Η ποσοτική χαλάρωση ανοίγει νέους δρόμους για την Ευρώπη

Του Διαμαντή Σεϊτανίδη

Αύριο Πέμπτη, 22/1/15, ο Μάριο Ντράγκι θα επιχειρήσει να κάνει το σχέδιό του για ποσοτική χαλάρωση, απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με τη μορφή της αγοράς κρατικών ομολόγων. Η απόφαση αυτή είναι επιστέγασμα μιας επίπονης, σκληρής, μακροχρόνιας και ανυποχώρητης πολιτικής του Ντράγκι, κυρίως έναντι της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ αλλά και όλων, όσοι αποκλείουν κάθε άλλο δρόμο ανάπτυξης της Ευρώπης, εκτός εκείνου της λιτότητας.

Η σύγκρουση υπήρξε άλλοτε υπόγεια, άλλοτε σε κοινή θέα, αλλά ήταν συνεχής και αδυσώπητη. Έφτασε δε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο προ ημερών επέτρεψε την ποσοτική χαλάρωση.

Νωρίτερα, ο Ντράγκι είχε φροντίσει να συνάψει συμμαχίες: Η Γαλλία και η Ιταλία παρουσίασαν προϋπολογισμούς εκτός του Συμφώνου Σταθερότητας, τους οποίους η Γερμανία απέρριψε μεν, αλλά δεν έπεισε τις δυο μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες να συμμορφωθούν με το Σύμφωνο. Η λύση, όπως συμβαίνει πάντα στην Ευρώπη, βρίσκεται κάπου στη μέση. Και πάντως, εκτός Συμφώνου, έστω και λίγο.

Η στρατηγική Ντράγκι, που αύριο δικαιώνεται, αποδεικνύει ακόμα ότι η εμμονή του απερχόμενου πρωθυπουργού Σαμαρά στη μη διαπραγμάτευση με τη δικαιολογία ότι "η Γερμαία είναι ισχυρή και δεν μπορούμε να επιβάλουμε τις απόψεις μας", διαψεύδεται από τα πράγματα. Ο Ντράγκι καταφέρνει να σπάσει το imperium της Μέρκελ, κι αυτό χωρίς ανοικτή σύγκρουση και ρήξη.

Κεντρικό ζήτημα στην αυριανή συνεδρίαση της ΕΚΤ είναι εάν θα εξαιρεθεί η Ελλάδα από την ποσοτική χαλάρωση, όπως έχει ζητήσει η Γερμανία. Δηλαδή, το μεγάλο ζήτημα των κριτηρίων επιλεξιμότητας των κρατικών ομολόγων παραμένει ακόμη ο μεγάλος γρίφος για τους περισσότερους αναλυτές, με την πλειονότητα εξ αυτών να υιοθετεί τις δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ, οι οποίοι έχουν ρητά εκφράσει την επιφύλαξη τους για αγορές ομολόγων που δεν διαθέτουν αξιολόγηση επενδυτικού βαθμού, όπως τα ελληνικά, χωρίς η χώρα να ακολουθεί ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Αν αυτό τελικά συμβεί, θεωρείται πιθανό ότι ο χρονικός ορίζοντας του αποκλεισμού μας να εκταθεί μέχρι την τελική αξιολόγηση της τρόικας, που θα ολοκληρώσει και το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής, δηλαδή από 2 έως 4 μήνες, υπό φυσιολογικές συνθήκες.

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μεταξύ 500 δισ. και 1 τρισ. ευρώ αναμένει η πλειονότητα των αναλυτών να διαμορφωθεί το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σύμφωνα με συγκλίνουσες απόψεις αναλυτών, το πρόγραμμα αναμένεται να ξεπεράσει ελαφρώς τα 500 δισ. ευρώ, ωστόσο δεν αποκλείεται να κινηθεί υψηλότερα, φτάνοντας τον άτυπο στόχο της αύξησης του ισολογισμού κατά 1 τρισ. ευρώ.

Nomura: Στα 300 δισ. ετησίως οι αγορές κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ

Με μηνιαίες αγορές ύψους 40 δισ. ευρώ σε τίτλους δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αναμένει η Nomura να διαμορφωθεί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, φτάνοντας έως το τέλος του 2016 τον ισολογισμό της στα 3 τρισ. δολάρια. Σύφωνα με τις θέσεις της, οι αγορές περιουσιακών στοιχείων θα συνεχιστούν όσο διάστημα είναι απαραίτητο και αυτό το διάστημα θα εξαρτηθεί από τις προοπτικές για τον πληθωρισμό. "Οι αντίστοιχες αγορές κρατικών ομολόγων θα είναι κοντά στα 25 δισ. ευρώ ανά μήνα, και θα κατανέμονται σύμφωνα με τα κριτήρια που θα θέσει η ΕΚΤ", συνεχίζει η Nomura.
Η Nomura διαβλέπει συμβιβασμόί όσον αφορά στον επιμερισμό των κινδύνων του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Η ανάληψη υψηλού κινδύνου είναι απίθανη.
Υπό αυτά τα δεδομένα η ΕΚΤ πιθανότατα να επιφορτίσει τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες να αναλαμβάνουν τον κίνδυνο των ομολόγων, εξέλιξη που θα αποτελέσει έναν συμβιβασμό σχετικά με τον επιμερισμό των κινδύνων, ο οποίος θα ήταν προτιμότερο από το να περιορίσει το μέγεθος και τη διάρκεια της ποσοτικής χαλάρωσης.
Σύμφωνα με τη Nomura, η ΕΚΤ πιθανότατα θα παραμένει ασαφείς σχετικά με το φάσμα της ωριμότητας του QE, όπως ήταν και στην περίπτωση της αγοράς τίτλων ιδιωτικού τομέα.
Αυτό θα επιτρέψει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να έχουν κάποιο περιθώριο για να καθορίσει το τμήμα της καμπύλης που θα μπορούσε να αγοράσει, αν και η συντριπτική πλειονότητα των αγορών είναι πιθανό να είναι στο φάσμα της 3ετίας - 10ετίας, καταλήγει η Nomura.

Bloomberg: Στα 550 δισ. ευρώ το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ

Στα 550 δισ. ευρώ τοποθετούν το μέγεθος του προγράμματος αγοράς ομολόγων που θα ανακοινώσει η ΕΚΤ αύριο, Πέμπτη 22/1/15 οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg. Σύμφωνα με το 93% των οικονομολόγων που πήραν μέρος στη δημοσκόπηση, ο Ντράγκι θα ανακοινώσει το πρόγραμμα, στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει την απειλή του αποπληθωρισμού Η μέση εκτίμηση για το μέγεθος του πακέτου, ξεπερνά τα 500 δισ. ευρώ.

«Οι προσδοκίες της αγοράς είναι ισχυρές», τονίζει ο Ατίλιο Μπερτίνι, επικεφαλής ερευνών στην Credito Valtellinese. «Δεν πρέπει να υπάρξει απογοήτευση και η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ πρέπει να είναι πειστική και με διάρκεια», προσθέτει ο αναλυτής. Το 55% των συμμετεχόντων στη δημοσκόπηση, εκτιμά ότι το QE της ΕΚΤ θα επικεντρωθεί κυρίως στην αγορά κρατικών ομολόγων, αλλά θα συμπεριλάβει και άλλα εργαλεία. Αντίθετα, ποσοστό 14% εκτιμά ότι το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει μόνο αγορές κρατικών ομολόγων.»

Peterson institute: Η ευρωζώνη αντέχει- η Ελλάδα θα εξαιρεθεί

Ο ερευνητής του ινστιτούτου Peterson, Γιάκομπ Κίρκεγκορ, πιστεύει «ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τις λεπτομέρειες ενός νέου προγράμματος στις 22 Ιανουαρίου, που είναι τρεις ημέρες πριν από τις ελληνικές εκλογές. Αν περιλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα, αυτό θα θεωρηθεί δώρο στον ΣΥΡΙΖΑ, που έχει ζητήσει φυσικά αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ, κάτι το οποίο η ΕΚΤ δεν θέλει να δώσει την εντύπωση ότι παρέχει. Θα είναι εν μέρει το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει ο Μάριο Ντράγκι για να πείσει αρκετά από τα γεράκια του Συμβουλίου να υποστηρίξουν την ποσοτική χαλάρωση. Στην ουσία, θα δείξει ότι εξαιρώντας, τουλάχιστον αρχικά, τα ελληνικά ομόλογα νοιάζεται για τον ηθικό κίνδυνο – στον οποίο θα επιμείνουν τα γεράκια. Μια νέα κυβέρνηση που θα έχει διαπραγματευθεί ένα νέο πρόγραμμα θα μπορεί να ενταχθεί αργότερα, φυσικά».

BNP Baribas: Θα μετρήσει το μέγεθος των ομολόγων που θα αγοραστούν

Ήρθε η ώρα να λάψει η ΕΚΤ αναφέρει σε μελέτη της η Γαλλική τράπεζα BNP Paribas. Η ΕΚΤ θα βρεθεί στο επίκεντρο την νέα εβδομάδα καθώς στις 22 Ιανουαρίου θα ανακοινώσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με αγορές κρατικών ομολόγων. Η πλειοψηφία των επενδυτών προσβλέπει σε σημαντική διεύρυνση των αγορών περιουσιακών στοιχείων μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων. Οι αποφάσεις της ΕΚΤ λαμβάνονται σε μια περίοδο όπουτο φάσμα του αποπληθωρισμού καθίσταται εμφανές πρόβλημα στην Ευρώπη, ενώ συγχρόνως το ευρώ συνεχίζει να διολισθαίνει λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης και της αποσύνδεσης του ελβετικού φράγκου από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Η ΕΚΤ με την απόφαση της να προχωρήσει σε αγορές κρατικών ομολόγων αναμένεται να κερδίσει εκ νέου την εμπιστοσύνη των αγορών και να πετύχει τον στόχο για πληθωρισμό 2% σε εύλογο βάθος χρόνου, με αποτέλεσμα οι αποδόσεις των ομολόγων να κινηθούν χαμηλότερα καθώς οι τιμές των ομολόγων θα ενισχυθούν σημαντικά. Για το λόγο αυτό, η BNP επισημαίνει ότι απαιτούνται προσεκτικές κινήσεις, καθώς το ευρώ μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά στην ανακοίνωση του "γεγονότος". Κατά την αξιολόγηση των δυνητικών επιπτώσεων στον πληθωρισμό, η αγορά πιθανότατα θα επικεντρωθεί κυρίως στο μέγεθος του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων. Κατά την BNP Paribas η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στον ευρύτερο στόχο του ισολογισμού της ΕΚΤ. Η Γαλλική τράπεζα παραμένει βραχυχρόνια short στο ευρώ έναντι του δολαρίου, βλέπει περαιτέρω διολίσθηση του ευρώ έναντι του δολαρίου.

Danske Bank: Η αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ θα στηρίξει την ανάκαμψη της Ευρωζώνης

Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που ετοιμάζει η ΕΚΤ θα στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα και την ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, εκτιμούν οι αναλυτές της Danske Bank. Ένα πολύ σημαντικό μέρος της μεγάλης κλίμακας QE που ετοιμάζει η ΕΚΤ, αποτελεί το γεγονός ότι θα σηματοδοτήσει τη δέσμευσή της στο καταστατικό της, καθώς θα στηρίξει τις προσδοκίες για το επίπεδο του πληθωρισμού, σχολιάζουν οι αναλυτές. Οι αγορές των κρατικών ομολόγων θα επηρεαστούν από την άμεση αγορά και την επίδραση της «καυτής πατάτας», όπως αναφέρει αρακτηριστικά η Danske Bank. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το QE θα οδηγήσει σε αποκλιμάκωση των spreads στην περιφέρεια έναντι των γερμανικών, ενώ η Πορτογαλία θα είναι η χώρα που θα ωφεληθεί περισσότερο.
Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου θα οδηγηθεί χαμηλότερα, καθώς η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε επιθετική διεύρυνση του ισολογισμού της, την ώρα που η Fed κλείνει τον κύκλο της ποσοτικής χαλάρωσης.
Θετική θα είναι η επίδραση του QE και στις ευρωπαϊκές μετοχές, εκτιμά η Danske Bank.

Σχετικές ειδήσεις

• Ζιν: «Όχι στην ποσοτική χαλάρωση»
• Ντράγκι: Ποσοτική χαλάρωση με το βλέμμα στην Ελλάδα
• ΕΚΤ: Το 2015 η απόφαση για νέα ποσοτική χαλάρωση