Οι επτά πληγές των κτηνοτρόφων - Πάνω από 15 χρόνια ταλαιπωρούνται από ζωονόσους
Πάνω από 15 χρόνια οι Έλληνες κτηνοτρόφοι έχουν ταλαιπωρηθεί από νοσήματα και εισαγόμενες ασθένειες, που έχουν δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην παραγωγή, έχουν μειώσει το ζωικό κεφάλαιο και έχουν δημιουργήσει στρεβλώσεις στην αγορά, με αποτέλεσμα να πληρώνουν ακριβό τίμημα και οι καταναλωτές. Τελευταία πληγή, τα νέα κρούσματα ευλογιάς σε κοπάδια αιγοπροβάτων στον Έβρου.
Ο ιός της ευλογιάς των προβάτων δεν είναι μεταδοτικός στον άνθρωπο και για το θέμα έγινε σύσκεψη χθες στον Έβρο υπό τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αρμόδιο για την Κτηνοτροφία, Χρήστο Κέλλα, παρουσία και του γενικού γραμματέα Γιώργου Στρατάκου. Συμμετείχαν οι κυβερνητικοί βουλευτές Τάσος Δημοσχάκης και Χρήστος Δερμετζόπουλος, καθώς και ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας, Χριστόδουλος Κοψίδης αλλά και κτηνοτρόφοι.
Η ευλογιά των αιγοπροβάτων σε αντίθεση με την πανώλη, που ήρθε για πρώτη φορά στη χώρα μας έχει ταλαιπωρήσει και άλλη φορά τους κτηνοτρόφους. Από το 2010 μέχρι σήμερα οι Έλληνες κτηνοτρόφοι έχουν ταλαιπωρηθεί επανειλημμένα από καταστροφές λόγω φυσικών ή άλλων φαινομένων, από ασθένειες, από σφαγές ζώων από κοπάδια λύκων και άγρια σκυλιά.
Το κύριο όμως πρόβλημα που παραμένει είναι κυρίως οι εισαγόμενες ασθένειες, κυρίως από τις βαλκανικές χώρες, που δημιουργούν ζητήματα και βάζουν τη χώρα μας και το ζωικό της κεφάλαιο σε καραντίνα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να γίνουν και από την Ελλάδα σε πολλές περιπτώσεις εξαγωγές ή ακόμη και μεταφορές από νησί σε νησί.
Ευλογιά αιγοπροβάτων. Τα συμπτώματα που εμφανίζουν τα αιγοπρόβατα είναι υψηλός πυρετός άνω των 40 βαθμών Κελσίου. Τα ζώα παθαίνουν ρινόρροια, επιπεφυκίτιδα, εμφανίζουν στρογγυλές κηλίδες στο δέρμα και στους μαστούς κ.ά. Δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, αλλά όπως συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις λόγω του κοινοτικού κανονισμού αν ένα ζώο του κοπαδιού εμφανίσει ευλογιά τότε θανατώνεται ολόκληρο το κοπάδι.
Πανώλη των μικρών μηρυκαστικών: Πάνω από 20.000 αιγοπρόβατα θανατώθηκαν μέσα σε λίγους μήνες απ΄ όταν ξέσπασε για πρώτη φορά φέτος η νόσος στη χώρα. Η ζωονόσος με τα μέχρι στιγμής δεδομένα φαίνεται ότι προήλθε από εισαγόμενα αρνιά από τη Ρουμανία, που επίσης, υπέστη μία τεράστια καταστροφή στα κοπάδια της. Η ζημιά ήταν τεράστια ακόμη και για τα σφαγεία και για τα κέντρα διασκέδασης και δημιούργησε παρενέργειες ακόμη και στους γάμους, λόγω έλλειψης αιγοπρόβειου κρέατος.
Πανώλη των χοίρων: Διαφορετικό νόσημα αλλά ταλαιπώρησε τους κτηνοτρόφους, με περιοριστικά μέτρα. Ήταν από τις λίγες περιπτώσεις που υπήρξε άμεση παρέμβαση και η νόσος δεν ξέφυγε. Εμφανίστηκε πάλι σε μονάδες της Βόρειας Ελλάδας.
Γρίπη των πτηνών: Επί χρόνια ταλαιπωρήθηκαν οι πτηνοτρόφοι και αναγκάστηκαν να πάρουν δάνεια, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το θέμα της γρίπης των πουλερικών, που ξεκίνησε από τα άγρια πτηνά και τις πάπιες και επεκτάθηκε γενικότερα στα οικόσιτα. Οι αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν μέσα τα πουλερικά προκειμένου να μην έρχονται σε τυχόν επαφή με τα άγρια στο φυσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να ανέβει τρομακτικά το κόστος ζωοτροφών. Η γρίπη των πουλερικών έχει υπάρξει φονική για τον άνθρωπο, αφού από το 2003 έως και το 2024 έχουν αναφερθεί παγκοσμίως 889 κρούσματα και 463 θάνατοι με ποσοστό θνητότητας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κοντά στο 52%, εάν κάποιος εκδηλώσει τη νόσο Η5Ν1.
Γρίπη των χοίρων: Η γρίπη των χοίρων αρχικά ήταν νόσημα που αφορούσε στους χοίρους. Το 2009 όμως λόγω μίας μετάλλαξης βρέθηκε να απειλεί και τον άνθρωπο και προκάλεσε πανδημία γρίπης των χοίρων. Ενδεικτικό είναι πως το νόσημα την περίοδο 2009-10 ήταν ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τις Ελληνίδες, που ήταν σε περίοδο κύησης. Καθώς διέτρεχε κίνδυνο η ζωή τους τα μαιευτήρια είχαν γεμίσει με μάσκες, πολύ προτού εκδηλωθεί η πανδημία του Covid-19. Υπήρξαν μάλιστα περιοριστικά μέτρα για τους επισκέπτες στις μαιευτικές κλινικές.
Σπογγώδης Εγκεφαλοπάθεια (νόσος βοοειδών αλλά εμφανίζεται και σε αιγοπρόβατα): Η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια ταλαιπώρησε κυρίως τα ξένα κοπάδια. Όμως έφερε σε δύσκολη θέση και τους Έλληνες παραγωγούς βοοειδών γαλακτοπαραγωγής και κρεατοπαραγωγής διότι δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην αγορά κρέατος και απίστευτο φόβο στους καταναλωτές. Φαίνεται πως τα ζώα που νόσησαν είχαν μολυνθεί από μία λανθασμένη διπλωμένη πρωτεΐνη, γνωστή ως Prion. Οι αποκαλύψεις που έγιναν έδειξαν πως τα φυτοφάγα ζώα έτρωγαν κρεατάλευρα (Meat and bone meal -MBM), που περιείχαν είτε υπολείμματα βοοειδών που ανέπτυξαν την ασθένεια είτε προϊόντα προβάτων που έχουν μολυνθεί από τρομώδη νόσο.
Οζώδης δερματίτιδα των βοοειδών: Παρότι έχει εξαλειφθεί στη χώρα μας, οι Έλληνες παραγωγοί βοοειδών ταλαιπωρήθηκαν πολύ από τα περιοριστικά μέτρα. Η οζώδης δερματίτιδα ήταν σε έξαρση το 2014 στην Τουρκία και εντοπίστηκαν κρούσματα και στην Κύπρο. Οι εισαγόμενες ασθένειες από την Τουρκία είναι ένα μόνιμο πρόβλημα για τους Έλληνες παραγωγούς κυρίως της Θράκης και του Βορείου Αιγαίου.
Μελιταίος πυρετός (Βρουκέλλωση) : Αποτελεί τον μόνιμο εφιάλτη των κτηνοτρόφων, αν και έχει εξαλειφθεί τα τελευταία χρόνια λόγω και της αλλαγής συνηθειών. Γύρω στο 1907, ένα περιστατικό επιβεβαίωσε τη σχέση μεταξύ της νόσου των αιγών και της νόσου στους ανθρώπους. Το πλήρωμα ενός καραβιού κατανάλωσε φρέσκο γάλα από μολυσμένες αίγες, με αποτέλεσμα να παρουσιάσουν όλοι Μελιταίο Πυρετό. Κτηνοτρόφοι και καταναλωτές πρέπει πάντα να βράζουν καλά το γάλα και ει δυνατόν να το σουρώνουν, αν πρόκειται να το χρησιμοποιήσουν, χωρίς να έχει περάσει από ποιοτικούς ελέγχους από τη βιομηχανία.
Το υπεύθυνο βακτήριο προκαλεί γενικευμένη λοίμωξη με μια αρχική φάση βακτηριαιμίας, η οποία ακολουθείται από τοπική εγκατάσταση του μικροβίου στα όργανα του γεννητικού συστήματος, καθώς και στο ενδοθηλιακό σύστημα. Είναι μια νόσος που προσβάλει κυρίως, τα γεννητικά ώριμα ζώα και έχει προτίμηση στους πλακούντες, στα εμβρυικά υγρά, στους γαλακτοφόρους αδένες, στις αρθρώσεις και στους όρχεις των ταύρων, των κριών, των κάπρων και των αρσενικών σκύλων. Από τη ζωοανθρωπονόσο κατά καιρούς είχαν προσβληθεί όχι μόνο κτηνοτρόφοι αλλά και τυροκόμοι, εργαζόμενοι σε σφαγεία κ.ά.