιπών συνταξιούχων που δεν έχουν περικοπή σύνταξης), τα ποσά που τελικώς κληθούν να επιστρέψουν οι συνταξιούχοι θα είναι από το 2019 και μετά και από αυτά που θα επιστρέψουν θα πρέπει να αφαιρεθεί τουλάχιστον ο επιπλέον φόρος που κατέβαλαν οι συνταξιούχοι, όπως και οι λοιπές κρατήσεις που είχαν (6% για ασθένεια και κράτηση ΕΑΣ).

Παράδειγμα: Δικαιούχος σύνταξης χηρείας 720 ευρώ, που είχε δική του σύνταξη (έστω στα 800 ευρώ), μετά την πρώτη τριετία, θα έπρεπε να λαμβάνει τη μισή σύνταξη χηρείας συν την δική του σύνταξη ολόκληρη. Η περικοπή δεν έγινε και ο συνταξιούχος εξακολουθεί να λαμβάνει 720 ευρώ σύνταξη χηρείας και τα 800 ευρώ από την δική του σύνταξη. Αν του ζητηθεί να επιστρέψει τα 360 ευρώ αναδρομικά για όλα τα προηγούμενα έτη, τότε πρέπει να πάρει πίσω και τον επιπλέον φόρο που πλήρωσε όλα τα προηγούμενα χρόνια για τη συνταξη χηρείας που λάμβανε και θα του επιστραφεί και η επιπλέον εισφορά ασθένειας (6%) που κατέβαλε για τη σύνταξη που θα επιστρέψει, και η κράτηση ΕΑΣ 3% που είχε στη σύνταξη χηρείας επειδή μαζί με τη σύνταξη γήρατος ξεπερνούσε το ποσό των 1.400 ευρώ, πάνω από τα οποία όλες οι συντάξεις έχουν κράτηση ΕΑΣ. Με αυτές τις επιστροφές, ο συνταξιούχος θα έχει ένα κούρεμα άνω του 20% στα ποσά που θα του ζητηθούν να επιστρέψει στον ΕΦΚΑ από τη σύνταξη χηρείας.

Φτωχότεροι μετά από τρία χρόνια

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Ε.Τ στις αδικίες που χρήζουν αποκατάστασης εντάσονται και οι περιπτώσεις συνταξιούχων του ΟΓΑ με σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο, όπου οι συνταξιούχοι έχουν διπλή περικοπή, που χάνουν άμεσα το προνοιακό κομμάτι της σύνταξης του ΟΓΑ και το 50% της σύνταξης χηρείας μετά την πρώτη τριετία, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να καταλήγουν με μικρότερη σύνταξη από αυτή που θα είχαν αν αποποιούνταν εξαρχής τη σύνταξη χηρείας.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος ΟΓΑ λαμβάνει 600 ευρώ από το Ταμείο του, εκ των οποίων τα 350 ευρώ είναι η βασική του σύνταξη χωρίς εισφορές και τα 250 ευρώ είναι η σύνταξη ΟΓΑ βάσει εισφορών. Ταυτόχρονα καθίσταται δικαιούχος σύνταξης χηρείας ύψους 500 ευρώ. Εφόσον λάβει τη συνταξη χηρείας θα κοπούν τα 350 ευρώ από το προνοιακό ποσό του ΟΓΑ και θα λαμβάνει 250 ευρώ από τον ΟΓΑ και τα 500 ευρώ της σύνταξης χηρείας, σύνολο 750 ευρώ την πρώτη τριετία. Μετά την τριετία όμως η σύνταξη χηρείας θα κοπεί στο μισό και συνολικά θα λαμβάνει 500 ευρώ, έτσι θα βρεθει, με δύο συντάξεις, να παίρνει λιγότερα από ότι έπαιρνε όσο λάμβανε την δική του σύνταξη.

Γι' αυτό τον λόγο πολλοί συνταξιούχοι ΟΓΑ έχουν απαρνηθεί να λάβουν τη σύνταξη χηρείας, για να μην καταλήξουν να ζουν φτωχότεροι μετά από τρία χρόνια.

Συγχώνευση συντάξεων

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, στις αλλαγές που εξετάζονται για τις συντάξεις χηρείας περιλαμβάνονται:

• Η επαναφορά της διάταξης που προβλέπει ότι σε περίπτωση που ο δικαιούχος σύνταξης χηρείας παίρνει και δική του σύνταξη, να έχει το δικαίωμα να επιλέξει τη μικρότερη σύνταξη που θα έχει την περικοπή μετά την 3ετία.
• Η συγχώνευση των δύο εθνικών συντάξεων σε μία. Σήμερα οι δικαιούχοι σύνταξης χηρείας που έχουν ταυτόχρονα και δική τους σύνταξη παίρνουν δύο ανταποδοτικές και δύο εθνικές συντάξεις. Αυτό που θα εξεταστεί με το νέο καθεστώς είναι να μετατραπεί η δεύτερη εθνική σύνταξη χηρείας σε ποσό προσωπικής διαφοράς ώστε να ισχύσει ο νόμος που προβλέπει τη χορήγηση μιας εθνικής σύνταξης, ανεξαρτήτως αριθμού συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.

Πόσο κόβεται η σύνταξη χηρείας μετά την πρώτη τριετία

Με πληροφορίες από Ελεύθερο Τύπο