ΕΝΦΙΑ: Απαντήσεις σε όσα πρέπει να γνωρίζετε!

Μια εβδομάδα μετά την ανάρτηση των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ και τις απίστευτες γκάφες των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών οι ιδιοκτήτες –συνολικά 6,15 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα και περισσότερα από 40.000 νομικά πρόσωπα- εξακολουθούν να έχουν αναπάντητα ερωτήματα για το πώς θα πληρώσουν τον μαζικό φόρο ακινήτων.

Ας δούμε λοιπόν τις απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα:

- Πότε επιβάλλεται ο ΕΝΦΙΑ;

Επιβάλλεται στα ακίνητα που κατέχουν οι φορολογούμενοι την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους με πρώτη εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2014.

- Ο φόρος επιβαρύνει όλα τα ακίνητα;

Ο φόρος επιβάλλεται σε όλα τα ακίνητα ανεξάρτητα αν πρόκειται για κτίσματα (σπίτια, καταστήματα κ.λπ.) ή για εδαφικές επιφάνειες (οικόπεδα, χωράφια, βοσκοτόπια κ.λπ.) εντός ή εκτός σχεδίου. Οσοι έχουν ακίνητα στο εξωτερικό δεν θα επιβαρυνθούν με τον νέο φόρο στην Ελλάδα.

- Ποιοι πληρώνουν τον νέο φόρο;

Ο νέος φόρος επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες που έχουν δικαιώματα επί των ακινήτων είτε είναι φυσικά είτε είναι νομικά πρόσωπα (εταιρείες κ.λπ.). Φορολογούνται όλα τα δικαιώματα επί των ακινήτων, όπως είναι η πλήρης κυριότητα, η επικαρπία, η ψιλή κυριότητα, το δικαίωμα οίκησης κ.λπ.

-Το πάρκινγκ στην πιλοτή φορολογείται;

Όταν κάποιος έχει δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθμευσης υποχρεώνεται να πληρώσει φόρο και για αυτό το δικαίωμα. Έτσι θα πληρώσει φόρο για το πάρκινγκ στην πιλοτή αλλά και για το στεγασμένο πάρκινγκ (συνήθως είναι πάρκινγκ στο υπόγειο), είτε έχει χιλιοστά στο οικόπεδο είτε όχι.

-Οι βοηθητικοί χώροι φορολογούνται;

Φορολογούνται κανονικά οι βοηθητικοί χώροι, όπως είναι οι αποθήκες, τα υπόγεια πάρκινγκ κ.λπ. Το ίδιο ισχύει και για τις πισίνες, είτε βρίσκονται σε μονοκατοικία και ανήκουν σε έναν ιδιοκτήτη είτε βρίσκονται σε πολυκατοικία και είναι κοινόκτητες, φορολογούνται κανονικά.

-Πώς υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ;

Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. διακρίνεται σε «κύριο» και «συμπληρωματικό». Κύριος φόρος θα υπολογίζεται για όλα τα δικαιώματα σε ακίνητα (κατοικίες και λοιπά κτίσματα, οικόπεδα, εκτός σχεδίου εκτάσεις γης). Ο «συμπληρωματικός» ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογίζεται στην αξία των δικαιωμάτων της πλήρους κυριότητας, της ψιλής κυριότητας και της επικαρπίας επί κτισμάτων και εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων επιβάλλεται συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ. Επιβάλλεται και υπολογίζεται στο μέρος της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων το οποίο υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ, με συντελεστές που κλιμακώνονται από 0,1% έως 1%.

-Πότε θα πρέπει να πληρώσουμε την 1η δόση του ΕΝΦΙΑ;
Η κυβέρνηση δια του αντιπροέδρου, ανακοίνωσε ότι η πρώτη δόση θα πληρωθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου. Αυτό που δεν έχει γίνει γνωστό είναι αν θα παραταθεί και η προθεσμία για την αποπληρωμή του φόρου. Ο νόμος του ΕΝΦΙΑ προβλέπει ότι η εξόφληση θα πρέπει να γίνει μέχρι τον Δεκέμβριο. Δηλαδή, αν δεν υπάρξει αλλαγή νόμου, η αποπληρωμή θα πρέπει να γίνει σε τέσσερις δόσεις εκ των οποίων η μία διπλή. Το ευνοϊκό σενάριο για τους φορολογούμενους, προβλέπει ότι θα αλλάξει ο νόμος και θα δοθεί δυνατότητα ο φόρος να αποπληρωθεί σε έξι δόσεις. Έτσι, θα φτάσουμε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015.

-Η βεβαίωση πληρωμής που έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο θα ισχύσει;
Λογικά θα εκδοθεί καινούργια βεβαίωση για το σύνολο των φορολογουμένων καθώς από τη στιγμή που αναβλήθηκε η προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, οι υφιστάμενες βεβαιώσεις δεν λένε την ...αλήθεια.

- Για ποια ακίνητα θα διορθωθεί ο τρόπος υπολογισμού του φόρου;
Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στη Βουλή, θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού του φόρου για τα ακίνητα που βρίσκονται σε 4000 οικισμούς της χώρας. Πρόκειται για ακίνητα που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος αλλά εντός σχεδίου.

- Ποια θα είναι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού;
Σύμφωνα πάντοτε με τις ανακοινώσεις Χαρδούβελη, θα χρησιμοποιηθούν οι τιμές που ελήφθησαν υπόψη για να υπολογιστεί ο ΦΑΠ του 2013. Τι συνέβη πέρυσι; Σε 457 περιοχές της χώρας, χρησιμοποιήθηκαν τιμές ζώνης που καθορίστηκαν με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη ενώ σε άλλες περιοχές θα χρησιμοποιηθούν τα συγκριτικά στοιχεία των Δ.Ο.Υ.

- Πρέπει να τυπώσουμε το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που έχει ήδη αναρτηθεί ή θα αλλάξει ούτως ή άλλως;
Θα πρέπει να πάρετε στα χέρια σας το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ καθώς μόνο έτσι θα μπορέσετε να ελέγξετε τα στοιχεία των ακινήτων σας βάσει των οποίων το υπουργείο Οικονομικών υπολόγισε τον φόρο. Είναι γεγονός ότι για κάποια ακίνητα θα αλλάξει η διαδικασία υπολογισμού του φόρου. Ωστόσο, θα πρέπει να εντοπίσετε τυχόν δικά σας λάθη όπως η μη αναγραφή του ορόφου, η εμφάνιση του οικοπέδου στα διαμερίσματα πολυκατοικιών, η μη αναγραφή των προσόψεων ενός οικοπέδου κλπ. Επίσης, θα πρέπει να διερευνήσετε αν η εφορία έχει αντιμετωπίσει ως μη δηλωθέν κάποιο ακίνητο σας επειδή δεν έχει όλα τα στοιχεία για να υπολογίσει τον φόρο.

- Πώς θα διορθωθούν τα λάθη που θα εντοπίσουμε στο εκκαθαριστικό μας;
Χρονικό περιθώριο για τη διόρθωση του λάθους υπάρχει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Μέσα στον Σεπτέμβριο, θα ανοίξει η ηλεκτρονική εφαρμογή μέσω της οποίας θα μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις. Διορθώσεις θα γίνονται και μετά τις 30 Νοεμβρίου αλλά αν περάσει το συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο, η εφορία θα αρχίσει να υπολογίζει πρόστιμα και προσαυξήσεις. Μετά τη διόρθωση, η εφορία θα κάνει νέα εκκαθάριση.

-Ποιες κοινωνικές ομάδες δικαιούνται έκπτωσης φόρου;
Έκπτωση 50% δικαιούνται οι φορολογούμενοι με εισόδημα κάτω από 9000 ευρώ εφόσον η επιφάνεια των κτισμάτων τους δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. Ειδικά για τους πολύτεκνους και τα άτομα με αναπηρία άνω του 80%, η έκπτωση φόρου μπορεί να φτάσει στο 100% εφόσον πληρούνται τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

-Πώς φορολογούνται οι κατοικίες;

Για τον υπολογισμό του φόρου στις περιπτώσεις των κατοικιών και των λοιπών κτισμάτων λαμβάνονται υπόψη οι εξής συντελεστές:
• Βασικός Φόρος: Κυμαίνεται από 2 έως 13 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ανάλογα με την τιμή ζώνης ανά τ.μ. που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου.
• Συντελεστής Παλαιότητας Κτίσματος: Κυμαίνεται από 0,6 για κτίσματα παλαιότητας άνω των 100 ετών έως 1,25 για κτίσματα παλαιότητας μερικών μηνών έως και 4 ετών
• Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας: Εφαρμόζεται στις περιπτώσεις ειδικών κτιρίων και κλιμακώνεται αντιστρόφως ανάλογα του αριθμού των τετραγωνικών μέτρων της συνολικής επιφάνειας των κύριων χώρων.
• Συντελεστής Ορόφου: Προκύπτει με βάση τον όροφο στον οποίο βρίσκεται το κτίσμα. Δεν εφαρμόζεται στα ειδικά κτίρια και τις μονοκατοικίες.
• Συντελεστής Μονοκατοικίας: Εφαρμόζεται συντελεστής 1,02.
• Συντελεστής πρόσοψης: Κυμαίνεται από 1 έως 1,02, ανάλογα με τον αριθμό των προσόψεων του κτίσματος σε δρόμους. Ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται μόνο στους κύριους χώρους. Δεν εφαρμόζεται στα κτίρια ειδικών χρήσεων.
• Συντελεστής Βοηθητικών Χώρων ο οποίος ορίζεται σε 0,1.
• Συντελεστής Ημιτελών Κτισμάτων ο οποίος είναι ίσος με 0,4. Ο συντελεστής εφαρμόζεται για κάθε ημιτελές κτίσμα, το οποίο δεν ηλεκτροδοτείται και είναι κενό ή ηλεκτροδοτείται με «εργοταξιακό» ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είχε ποτέ άλλη παροχή ρεύματος και παραμένει κενό.
• Συντελεστής Ειδικών Κτιρίων (Σ.Ε.Κ.), ο οποίος ορίζεται σε 0,5. Δεν εφαρμόζεται όταν χρησιμοποιείται ο συντελεστής βοηθητικών χώρων. Για τα ειδικά κτίρια αγροτικής χρήσης, ο συντελεστής ειδικών κτιρίων και ο συντελεστής βοηθητικών χώρων ορίζεται σε μηδέν.

-Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας στο ακίνητο πώς υπολογίζεται ο φόρος;

Η πληρωμή γίνεται ανάλογα με το ποσοστό που κατέχει ο καθένας και το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα, επικαρπία).

-Αν το ακίνητο είναι επίδικο, ποιος πληρώνει τον φόρο;

Αν είναι επίδικο το ακίνητο, υποχρεωμένος να πληρώσει τον φόρο είναι αυτός που νέμεται το ακίνητο.

-Ποια κτίσματα απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ;

Τα κτίσματα που προορίζονται για αγροτική χρήση (μαντριά, στάνες, στάβλοι, κοτέτσια, θερμοκήπια, χώροι αποθήκευσης προϊόντων φυτικής παραγωγής κ.λπ.)

-Ο υπολογισμός του ποσού
Ο κύριος Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων για τους κύριους χώρους κάθε κτίσματος ισούται με το γινόμενο που προκύπτει κατόπιν πολλαπλασιασμού του αριθμού των τετραγωνικών μέτρων της συνολικής επιφάνειας των κύριων χώρων του κτίσματος επί τον Βασικό Φόρο, επί τον Συντελεστή Παλαιότητας, επί τον Συντελεστή Ορόφου ή τον Συντελεστή Μονοκατοικίας και επί τον Συντελεστή Πρόσοψης.

-Τι προβλέπεται για τα αγροτεμάχια που θα φορολογηθούν φέτος για πρώτη φορά
Για πρώτη φορά οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν φόρο για τα αγροτεμάχια που έχουν στην κατοχή τους, ενώ περισσότερους φόρους φέρνει ο ΕΝΦΙΑ για όσους κατέχουν οικόπεδα εντός σχεδίου ή οικισμού.

-Πώς υπολογίζεται ο φόρος στα οικόπεδα;
Ανάλογα με την επιφάνειά του και τον συντελεστή φόρου, ο οποίος εξαρτάται από τη θέση που βρίσκεται το οικόπεδο.

-Οταν στο οικόπεδο υπάρχει κατοικία, πώς υπολογίζεται ο φόρος;
Τότε επιβάλλεται φόρος για την κατοικία και επιπλέον φόρος για το αδόμητο τμήμα του οικόπεδου. Ειδικότερα, αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσμα, η επιφάνεια του οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ο κύριος φόρος του ΕΝΦΙΑ ισούται με το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας, αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου, η οποία αναλογεί στον συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου, με βάση τη δόμηση η οποία έχει πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο. Στην περίπτωση που το κτίσμα έχει ηλικία 100 ετών ή μεγαλύτερη, θεωρείται ότι ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου έχει εξαντληθεί.

-Φορολογούνται όλα τα αγροτεμάχια;
Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται σε όλες τις εκτός σχεδίου εκτάσεις γης ανεξάρτητα αν καλλιεργούνται ή όχι. Ο βασικός φόρος ανέρχεται σε 1 ευρώ ανά στρέμμα. Από κει και πέρα, για τον υπολογισμό του τελικού φόρου λαμβάνονται υπόψη και διάφοροι άλλοι συντελεστές που αποτυπώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε έκτασης, όπως ο Συντελεστής Θέσης, ο Συντελεστής Χρήσης, ο Συντελεστής Αρδευσης, ο Συντελεστής Απαλλοτρίωσης και ο Συντελεστής Κατοικίας. Σε περίπτωση ύπαρξης κατοικίας εντός της εδαφικής έκτασης, εφαρμόζεται Συντελεστής Κατοικίας (ΣΚ) ίσος με 5. Αν η κατοικία είναι η μοναδική για την οικογένεια του ιδιοκτήτη κι έχει επιφάνεια κύριων χώρων μικρότερη των 150 τετραγωνικών μέτρων, ο Συντελεστής Κατοικίας δεν εφαρμόζεται. Αν η εδαφική έκταση έχει επιφάνεια άνω των 10.000 τετραγωνικών μέτρων, ο Συντελεστής Κατοικίας εφαρμόζεται μέχρι και τα 10.000 τ.μ.

Διαβάστε επίσης:

ΕΝΦΙΑ: Έρχονται εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές