ΕΝΦΙΑ: Ποιοι χάνουν και ποιοι κερδίζουν από τη ρύθμιση - Όλες οι αλλαγές

Η τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών επιφέρει εκτεταμένες αλλαγές στον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) έπειτα από τη θύελλα αντιδράσεων που προκλήθηκε από τα πρώτα «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά που μπήκαν στο Taxis τον Ιούλιο.

Από τις αλλαγές κερδισμένοι είναι περίπου 600.000 ιδιοκτήτες οικοπέδων σε 4.000 οικισμούς εκτός αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού των αξιών, καθώς η επιβάρυνσή τους μειώνεται σε ποσοστά που φτάνουν ή και ξεπερνούν το 90%.

Ακόμη κερδισμένοι από τις αλλαγές βγαίνουν χιλιάδες ιδιοκτήτες κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων, αλλά και οι ιδιοκτήτες διατηρητέων.

Απαλλάσσονται πλήρως (έκπτωση 100%) οι ιδιοκτήτες σε ολόκληρη την Κεφαλονιά αλλά και σε οικισμούς που έχουν χαρακτηριστεί σεισμόπληκτες.

Στον αντίποδα, χαμένες είναι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού με χαμηλά εισοδήματα, καθώς γίνονται πιο αυστηρά τα κριτήρια για να εξασφαλίσουν μείωση του φόρου κατά 50%.

Ζημιωμένοι θα είναι και οι φορολογούμενοι που, αν και βάσει του αρχικού νόμου δικαιούνταν έκπτωση ή απαλλαγή με τις τελικές διατάξεις, "καίγονται" από τα τεκμήρια διαβίωσης και το κριτήριο της συνολικής αξίας των ακινήτων.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση «προκειμένου κατά το έτος 2014 να ελαφρυνθούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος και έχουν δικαιώματα επί κύριων χώρων κατοικιών, μονοκατοικιών, διαμερισμάτων και επαγγελματικών στεγών, τα οποία παρέμειναν καθ' όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους (2013) κενά και ουδόλως κατά το έτος αυτό ηλεκτροδοτήθηκαν, προβλέπεται ότι ο προκύπτον φόρος (κύριος και συμπληρωματικός) μειώνεται κατά 20%. Είναι αυτονόητο, ότι η διάταξη αυτή αφορά αποκλειστικά τα ανωτέρω κτίσματα τα οποία έχουν αποπερατωθεί και ηλεκτροδοτηθεί, πλην, όμως, καθ' όλο το έτος 2013, παρέμειναν κενά και δεν ηλεκτροδοτήθηκαν. Αυτονόητα, για τα ακίνητα της κατηγορίας αυτής δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο Συντελεστής Ημιτελών Κτισμάτων».

Επίσης, στη ρύθμιση «κλειδώνουν» οι έξι δόσεις για την καταβολή των δόσεων, με πρώτη πληρωμή ώς τις 30 Σεπτεμβρίου 2014 και τελευταία στις 28 Φεβρουαρίου 2015.

Για τους οικισμούς εκτός αντικειμενικών αξιών ορίζεται ότι «εφόσον οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, στην οποία δεν εφαρμόζεται το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων, τόσο η μοναδιαία αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο για τον υπολογισμό του κύριου φόρου των υποκείμενων σε ΕΝ.Φ.Ι.Α., όσο και η φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου των υποκείμενων σε ΕΝ.Φ.Ι.Α., δεν μπορεί να υπερβαίνει την τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο, με βάση την οποία υπολογίσθηκε ο φόρος ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων κατά το έτος 2013».

Από τον ΕΝΦΙΑ απαλλάσσονται για το 2014 τα σεισμόπληκτα κτίσματα, αλλά και τα οικόπεδα που αναλογούν σε αυτά, τα οποία βρίσκονται στη Κεφαλλονιά, και στους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας. Επίσης απαλλάσσονται και τα ακίνητα σε έξι οικισμούς της Κοζάνης, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως πολεοδομικά ανενεργοί.

Όπως αναφέρεται στην τροπολογία «Για το έτος 2014, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., τα ακίνητα, τα οποία βρίσκονται εντός της νήσου Κεφαλληνίας. Για το έτος 2014, ακίνητα, τα οποία βρίσκονται εντός των ορίων των κηρυχθέντων ως πολεοδομικά ανενεργών στην παλαιά τους θέση οικισμών Πεπονιάς, Πολύλακκου, Αξιόκαστρου, Κλήματος, Τραπεζίτσας – Πανάρετης και Πυλωρών του νομού Κοζάνης, δυνάμει του από 5/12/2002 διατάγματος (Δ ́ 1075), απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., εφόσον, καθ' όλο το έτος 2013 αυτά δεν ηλεκτροδοτοδοτήθηκαν.»

Επίσης απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ και τα υπόλοιπα οικοπέδου επί του οποίου υπάρχουν κτίρια, τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης.

Ο ΕΝΦΙΑ δεν συμψηφίζεται με επιστροφές φόρου. Δηλαδή οι φορολογούμενοι θα εισπράττουν τις επιστροφές ανεξαρτήτως της οφειλής τους για τον ΕΝΦΙΑ.

Περιουσιακά κριτήρια για απαλλαγές και εκπτώσεις

Στα κριτήρια που ισχύουν προκειμένου να δικαιούται κάποιος έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ προστίθεται και αυτό της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας.

Ειδικότερα, προκειμένου να χορηγηθεί έκπτωση 50% στον φόρο σε ιδιοκτήτες με οικονομική αδυναμία, έως τώρα ο νόμος προέβλεπε εισοδηματικά κριτήρια και συγκεκριμένη έκταση ακίνητης περιουσίας.

Με την τροπολογία προστίθενται και όρια που αφορούν τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου. Αυτά είναι: 85.000 ευρώ για τον άγαμο, 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή την σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και 200.000 ευρώ για τον έγγαμο τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκη οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους και τους φορολογουμένους ή τις οικογένειες με ανάπηρα μέλη δεν υπάρχει όριο αξίας ακίνητης περιουσίας.

Παράλληλα, καταργείται η προϋπόθεση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τις απαλλαγές και τις εκπτώσεις από το φόρο.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση «για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των εκπτώσεων του ΕΝ.Φ.Ι.Α., η χορήγηση της έκπτωσης [...] ορίζεται ότι αφορά φορολογικούς κατοίκους της χώρας και συναρτάται με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των ογδόντα πέντε χιλιάδων (85.000) ευρώ για τον άγαμο, των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ για τον έγγαμο, τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα».

Προστίθεται δε ότι «...... αποσυνδέεται η έκπτωση από την απαίτηση να μην υπάρχει ευθύνη για οφειλή, των ιδίων των φορολογουμένων, των συζύγων τους και των εξαρτώμενων τέκνων τους, προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία (δηλαδή δεν απαιτείται φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα) προς διευκόλυνση της υπαγωγής στην έκπτωση των περιπτώσεων φορολογουμένων που ήδη αντιμετωπίζουν οικονομική αδυναμία ή δυσκολία στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και αποφυγή της ταλαιπωρίας των φορολογουμένων».

Επίσης σε ότι αφορά για τις εκπτώσεις - απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ το εισοδηματικό κριτήριο, προβλέπεται ότι το φορολογητέο εισόδημα ορίζεται με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013), δηλαδή το πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και φορολογούμενοι με πολύ χαμηλό πραγματικό εισόδημα μπορούν να χάσουν την απαλλαγή από το φόρο λόγω τεκμηρίων.

Ειδικότερα αναφέρεται ότι «γίνεται νομοτεχνική αναδιατύπωση και αποσαφηνίζεται, ότι το συνολικό φορολογητέο εισόδημα κατά τον ΚΦΕ, το οποίο αναφέρεται στην υφιστάμενη διάταξη λαμβάνεται όπως προκύπτει από τις διατάξεις του ν. 4172/2013 και οποιαδήποτε άλλη συναφή και σχετική διάταξη, που ρυθμίζει αντίστοιχα θέματα. Για λόγους επίσης νομοτεχνικής αναδιατύπωσης και ερμηνευτικής αποσαφήνισης, μετά την ανωτέρω αλλαγή, και ενόψει του ότι ο ν. 4172/2013 δεν ίσχυε πριν από την 1.1.2014, για τον οφειλόμενο ΕΝΦΙΑ του έτους 2014 αναφέρεται, αν και αυτονόητο, ότι ως συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα λαμβάνεται το συνολικό καθαρό οικογενειακό εισόδημα, το οποίο προκύπτει κατά την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 2238/1994 και κάθε άλλης κείμενης διάταξης που ρυθμίζει αντίστοιχα θέματα (ήτοι ασχέτως του εάν το ίδιο αυτό προκύπτον εισόδημα ή έσοδο απαλλάσσεται του φόρου ή φορολογείται με ειδικό τρόπο- πχ εισοδήματα από μερίσματα, τόκους κλπ)».

Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου ώστε οι διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου, και να καταστεί δυνατόν η πρώτη δόση να πληρωθεί μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

Ήδη το υπουργείο Οικονομικών έχει ανακοινώσει πως εντός των προσεχών ημερών μετά την ψήφιση του συνόλου των τροπολογιών για τον ΕΝΦΙΑ, οι δόσεις θα αναμορφωθούν σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις (ελάχιστη δόση 10 ευρώ), με την πρώτη να είναι καταβλητέα την 30η Σεπτεμβρίου 2014, τη δεύτερη την 31η Οκτωβρίου και την έκτη δόση την τελευταία εργάσιμη του μηνός Φεβρουαρίου 2015.

Η οριστική εικόνα των δόσεων θα διαμορφωθεί μετά την επανεκκαθάριση των δηλώσεων ΕΝΦΙΑ, σύμφωνα με τις αλλαγές που θα ψηφισθούν από τη Βουλή. Σε όσους φορολογούμενους έχουν πληρώσει ήδη τον ΕΝΦΙΑ και δικαιούνται έκπτωση για κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, το σχετικό ποσό θα συμψηφισθεί με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις.

Τέλος, αμέσως μετά την ανάρτηση στο Taxisnet των εκκαθαριστικών, θα ανοίξει το ηλεκτρονικό σύστημα για την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9. Οι φορολογούμενοι θα μπορούν να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις, όπως για τα ημιτελή ακίνητα, κ.α..

Διαβάστε επίσης:

Παρατηρήσεις της ΠΟΜΙΔΑ σχετικά με την τροπολογία για τον ΕΝΦΙΑ

Κατατέθηκε η τροπολογία για τον ΕΝΦΙΑ - Οι 12 αλλαγές

Κοροϊδία με τις φοροελαφρύνσεις