Τι αλλάζει στο ασφαλιστικό από την 1η Ιουλίου

Σημαντικές παρεμβάσεις έρχονται στο ασφαλιστικό μέσα στον Ιούλιο, που αλλάζουν το «τοπίο» σε εισφορές, επικουρικές συντάξεις ακόμα και στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Οι αλλαγές αφορούν το σύνολο των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, ένα εκατομμύριο συνταξιούχους, αλλά και χιλιάδες εργαζόμενους με διαδοχική ασφάλιση.

Ειδικότερα, τον Ιούλιο πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες, που αναμένεται να προκαλέσει μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων, αλλά και τεράστιες απώλειες εσόδων για τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας Δημοκρατία.

Επίσης, από την ίδια ημερομηνία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα υπολογισμού της μηνιαίας παρακράτησης φόρου για τους συνταξιούχους. Ταυτόχρονα, θα εφαρμοστεί και η οριζόντια περικοπή ύψους 5,2% σε όλες τις επικουρικές συντάξεις που χορηγεί το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ). Τον Ιούλιο όμως θα τεθούν οι «βάσεις» και για τα βασικά σημεία της διαπραγμάτευσης του υπουργείου Εργασίας με την τρόικα, τα οποία αφορούν τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και τις μετατροπές των διατάξεων που σχετίζονται με τον συνδικαλισμό.

Ειδικότερα, έως το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να είναι έτοιμη η μελέτη του ΚΕΠΕ, με τις προτάσεις που αφορούν τις όποιες αλλαγές πρόκειται να γίνουν στο ασφαλιστικό της χώρας και εστιάζονται στην ενοποίηση των περισσότερων ασφαλιστικών ταμείων, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα της Δημοκρατίας. Την ίδια στιγμή όμως εντός Ιουλίου θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις για τυχόν αλλαγές και στον συνδικαλιστικό νόμο, με προοπτική να υπάρξει νέο νομοθετικό πλαίσιο τον Οκτώβριο, μετά τις διαπραγματεύσεις του Σεπτεμβρίου που θα πραγματοποιηθούν με την τρόικα.

Πιο συγκεκριμένα, τα «καυτά θέματα» του Ιουλίου για το υπουργείο Εργασίας είναι τα ακόλουθα:

-Από την 1η Ιουλίου αναμένονται μειώσεις στο ύψος των επικουρικών συντάξεων λόγω εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Η αρχή έγινε ήδη με την εισήγηση της διοίκησης του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης προς το υπουργείο Εργασίας, με την οποία προτείνει οριζόντιες μειώσεις 5,2% στις αποδοχές τουλάχιστον 1.168.541 συνταξιούχων. Κατά μέσο όρο οι περικοπές θα είναι της τάξης των 10 ευρώ ανά σύνταξη, καθώς η μέση επικουρική δεν υπερβαίνει τα 200 ευρώ. Το υπουργείο Εργασίας φαίνεται ότι καταλήγει έτσι ώστε να κάνει αποδεκτή την εισήγηση και να επιβάλει τις περικοπές από τον Ιούλιο και μετά. Υπενθυμίζεται ότι το μοντέλο της εφαρμογής ρήτρας μηδενικού ελλείμματος προϋποθέτει ότι ο συντελεστής βιωσιμότητας για το ΕΤΕΑ θα βγάζει θετικό πρόσημο. Επίσης, θα επανεξεταστούν τα δεδομένα του Ταμείου εντός τριμήνου, όπως άλλωστε θα γίνει και σε όλα τα Ταμεία όπου θα εφαρμοστεί η χρήση ανάλογης ρήτρας. Αυτό σημαίνει ότι, εάν προκύψει σε επόμενο τεχνικό έλεγχο ότι το Ταμείο παράγει εκ νέου ελλείμματα, τότε ο νόμος δίνει το δικαίωμα στη διοίκηση να εισηγηθεί και νέες περικοπές. Αρα, είναι πιθανό οι περικοπές του Ιουλίου όχι μόνο να μην είναι οι τελευταίες στην επικουρική ασφάλεια, αλλά να αποτελούν την έναρξη ενός νέου κύκλου μειώσεων στις επικουρικές συντάξεις, που είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί...

-Από την 1η Ιουλίου θα εφαρμοστεί, επίσης, η μείωση των εισφορών κατά 3,9 μονάδες (2,9 για τους εργοδότες και μία μονάδα για τους εργαζομένους). Θα επιφέρει σημαντική ελάφρυνση στις επιχειρήσεις, μικρή αύξηση των αποδοχών στους εργαζομένους, αλλά ταυτόχρονα απώλειες εσόδων περίπου 800.000.000 ευρώ για το ΙΚΑ και κατάργηση ορισμένων από τα κοινωνικά επιδόματα που χορηγεί ο ΟΑΕΔ. Πιο συγκεκριμένα, έχει αποφασιστεί να μειωθεί εντός του έτους το οικογενειακό επίδομα που χορηγεί ο ΟΑΕΔ σε ασφαλισμένους του ΙΚΑ, με προοπτική να καταργηθεί εντελώς το 2015. Επίσης, το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με το επίδομα στράτευσης. Αμεσο κίνδυνο διατρέχει και το επίδομα μητρότητας, καθώς πλέον η εισφορά μειώνεται κατά το ήμισυ. Η διοίκηση του ΟΑΕΔ ψάχνει τρόπους για να βρει τα απαιτούμενα κονδύλια έτσι ώστε να μην υπάρξει περικοπή του επιδόματος. Τον τελευταίο λόγο πάντως τον έχει το υπουργείο Εργασίας, που θα αποφασίσει οριστικά για την τύχη του επιδόματος αυτού, το οποίο ισούται με έναν κατώτατο μισθό, δηλαδή 586 ευρώ μεικτές αποδοχές, και χορηγείται σε εγκύους του ιδιωτικού τομέα για έξι μήνες. Κίνδυνο κατάργησης όμως αντιμετωπίζουν και προγράμματα κατάρτισης που πραγματοποιούνται από τον οργανισμό, μέσω του Λογαριασμού για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτηση (ΛΑΕΚ). Ο συγκεκριμένος λογαριασμός στο εξής θα χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τους εργαζομένους, με συνέπεια να υπάρξει σημαντικός περιορισμός των προγραμμάτων που θέτει σε εφαρμογή. Στον αντίποδα, το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι θα είναι τόσο μεγάλο το όφελος των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα από τη μείωση των συγκεκριμένων εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να προκύψουν έως 30.000 νέες θέσεις εργασίας.

Το βέβαιο είναι ότι ήδη το ΔΝΤ έχει πείσει την ελληνική πλευρά να προχωρήσει σε νέα μείωση των εργοδοτικών εισφορών ασφάλισης κατά μία ποσοστιαία μονάδα, έως τα μέσα του 2015. Αρα το σκέλος της περικοπής των ασφαλιστικών εισφορών και της απώλειες κοινωνικών παροχών που απορρέουν από αυτές δεν ολοκληρώνεται εδώ, αλλά αναμένεται να έχει και συνέχεια.

Μειώσεις σοκ στις αποδοχές για χιλιάδες «απομάχους»!

Από την 1η Ιουλίου είναι πιθανό να τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα παρακράτησης φόρου εισοδήματος επί των συντάξεων, που θα μειώσει το καθαρό ποσό το οποίο εισπράττουν οι συνταξιούχοι. Το νέο σύστημα προκαλεί μείωση των καθαρών συντάξεων 2,8% έως και 7,5% (το οποίο μεταφράζεται σε μείωση από 27 έως και 200 ευρώ τον μήνα) και αν εφαρμοστεί τον ερχόμενο Ιούλιο θα έχει αναδρομική ισχύ από την 1/1/2014. Το σύστημα αυτό προβλέπει τον υπολογισμό της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος με ενιαίο τρόπο για το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων βάσει της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας για μισθωτούς και συνταξιούχους. Ετσι, οι κρατήσεις φόρου επί των κύριων και των επικουρικών συντάξεων θα αυξηθούν σημαντικά, μειώνοντας αντίστοιχα τα καθαρά ποσά που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι. Το ποσό της επικουρικής σύνταξης θα προστίθεται στην κύρια σύνταξη και ο φόρος θα υπολογίζεται επί του συνόλου. Στο συνολικό ποσό θα παρακρατείται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η συνολική σύνταξη να «ανεβαίνει» σε πολύ πιο ψηλά φορολογικά κλιμάκια, όπου ισχύουν μεγαλύτεροι συντελεστές φόρου, και η τελική επιβάρυνση -μέσω των μηνιαίων κρατήσεων φόρου- να αυξηθεί σημαντικά. Το μέτρο αυτό αρχικά επρόκειτο να εφαρμοστεί από 1/1/2014, αλλά η κυβέρνηση ανέβαλε την εφαρμογή του λόγω των ευρωεκλογών. Τώρα, που έχουν περάσει οι εκλογές, η κυβέρνηση σχεδιάζει να το εφαρμόσει από τον Ιούλιο, ώστε να αποσπαστούν νωρίτερα από τις τσέπες των συνταξιούχων πάνω από 400.000.000 ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση κατά την οποία η επικουρική σύνταξη φτάνει στο 20% της κύριας ισχύουν τα εξής: για κύρια σύνταξη 1.000 ευρώ η επικουρική είναι 200 ευρώ. Το μηνιαίο ποσό της σύνταξης είναι 1.200 ευρώ. Με το ισχύον καθεστώς παρακράτησης οι κρατήσεις ανέρχονται στα 54,18 ευρώ. Με το νέο σύστημα παρακράτησης οι κρατήσεις αυξάνονται στα 87,67 ευρώ, δηλαδή συνολικά παρατηρείται αύξηση 33,49 ευρώ.

Στην περίπτωση που η επικουρική σύνταξη αντιστοιχεί στο 30% της κύριας σύνταξης, ισχύουν τα εξής: για κύρια σύνταξη 1.000 ευρώ η επικουρική είναι 300 ευρώ, δηλαδή το μηνιαίο ποσό της σύνταξης ανέρχεται στα 1.300 ευρώ. Με το ισχύον καθεστώς η παρακράτηση φόρου ανέρχεται στα 73,88 ευρώ. Με το νέο καθεστώς θα ανέλθει στα 109,34 ευρώ, δηλαδή θα υπάρξει μια αύξηση της παρακράτησης, που αντιστοιχεί σε ανάλογη μείωση της σύνταξης, κατά 35,46 ευρώ.

Η ενοποίηση των Ταμείων, ο συνδικαλιστικός νόμος και το εγγυημένο εισόδημα

Εως τις 31 Ιουλίου, μετά την παράδοση του πορίσματος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), θα ανακοινωθεί ο νέος κύκλος ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιοριστούν δραστικά οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, ενώ θα ακολουθήσει σταδιακά και η ενσωμάτωση των επικουρικών ταμείων στους φορείς κύριας ασφάλισης. Στόχος είναι το νέο ασφαλιστικό μοντέλο να νομοθετηθεί το αργότερο έως τον ερχόμενο Νοέμβριο με τρία ή τέσσερα ταμεία, αντί των 60 φορέων και λογαριασμών που λειτουργούν σήμερα.

-Εως την 1η Ιουλίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο διάλογος για την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου. Με βάση το ΔΝΤ πρέπει να επανεξεταστούν οι ρυθμίσεις για τη συλλογική δράση, ώστε «να διασφαλίζεται το δικαίωμα στην εργασία, να προωθούνται εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ των μερών, να αποφευχθεί οποιαδήποτε αδικαιολόγητη διαταραχή στη λειτουργία των επιχειρήσεων, και οι συνδικαλιστικές αποφάσεις να είναι ώριμες και να ευθυγραμμίζονται με τις διεθνείς συμβάσεις». Στην πράξη, το ΔΝΤ πιέζει για αλλαγή του τρόπου λήψης αποφάσεων για απεργία από τα συνδικάτα, επιδιώκοντας να υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία όχι των συμμετεχόντων στην γενική συνέλευση αλλά του συνόλου των εργαζομένων σε μια επιχείρηση ή κλάδο. Παράλληλα, θα αποφασιστεί και το θέμα της επαναφοράς της δυνατότητας των εργοδοτών για ανταπεργία (lock out).

-Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: Εντός Ιουλίου θα ανακοινωθεί πιθανότατα το ύψος του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, αλλά και οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησής του (περιουσιακά κριτήρια και ίσως εισοδηματικά). Επίσης θα ανακοινωθούν οι δύο περιφέρειες στις οποίες θα λειτουργήσει το συγκεκριμένο μέτρο, όπως επίσης και ο τρόπος υποβολής αιτήσεων, δικαιολογητικών και φυσικά είσπραξης των ανάλογων χρημάτων. Πρόκειται για ένα μέτρο που έπρεπε να είχε ξεκινήσει η εφαρμογή του από την 1/1/2014, αλλά δεν αναμένεται να αρχίσει πριν από τον Σεπτέμβριο. Ετσι και αλλιώς, η συμφωνία που έχει γίνει με την τρόικα είναι να ξεκινήσει πιλοτικά η λειτουργία της συγκεκριμένης κοινωνικής παροχής. Εάν το εγχείρημα στεφθεί με επιτυχία και εάν βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια, τότε ίσως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα να επεκταθεί από το 2015 στο σύνολο της χώρας. Ουσιαστικά το συγκεκριμένο μέτρο εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια αναδιάρθρωσης των προνοιακών δομών, με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας στην Ελλάδα, κάτι που έχει θέσει ως άμεσο στόχο για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης το ΔΝΤ.

Διαβάστε επίσης:

«Βόμβα» Κύρτσου: Θα υπάρξουν νέα μέτρα στο ασφαλιστικό

Αντί για κούρεμα ζητάνε νέο ασφαλιστικό