Κανένα (πρώτο) σπίτι στα χέρια Τραπεζίτη!

Tου Ανδρέα Πετρόπουλου

Η απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας από τις Τράπεζες, η διαμόρφωση κριτηρίων και κατηγοριών για μια "νέα σεισάχθεια", δηλαδή "κούρεμα" των δανείων, αλλά και εξυπηρέτησή τους με βάση τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες του καθενός, είναι οι βασικοί άξονες του ΣΥΡΙΖΑ για την επίλυση του κορυφαίου θέματος που αφορά στη διαχείριση των «κόκκινων δανείων».

Το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για τα κόκκινα δάνεια, σύμφωνα με πληροφορίες του Newsbomb, αποσκοπεί στον δίκαιο επιμερισμό του κόστους διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους μεταξύ τραπεζών, Δημοσίου και δανειοληπτών ανάλογα με την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής και με αναδιανεμητικό χαρακτήρα και κοινωνικά κριτήρια ως προς τις προτεινόμενες ελαφρύνσεις, από τις οποίες θα αποκλείονται οι έχοντες. Το πρόβλημα «δεν είναι μόνο σοβαρό για αυτούς που έχουν χρέη αλλά για όλη την κοινωνία και την οικονομία» σημειώνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου προσθέτοντας πως "θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει μια ελάφρυνση από αυτό το πρόβλημα ως ένα από τα πολλά μέτρα που προτείνουμε για να υπάρξει ένας πρώτος κύκλος ανασυγκρότησης της οικονομίας, αυτό που λέμε ανάκαμψη».

Stop στους πλειστηριασμούς...

Άμεσο μέτρο για τη διαχείριση των «κόκκινων δανείων» είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας με τη θεσμοθέτηση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών και την απαγόρευση πώλησης των «κόκκινων δανείων» από τις τράπεζες ώσπου να αρχίσει να εφαρμόζεται το πλαίσιο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Κεντρικό στοιχείο της πρότασής του είναι η δημιουργία ενός ενδιάμεσου φορέα διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους που θα αναλάβει τη θεσμοθέτηση και την εποπτεία εφαρμογής ενός «απλού, αποτελεσματικού, διαφανούς και κοινωνικά δίκαιου προγράμματος ρύθμισης» των «κόκκινων δανείων». Το πρόγραμμα αυτό θα είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες διαβίωσης και στις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής των υποχρεώσεων των δανειοληπτών, το οποίο θα είναι δυνατόν να επεκταθεί και στη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις ΔΕΚΟ.

Οι βασικές προτάσεις

Το θεσμικό περίγραμμα των προτάσεων που έχει επεξεργαστεί η Κουμουνδούρου προβλέπει τα εξής:

*Απαγόρευση σε πιστωτικούς οργανισμούς ή στην εταιρεία προς την οποία έχει εκχωρηθεί η απαίτηση ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να καταγγείλουν τη σύμβαση δανείου, να εκδώσουν διαταγές πληρωμής και να προβούν σε οποιαδήποτε πράξη αναγκαστικής είσπραξης ή εκτέλεσης των επίδικων απαιτήσεών τους ώσπου να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση του πλαισίου ρύθμισης των κόκκινων δανείων.

*Απαγόρευση για ένα διάστημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας ώστε να δοθεί το απαραίτητο χρονικό περιθώριο για την προετοιμασία των μηχανισμών που θα οριστικοποιήσουν και θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών.

Απαγόρευση τηλεφωνικών οχλήσεων από τις εισπρακτικές εταιρείες.

Διαγραφές των οφειλών για τις περιπτώσεις αντικειμενικής μόνιμης αδυναμίας αποπληρωμής, δηλαδή για χρέη που δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να αποπληρωθούν, με βάση συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια και με προτεραιότητα στις ευπαθείς και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (χρόνια ασθενείς, ανάπηροι, υπερήλικοι, μακροχρόνια άνεργοι, οικογένειες που δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο, οικογένειες με μόνη κατοικία, δηλαδή όχι μόνο κύρια αλλά μοναδική).
*Περικοπή των δόσεων αποπληρωμής των δανείων ώστε σε καμία περίπτωση να μη θίγεται το καθορισμένο όριο των αναγκαίων (ελάχιστων) δαπανών διαβίωσης.
*Διαχωρισμός των δανείων σε μέρη που μπορούν να αποπληρώνονται άμεσα και σε μέρη που θα παγώσουν για μια πενταετία ή δεκαετία κατά την οποία δεν θα χρεώνονται επιπλέον τόκοι στις οφειλές. Με τη λήξη της περιόδου χάριτος θα επανεξετάζεται η δυνατότητα αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων (ιρλανδικό μοντέλο).

*Μη επιβάρυνση οφειλής με τόκους υπερημερίας, εκλογίκευση των επιτοκίων.

*Αποφυγή άμεσης καταχώρισης της ζημιάς στις τράπεζες έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ομαλότερης λογιστικής διαχείρισης των διαγραφών που θα γίνουν.Για τους δανειολήπτες θα θεσπιστεί και η δυνατότητα για επαναγορά των δανείων που θα έχουν μεταβιβαστεί στον ενδιάμεσο φορέα με σημαντική έκπτωση.

*Διαγραφή του υπολοίπου του δανείου που σχετίζεται με το περιουσιακό στοιχείο στις περιπτώσεις που θα καταλήξουν σε κατασχέσεις, εφόσον ο δανειολήπτης επιλέξει να χάσει την περιουσία του ή δεν μπορεί να ενταχθεί σε καμία από τις περιπτώσεις διαχείρισης των οφειλών του. Επίσης, ξεχωριστό ρυθμιστικό πλαίσιο προβλέπεται για τα χρέη των επιχειρήσεων στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για τη βιωσιμότητα των σχεδίων αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων που θα γίνει από τον ενδιάμεσο φορέα σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων και τις τράπεζες.

Ο ρόλος του ΤΧΣ

Οι ρυθμίσεις οφειλών που θα κάνουν οι τράπεζες θα προβλέπουν τη δυνατότητα απόσχισης και παγώματος μέρους του δανείου για μια πενταετία ή δεκαετία, χωρίς διαγραφή από το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, επιφέροντας όχι επισφάλειες αλλά κάποιες πρόσθετες προβλέψεις που είναι δυνατόν να απορροφηθούν από τις τράπεζες. Οι τράπεζες θα προχωρούν σε κάποιες διαγραφές οφειλών άμεσα, ανάλογα με τα περιθώρια και την κεφαλαιακή επάρκειά τους. Για αυτό θα θεσμοθετηθεί η δυνατότητα απορρόφησης των ζημιών λόγω αυτών των διαγραφών σταδιακά σε βάθος δεκαετίας, ενώ για τις διαγραφές των επιχειρηματικών οφειλών θα υπάρχει η δυνατότητα χρήσης του αναβαλλόμενου φόρου ή άλλων ελαφρύνσεων που θα θεσμοθετηθούν. Οι υπόλοιπες οφειλές που δεν μπορούν να ενταχθούν σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις θα μεταβιβάζονται στον φορέα διαχείρισης.

Προβλέπεται να υπαχθεί στο ΤΧΣ και θα έχει τον ρόλο της εποπτείας των bad banks και των διευθύνσεων εμπλοκών ή διαχείρισης προβληματικών δανείων που έχουν ήδη δημιουργηθεί σε κάθε τράπεζα.Οι οφειλές που δεν μπορούν να αποπληρωθούν στο σύνολό τους και δεν υπάρχει η δυνατότητα να ρυθμιστούν από τις τράπεζες θα μεταβιβαστούν στον φορέα (σε συμφωνία με τις τράπεζες).

Η αξία των μεταβιβαζόμενων δανείων δεν θα είναι η ονομαστική αλλά θα ορίζεται από τον φορέα λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της ζημιάς που έχει ήδη καταχωριστεί στους ισολογισμούς των τραπεζών, αλλά και την αποτίμηση της αξίας αυτών των δανείων στην αντίστοιχη αγορά. Δηλαδή, όπως αναφέρεται, θα υπάρξει ένα discount για τα δάνεια ανάλογα με την κατηγορία και τις διασφαλίσεις.

Στις τράπεζες θα δοθεί η δυνατότητα καταχώρισης της ζημιάς όχι άμεσα αλλά σε χρονικό διάστημα δεκαετίας. Η μεταβίβαση των προβληματικών δανείων από τις τράπεζες στον φορέα μπορεί να γίνει με τρόπους που έχουν εφαρμοστεί διεθνώς και δεν επιφέρουν επιπρόσθετες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ούτε καταβολή μετρητών από το Ελληνικό Δημόσιο αλλά με τιτλοποίηση των προβληματικών δανείων με την έκδοση τίτλων ή υποσχετικών που θα επιδιωχθεί να γίνει με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου (ΤΧΣ) και θα στηριχθεί στην ποιότητα των δανείων, καθώς τα περισσότερα είναι ενυπόθηκα σε αστικά ακίνητα.

Η εξασφάλιση των πόρων για την κάλυψη του κόστους των διαγραφών των «κόκκινων δανείων» θα γίνει είτε μέσω του ΤΧΣ, που διαθέτει υπόλοιπο από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, είτε με άλλους τρόπους (π.χ., έκδοση ομολόγων ή τίτλων). n Θα προηγηθεί έλεγχος των «κόκκινων» τραπεζικών οφειλών για κάθε περίπτωση χωριστά προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης δανειοληπτών που δεν αποπληρώνουν τα δάνειά τους ενώ έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν.

Σχετικές ειδήσεις

• Guardian: Προεξοφλημένο από τις αγορές το ενδεχόμενο του Grexit
• Η προφητική επιστολή μιας ελίτ του πνεύματος και η κοινωνία του φόβου…
• Η ΕΚΤ θα εξετάσει αν η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω ρευστότητα