Τράπεζες: Στροφή καταθετών σε εναλλακτικές επιλογές αποταμίευσης
Καταθέσεις περίπου 19 δισ. ευρώ έχουν επιστρέψει στις τράπεζες από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από το 2021 μέχρι σήμερα, καταγράφοντας μία αύξηση της τάξεως του 16%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος.
Όπως επισημαίνεται στο οικονομικό δελτίο της ΤτΕ σημαντικές εισροές καταθέσεων από νοικοκυριά έχουν επίσης καταγραφεί κυρίως την τριετία 2021 -2023 ενώ η «κόπωση» που καταγράφεται το πρώτο τρίμηνο του 2024, αποδίδεται κατά κύριο λόγο σε στροφή προς εναλλακτικές επιλογές αποταμίευσης που προσφέρουν αποδόσεις υψηλότερες από τις καταθέσεις.
Παρά ταύτα τον Αύγουστο τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά για την επιστροφή στην αυξητική τάση καθώς οι τραπεζικές καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 0,8 εκατ. ευρώ και εκείνες των νοικοκυριών αυξήθηκαν επίσης κατά σχεδόν 1,0 δισ. ευρώ. Τον ίδιο μήνα ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών με συμφωνημένη διάρκεια (προθεσμιακές καταθέσεις) επιβραδύνθηκε περαιτέρω (σε 6,3%), καθώς η ανακατανομή των κεφαλαίων από τις καταθέσεις μίας ημέρας σε προθεσμιακές καταθέσεις, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2023 μετά τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, φαίνεται να έφθασε στο τέλος της.
Πάντως τα στοιχεία που δημοσιοποίησε Τράπεζα στο Οικονομικό της Δελτίο δείχνουν ότι οι καθαρές εισροές καταθέσεων από τα νοικοκυριά και της επιχειρήσεις το 2021 ήταν 8,5 δις. ευρώ, το 2022 5,5 δις. ευρώ και 5 δις. ευρώ το 2023 με αποτέλεσμα σήμερα το σύνολο τους να έχει φθάσει τα 146, 8 δις ευρώ , από 126,2 δισ. ευρώ που ήταν στις αρχές του 2021 .
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κατά κύριο λόγο την εμπέδωση της εμπιστοσύνης των καταθετών προς το τραπεζικό σύστημα αλλά και στη θετική προοπτική της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Στο σκέλος των χορηγήσεων η εικόνα είναι λιγότερο ενθαρρυντική. Μετά την κορύφωση που επιτεύχθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 (12,3%), η πιστωτική επέκταση των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις υποχώρησε σημαντικά λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και της εξασθένησης της οικονομικής ανάπτυξης η οποία σε ένα βαθμό οδηγεί και σε χαμηλότερη ζήτηση δανείων. Ωστόσο, τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνουν ότι από τον Σεπτέμβριο του 2023 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των επιχειρηματικών δανείων έχει ανακάμψει .
Τον Αύγουστο του 2024, οι τραπεζικές πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις (βάσει των καθαρών ροών) αυξήθηκαν κατά 100 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός αύξησης επιταχύνθηκε σε 10,5%. Υποτονική παραμένει ωστόσο η χορήγηση δανείων προς τα νοικοκυριά, κυρίως εξαιτίας της συνεχιζόμενης μείωσης των στεγαστικών δανείων.
Τα στοιχεία της ΤτΕ καταδεικνύουν ότι η συρρίκνωση των τραπεζικών δανείων προς τα νοικοκυριά συνεχίζεται το 2024, αντανακλώντας κυρίως την μείωση των στεγαστικών δανείων, αν και με σταδιακά επιβραδυνόμενο ρυθμό- τα καταναλωτικά δάνεια καταγράφουν μικρούς μεν αλλά θετικούς ρυθμούς αύξησης ήδη από τα μέσα του 2022
Τον Αύγουστο του 2024, ο ρυθμός συρρίκνωσης των στεγαστικών δανείων παρέμεινε αμετάβλητος στο -2,7% και ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δανείων συνέχισε να διαμορφώνεται στο 5,8%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της AnaCredit, οι νέες εκταμιεύσεις δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις το 2023 ανήλθαν σε περίπου 9 δισ. ευρώ, παραμένοντας μειωμένες κατά το ένα τρίτο σε σύγκριση με το 2022, σύμφωνα με τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, αλλά εξακολουθούν να υπερβαίνουν σημαντικά το αντίστοιχο ποσό του 2021 (7,0 δισ. ευρώ. Στο διάστημα Ιανουαρίου - Αυγούστου 2024, οι εκταμιεύσεις νέων επιχειρηματικών δανείων ανήλθαν σε 7,6 δισ. ευρώ έναντι 5,0 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι.