Ασφαλιστικό: Όλα τα νέα μέτρα ανατροπής
Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας, τις αποδοχές στα υπό ένταξη Ταμεία, οι περικοπές στο ΕΚΑΣ-Μεγάλα θύματα των αλλαγών οι γυναίκες και οι σημερινοί 30ρηδες και 40ρηδες
Η κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων πριν από το 62ο έτος της ηλικίας και η δραματική αύξηση των ετών ασφάλισης από τα 15 στα 20 για την παροχή της κατώτατης σύνταξης ανατρέπουν πλήρως την υφιστάμενη εικόνα του ασφαλιστικού συστήματος.
Οι παρεμβάσεις αυτές σε συνδυασμό με την περικοπή του ΕΚΑΣ που αφορά τους χαμηλοσυνταξιούχους, την πιθανή περικοπή του προνοιακού τμήματος της κατώτερης σύνταξης και τις αλλαγές στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα διαμορφώνουν το νέο χάρτη του Ασφαλιστικού.
Η πρόταση της κυβέρνησης, που μελετάται ακόμα από τους δανειστές, ακόμα και αν δεν αλλάξει με την υιοθέτηση νέων επώδυνων μέτρων (συνολική μείωση των κύριων συντάξεων με αλλαγή των συντελεστών αναπλήρωσης) συνιστά μια πλήρη ανατροπή στα δικαιώματα και τις παροχές εκατομμυρίων ασφαλισμένων.
Τα μεγάλα θύματα αυτών των παρεμβάσεων είναι οι γυναίκες, μητέρες με ανήλικο παιδί, οι εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και Δημόσιο και κυρίως οι σημερινοί 30ρηες και 40ρηδες, οι οποίοι καλούνται να δώσουν πραγματική μάχη για να «κατακτήσουν» ακόμα και αυτή την κατώτερη σύνταξη των 360 ευρώ, σε μια αγορά εργασίας πραγματική «ζούγκλα» που λόγω της οικονομικής κρίσης ...προσφέρει κυρίως «ευκαιρίες» ελαστικής απασχόλησης.
Σύμφωνα με τα μέτρα που έχει προτείνει η κυβέρνηση στην τρόικα προβλέπεται:
1. Ενοποιήσεις ταμείων. Θα υπάρξει ένα ενιαίο κέντρο απονομής συντάξεων και ενιαίο σύστημα είσπραξης εισφορών. Το ΙΚΑ θα αποτελέσει ένα «υπέρ- ταμείο» στο οποίο θα μεταφερθούν οι φορείς επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας. Αποτέλεσμα να μειωθούν οι κύριες συντάξεις των ασφαλισμένων από τα ειδικά ταμεία που θα ενταχθούν στο ΙΚΑ και η βαθμιαία μέχρι σημείου εξαέρωσης μείωση των επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ παροχών.
2. Κατάργηση των πρόωρων συντάξεων. «Έτος σταθμός» για το ασφαλιστικό- με βάση την πρόταση της ελληνικής πλευράς- είναι το 2019. Τη συγκεκριμένη χρονιά θα υπάρξουν παρεμβάσεις για να κλείσουν οι «πόρτες» εξόδου πριν από το 62ο έτος.
Με βάση το νόμο Λοβέρδου/ Κουτρουμάνη όσοι ασφαλισμένοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά το 2013 δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67 και μειωμένη στα 62. Υπάρχουν όμως και 250.000 που είχαν «κλειδώσει» το δικαίωμα και έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν πριν το 62ο έτος (εκ των οποίων οι 150.000 έχουν τις προϋποθέσεις να αποχωρήσουν ακόμα και σήμερα).
Οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν ζητήσει από το 2015 να αλλάξουν οι συγκεκριμένες διατάξεις και να μην επιτρέπεται η «έξοδος» πριν από το 62ο έτος. Στο «στόχαστρο» βρίσκονται κυρίως μητέρες ανηλίκων, εργαζόμενοι στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, εργαζόμενοι που θέλουν να αποχωρήσουν με 35ετία κ.ά.
Η ελληνική πλευρά προτείνει η συγκεκριμένη ρύθμιση να τεθεί σε ισχύ μετά από μία πενταετία για να μην θιγούν ώριμα δικαιώματα (δεν θα αφορά αναπηρικές συντάξεις). Μάλιστα έχει υπάρξει σχεδιασμός για αύξηση κατά δύο έτη του ορίου το 2019 και κατά τέσσερα έτη το 2020.
Ωστόσο το μεγάλο ερώτημα είναι το κατά πόσο η τρόικα θα δεχτεί αυτό το σχεδιασμό ή θα ζητήσει την επίσπευση των διαδικασιών (π.χ. από το 2017 ή ακόμα και από το 2015 με μεταβατικές διατάξεις)
3. Αλλαγές στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών. Αναμένεται να επανεξεταστεί ο κατάλογος που περιλαμβάνει τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Πάντως για όσα επαγγέλματα μείνουν στη <λίστα> θα υπάρξει ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς, δηλαδή δεν θα πάνε τα όρια ηλικίας στο 67ο έτος.
4. Αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης από 15 σε 20 για όσους έχουν γεννηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου 1975. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όσοι είναι κάτω των 40 ετών θα βγουν στη σύνταξη με 20 χρόνια δουλειάς στα 67 (ή στα 62 με μειωμένη).
Με βάση το σχεδιασμό όσοι έχουν από 15 έως 20 έτη θα παίρνουν ένα αναλογικό ποσό, το οποίο πάντως θα υπολείπεται των κατώτερων ορίων. Τα κατώτερα όρια θα είναι διασφαλισμένοι μετά τη συμπλήρωση των απαιτούμενων 20 ετών.
Σημειώνεται πως οι δανειστές είχαν ζητήσει το μέτρο να ισχύει για όσους συνταξιοδοτούνται από το 2015 και μετά (και όχι μόνο για τους νέους). Επομένως αναμένεται εκ νέου η απάντηση που θα δώσουν στην πρόταση του υπουργείου. Σε περίπτωση που υπάρξει εμπλοκή ενδεχομένως να αναζητηθούν μεταβατικές διατάξεις.
5. Aλλαγές στα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ. Θα υπάρξει νέος μαθηματικός τύπος για την καταβολή του επιδόματος. Σύμφωνα με πληροφορίες εκτός από τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια θα λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες (όπως είναι τα έτη ασφάλισης). Αυτό θα επηρεάσει κυρίως όσους έχουν λίγα χρόνια δουλειάς και οι οποίοι σήμερα μπορεί να εισπράττουν περισσότερα χρήματα από όσους έχουν 25ετία.
Με τις νέες ρυθμίσεις στόχος είναι το τελικό ποσό να μην ξεπερνά το ύψος της σύνταξης που εισπράττει ασφαλισμένος με περισσότερα χρόνια δουλειάς. Πάντως η τρόικα έχει ζητήσει «ενσωμάτωση» του ΕΚΑΣ στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
6. Πάγωμα των κύριων συντάξεων τη διετία 2016- 2017. Η ελληνική πλευρά δεν θέλει να προχωρήσει σε νέες παρεμβάσεις στις συντάξεις και προτείνει το πάγωμα.
Μεγάλο «αγκάθι» παραμένει το θέμα των συντελεστών με βάση τους οποίους θα υπολογίζονται οι συντάξεις από το 2015 και μετά. Η τρόικα έχει ζητήσει αλλαγές, με την ελληνική πλευρά να επιχειρεί να αποφύγει αυτό το θέμα (με δεδομένο πως ακόμα ο νόμος δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί).
Ουσιαστικά τυχόν αναπροσαρμογή των συντελεστών θα άνοιγε θέμα μειώσεων στις νέες συντάξεις (όχι στις ήδη καταβαλλόμενες). Μάλιστα ειδικοί στο ασφαλιστικό εκτιμούν πως μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε μειώσεις 15% με 20% στις νέες συντάξεις.
Η τρόικα έχει αναφερθεί και στα κατώτερα όρια, με το επιχείρημα πως δεν αντιστοιχεί όλο το ποσό σε εισφορές. Από την ελληνική πλευρά επισημαίνεται πως το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται με την αύξηση των ετών ασφάλισης από 15 σε 20.
