Είσαι τραπεζίτης; Έχεις μέσα σου το... ψέμα

Τελικά είναι αποδεδειγμένο και μάλιστα κατόπιν έρευνας. Οι τραπεζίτες είναι τόσο ψεύτες που ακόμα και οι ίδιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι τη στιγμή που η δίψα τους για κέρδος αυξάνεται, κάτι... περίεργο συμβαίνει με τον οργανισμό τους.

Η ομάδα του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης χρησιμοποίησε πειράματα με παιχνίδια για να αποδείξει ότι «η κουλτούρα που επικρατεί στην τραπεζική βιομηχανία αποδυναμώνει και υπονομεύει το κοινό αίσθημα εντιμότητας, κι αυτό δείχνει ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα ώστε να αποκατασταθεί η νοοτροπία της τιμιότητας».

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, αναλύει την ψυχολογία που δημιουργεί τη «δραματική απώλεια της υπόληψης και την κρίση εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα», όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, εξαιτίας των σκανδάλων για παράνομες συναλλαγές, για χειραγώγηση επιτοκίων όπως το Libor και για φοροδιαφυγή.

200 τραπεζίτες συμμετείχαν στην έρευνα (εκ των οποίων 128 από μια διεθνή τράπεζα της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται).

Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες τυχαία σε δύο ίσα μέρη. Πριν από το παιχνίδι, η «ομάδα θεραπείας» δέχτηκε μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με την εργασία (όπως «ποια είναι η θέση σας στην τράπεζα;"), ενώ η «ομάδα ελέγχου» απάντησε σε ερωτήσεις σχετικές με την καθημερινή ζωή (όπως «πόσες ώρες τηλεόραση δεν μπορείτε να παρακολουθήσετε την εβδομάδα; ").

Στο παιχνίδι, οι συμμετέχοντες πέταξαν ένα κέρμα δέκα φορές, που πέρασε απαρατήρητο από τους υπόλοιπους και ανέφερε τα αποτελέσματα σε απευθείας σύνδεση με τους ερευνητές.

Οι παίκτες ενημερώνονταν από πριν ότι θα κέρδιζαν 20 δολ. αν το νόμισμα έδειχνε, αναλόγως, κορόνα ή γράμματα.

Αν όλοι ήταν απόλυτα ειλικρινείς, μπορούσαν να κερδίσουν μόνο οι μισοί της κάθε ομάδας, δηλαδή ποσοστό 50%.

Η ομάδα ελέγχου ήρθε κοντά σε αυτό το ποσοστό με 51,6%. Η ομάδα θεραπείας, που είχε οδηγηθεί από τις προηγούμενες ερωτήσεις να σκέφτεται την τράπεζα, ανακοίνωσε 58,2% πετυχημένες προσπάθειες - μέγεθος στατιστικά συνιστά σοβαρή κλίση προς την ατιμία. Το ποσοστό που «έκλεψε» εκτιμήθηκε ότι ήταν 26%.

Οι τραπεζίτες «συμπεριφέρονται κατά μέσο όρο με μέτρια τιμιότητα όταν έχουν τον έλεγχο», σχολιάζει ο Michel Maréchal, από την ομάδα της Ζυρίχης. «Όταν υπερισχύει η ιδιότητά τους ως εργαζόμενοι στην τράπεζα, ένα σημαντικό ποσοστό εξ αυτών γίνεται ανέντιμο».

Για να ανακαλύψουν αν η επίδραση αυτή αφορά αποκλειστικά τις τράπεζες, οι ερευνητές έκαναν την ίδια έρευνα σε ανθρώπους από διαφορετικούς κλάδους (φαρμακευτικές, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική) και σε φοιτητές. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι απαντήσεις δεν είχαν διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες «ελέγχου» ή «θεραπείας».

Το πιο σημαντικό στοιχείο σύμφωνα με άλλο μέλος της ομάδας της Ζυρίχης, τον Alain Cohn, είναι πως «η διοίκηση θα πρέπει να δίνει το παράδειγμα, ακολουθώντας πιστά την έντιμη επιχειρηματική νοοτροπία».

Οι ερευνητές της Ζυρίχης υποδεικνύουν και μια σειρά μέτρα που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Για παράδειγμα, υποστηρίζουν την άποψη οι τραπεζίτες να δίνουν επαγγελματικό όρκο, όπως οι γιατροί δίνουν τον Όρκο του Ιπποκράτη, που θα τους κάνει «να σκέφτονται τη συμπεριφορά τους προς την κοινωνία, αντί να επικεντρώνονται μόνο στο δικό τους βραχυπρόθεσμο συμφέρον».

Σχετικές ειδήσεις

• Ομπάμα σε μετανάστες: Βγείτε από τη «σκιά»
• Ζιμπάμπουε: 11 νεκροί σε στάδιο από συνωστισμό (pics)