«Δεν ευθύνεται η ΔΕΗ για τη μονοπωλιακή της θέση»

η οποία, με την υποστήριξη του ελληνικού κράτους, είχε προσφύγει σε αυτό, ζητώντας την ακύρωση δύο αποφάσεων της Επιτροπής, οι οποίες έκαναν λόγο για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ στην Ελλάδα και για στρέβλωση του ανταγωνισμού λόγω της διατήρησης από το ελληνικό κράτος, των δικαιωμάτων εξόρυξης λιγνίτη υπέρ της ΔΕΗ.

Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή κίνησε για πρώτη φορά τη σχετική διαδικασία κατά της Ελλάδας το 2003 ενώ το 2008, εξέδωσε απόφαση για δύο χωριστές αγορές προϊόντων: της προμήθειας λιγνίτη και της χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Η Επιτροπή υποστήριξε ότι «έχει δημιουργηθεί κατάσταση ανισότητας ευκαιριών μεταξύ των επιχειρήσεων όσον αφορά την πρόσβαση στα πρωτογενή καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας» ενώ παράλληλα εκτίμησε ότι η Ελλάδα "παρέχοντας στη ΔΕΗ τη δυνατότητα να διατηρεί ή να ενισχύει τη δεσπόζουσα θέση της στην αγορά χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, αποκλείει ή παρακωλύει κάθε νέα είσοδο στην αγορά». Η Επιτροπή υποστήριξε επίσης ότι τα κρατικά μέτρα, «καθόσον αποθαρρύνουν οποιονδήποτε δυνητικό ανταγωνιστή από το να επενδύσει στην παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών».

Το 2009 η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση C(2009), «για τον καθορισμό συγκεκριμένων μέτρων για τη διόρθωση των αντίθετων προς τον ανταγωνισμό συνεπειών της παραβάσεως που διαπιστώθηκε στην απόφασή της του 2008» υποστηρίζοντας τα εξής: Η Ελλάδα θα πρέπει α) να χορηγήσει μέσω διαγωνισμών δικαιώματα εκμεταλλεύσεως επί των κοιτασμάτων λιγνίτη της Δράμας, Ελασσόνας, Βεύης και Βεγόρας σε άλλες επιχειρήσεις, β) να απαγορεύσει στους κατόχους δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως επί των κοιτασμάτων της Δράμας, της Ελασσόνας και της Βεγόρας να πωλούν τον εξορυσσόμενο λιγνίτη στη ΔΕΗ εκτός αν δεν υπάρχει άλλη αξιόπιστη προσφορά, γ) να διοργανώσει νέα διαδικασία παραχωρήσεως, σε περίπτωση ακυρώσεως της υπό εξέλιξη διαδικασίας παραχωρήσεως δικαιωμάτων επί του κοιτάσματος της Βεύης.

Στη συνέχεια η ΔΕΗ, υποστηριζόμενη από την Ελληνική Δημοκρατία, κατέθεσε στο Γενικό Δικαστήριο δύο προσφυγές και ζήτησε την ακύρωση των δύο αποφάσεων της Επιτροπής. Η ΔΕΗ αμφισβήτησε το συμπέρασμα της Επιτροπής ότι η άσκηση των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως του λιγνίτη οδηγεί στην επέκταση της δεσπόζουσας θέσεώς της από την αγορά του λιγνίτη στην αγορά χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Το ΔΕΚ, στη σημερινή του ανακοίνωση επισημαίνει ότι παρά το ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ, εντούτοις, «κανένας επιχειρηματίας δεν κατόρθωσε να επιτύχει την παραχώρηση από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως κοιτασμάτων λιγνίτη, παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 2 000 περίπου εκατομμύρια τόνοι λιγνίτη οι οποίοι δεν έχουν ακόμη αποτελέσει αντικείμενο εκμεταλλεύσεως».

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επισημαίνει ότι «για την αδυναμία των λοιπών επιχειρηματιών να αποκτήσουν πρόσβαση στα διαθέσιμα κοιτάσματα λιγνίτη δεν ευθύνεται η ΔΕΗ» και ότι η «μη χορήγηση αδειών εκμεταλλεύσεως λιγνίτη οφείλεται αποκλειστικά στη βούληση της Ελληνικής Δημοκρατίας».

Επισημαίνει ακόμη πως «από προηγούμενη νομολογία προκύπτει ότι η κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως εκ μέρους της επιχειρήσεως που απολαύει ειδικού ή αποκλειστικού δικαιώματος μπορεί είτε να απορρέει από τη δυνατότητα ασκήσεως του δικαιώματος αυτού κατά τρόπο καταχρηστικό είτε να αποτελεί άμεση συνέπεια του εν λόγω δικαιώματος. Εντούτοις, δεν προκύπτει ότι το γεγονός και μόνον ότι η οικεία επιχείρηση (δηλαδή η ΔΕΗ) βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών της, συνεπεία κάποιου κρατικού μέτρου, συνιστά αυτό καθαυτό κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως».

Για τους λόγους αυτούς, το ΔΕΚ ανακοίνωσε σήμερα πως:

1) Ακυρώνει την απόφαση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2008, σχετικά «με τη χορήγηση ή τη διατήρηση σε ισχύ από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων για την εξόρυξη λιγνίτη υπέρ της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού» .

2) Ακυρώνει την απόφαση της Επιτροπής, της 4ης Αυγούστου 2009, «για τον καθορισμό συγκεκριμένων μέτρων για τη διόρθωση των δυσμενών για τον ανταγωνισμό συνεπειών της παραβάσεως που διαπιστώθηκε στην απόφαση της Επιτροπής της 5ης Μαρτίου 2008, σχετικά με τη χορήγηση ή τη διατήρηση σε ισχύ από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων για την εξόρυξη λιγνίτη υπέρ της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ)».