DW: Ο τραπεζικός λογαριασμός είναι δικαίωμα

Όποιος δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό όψεως στη Γερμανία θεωρείται «άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας», δηλώνει η Πάμελα Βέλμαν από την Κεντρική Υπηρεσία Καταναλωτών στη Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία. Εδώ και τέσσερα χρόνια η γερμανίδα νομικός ασχολείται με υποθέσεις ανθρώπων, οι οποίοι έχουν δυσκολίες με τις τράπεζες είτε γιατί οι τράπεζες έκλεισαν τους λογαριασμούς τους, είτε γιατί δεν τους επιτρέπουν να ανοίξουν έναν.

Οι υποθέσεις αυτές αφορούν κατά κανόνα ανέργους, υπερχρεωμένους ή χαμηλοεισοδηματίες. Πρόκειται για ανθρώπους που «δεν αξίζουν τον κόπο» για τις τράπεζες. Πολλοί από αυτούς επειδή ακριβώς δεν διαθέτουν έναν τραπεζικό λογαριασμό περνούν στο περιθώριο. Και δεν είναι περίεργο. Σε ποιόν εργοδότη δεν θα φαινόταν παράξενο εάν ο εργαζόμενος ζητούσε κάθε μήνα να παίρνει τον μισθό τους τοις μετρητοίς.

Κοινωνική απομόνωση και παρανομία

Όταν πρόκειται για χρήματα, σταματάει κάθε φιλία, λέγεται στη Γερμανία. Σύμφωνα με την Π. Βέλμαν «πολλοί εισπράττουν έντονα τις επιπτώσεις του να μη διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό. Δεν μπορούν να νοικιάσουν σπίτι ή να κάνουν μια σύνδεση κινητού τηλεφώνου. Όποιοι θέλουν να κάνουν κάτι τέτοιο, χρησιμοποιούν συνήθως το λογαριασμό ενός φίλου ή ακόμη χρησιμοποιούν το όνομά του για να κλείσουν ένα συμβόλαιο. Όλα αυτά όμως είναι παράνομα και ως εκ τούτου δεν πρόκειται για μια πραγματική λύση».

Στη Γερμανία πάντως υπάρχουν κανόνες που προβλέπουν ότι κάθε άνθρωπος δικαιούται να έχει πρόσβαση σε ένα τραπεζικό λογαριασμό. Από τη δεκαετία του 1990 η λεγόμενη «Γερμανική Οικονομία Πιστώσεων» εγγυάται ότι καθένας μπορεί να έχει έναν τραπεζικό λογαριασμό, ο οποίος όμως θα έχει θετικό πρόσημο. Ωστόσο ακόμα και το γερμανικό υπουργείο οικονομικών σε έκθεση του το 2011 διαπιστώνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων που δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό αυξάνεται.

Δικαίωμα ο τραπεζικός λογαριασμός

Η Κομισιόν παράλληλα εκτιμά ότι τουλάχιστον 30 εκατομμύρια πολίτες στην Ευρώπη δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό – σχεδόν ένας στους έξι πολίτες. Περισσότερο δραματική είναι η κατάσταση στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία.

Η ΕΕ σχεδιάζει τώρα να συντάξει ένα νομοσχέδιο το οποίο θα προβλέπει ότι η πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Η Ούτα Χάουσμαν από την οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα FIAN υποστηρίζει πως το να διαθέτει κανείς έναν τραπεζικό λογαριασμό είναι ένας τρόπος να εφαρμόζονται και να προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Όταν κάποιος δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό, τότε μπαίνει μέσα σε στρόβιλο που τον οδηγεί όλο και περισσότερο στην κοινωνική απομόνωση».