Νομοσχέδιο για τα κόκκινα δάνεια: Μάχη με την απειλή του ιδιωτικού χρέους
Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Μετά τη ρύθμιση φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών, η ρύθμιση και των τραπεζικών οφειλών, ολοκληρώνει το τρίπτυχο για την άρση του οικονομικού αδιεξόδου που έχει δημιουργηθεί, παγιδεύοντας την οικονομία και τους πολίτες σε ένα τέλμα.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των κόκκινων στεγαστικών δανείων κατατίθεται σήμερα στη Βουλή, με κριτήρια που προστατεύουν το 95% των πολιτών αλλά όχι και τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» που ενώ έχουν χρήματα έχουν σταματήσει να πληρώνουν.
Τα Κριτήρια
Γι αυτό για να προστατεύεται ο δανειολήπτης από τον πλειστηριασμό θα πρέπει να συνδυάζει τρία κριτήρια: το ύψος της συνολικής αξίας ακίνητης περιούσιας, το ύψος του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος και το ύψος των καταθέσεων του.
Στη νέα ρύθμιση το ύψος της ακίνητης περιούσιας του δανειολήπτη κλιμακώνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή του.
Τέλος, παράλληλα με την προστασία από πλειστηριασμούς, το υπουργείο ετοιμάζει και τη ρύθμιση η οποία θα απαγορεύει την πώληση ή εκχώρηση όλων των στεγαστικών δανείων σε μη αναγνωρισμένους τραπεζικούς οργανισμούς ή επιχειρήσεις δικαιωμάτων δανειακών συμβάσεων και εμπραγμάτων ασφαλειών.
Η νομοθετική ρύθμιση θα λαμβάνει υπόψη :
1. Το σύνολο της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων που έχουν στο όνομά τους οι δανειολήπτες (κατοικίες, ακίνητα, οικόπεδα, αγροτεμάχια κ.α). Το ποσό θα είναι ιδιαίτερα υψηλό και σύμφωνα με πληροφορίες θα κινείται πιθανόν κοντά στις 700.000-800.000 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη.
2. Το σύνολο του εισοδήματος. Το συγκεκριμένο κριτήριο θα είναι επίσης αρκετά υψηλό και αναμένεται ότι ο πήχης θα υπερβαίνει τις 45.000-50.000 ευρώ και θα εξελίσσεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.
3. Το ύψος των καταθέσεων και κινητών αξιών (μετοχές, ομόλογα κ.ά.) που έχει στην κατοχή του ο δανειολήπτης με όριο τα 15.000 ευρώ το οποίο όριζε και η καταργηθείσα ρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης.
Ως θύματα της κρίσης θα ορίζονται οι άνεργοι, τα πρόσωπα με σοβαρά προβλήματα υγείας και οι οικογένειες με πολύ χαμηλό εισόδημα που η εξυπηρέτηση των τραπεζικών οφειλών θα απορροφούσε μεγάλο ποσοστό του εισοδήματός τους. Η προστασία των ανέργων δεν θα είναι γενική και αδιακρίτως όρων, αλλά θα αφορά ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, μακροχρόνια μη απασχολούμενους, χωρίς περιουσιακά στοιχεία κ.ά.
Για τις περιπτώσεις, όμως, πολιτών που είναι οικονομικά αδύναμοι, άποροι και ευπαθείς ομάδες με σοβαρά προβλήματα διαβίωσης, το κούρεμα των δανείων -εφόσον συντρέχουν όλες οι κατάλληλες προϋποθέσεις- θα φτάσει σε μεγάλο ποσοστό ακόμη και έως το 90%.
Μικρές επιχειρήσεις: Θα γίνουν παρεμβάσεις στις διατάξεις του λεγόμενου νόμου Δένδια για τα ληξιπρόθεσμα δάνεια των επιχειρήσεων. Ο προσανατολισμός είναι να αποκτήσουν οι τράπεζες -υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις- δυνατότητα να διαγράφουν δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων ύψους έως 500.000 ευρώ, εφόσον έτσι διασφαλίζεται η επιβίωση της επιχείρησης και η διάσωση θέσεων εργασίας.
Ενδιάμεσος Φορέας: Με ρόλο διαχειριστικό αλλά και εποπτικό θα αναλάβει τα βαριά προβληματικά δάνεια. Σημαντική λεπτομέρεια είναι η τιμη για τη μεταβίβαση των κόκκινων δανείων που δεν πρέπει να είναι τόσο χαμηλή ώστε να δημιουργήσει νέες τρύπες στους ισολογισμούς των τραπεζών τις οποίες θα κληθεί να καλύψει το Δημόσιο ή και να εγερθούν θέματα κρατικής ενίσχυσης.
Δεύτερος σκόπελος είναι ο τρόπος χρηματοδότησης του παραπάνω φορέα. Κι αυτό γιατί η ιδεά αξιοποίησης των 11 δισ. ευρώ που έχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εξαρτάται από την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης και την επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους.
Αυξάνονται συνεχώς τα κόκκινα δάνεια
Σύμφωνα με τα τελευταί στοιχεία τα «κόκκινα» δάνεια, ανέρχονται συνολικά σε 85 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 27,5 δισ. είναι στεγαστικά, τα 12 δισ. καταναλωτικά και τα 45 δισ. ευρώ επιχειρηματικά.
Η ενδιάμεση έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος τον Ιούνιο 2014, ανέφερε ότι τα δάνεια προς καθυστέρηση ως προς το σύνολό τους ήταν 34,1% έναντι 31,9% τον Δεκέμβριο του 2013. Ειδικότερα, σε καθυστέρηση ήταν το 27,4% των στεγαστικών, το 34,6% των επιχειρηματικών και το 50,2% των καταναλωτικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζών, τον Δεκέμβριο του 2014 οι καθυστερήσεις στο σύνολό τους έφτασαν στο 37,4%, με τα επιχειρηματικά να είναι στο 38%, τα στεγαστικά στο 30%, τα καταναλωτικά στο 55% και τα δάνεια προς μικρομεσαίους και ελεύθερους επαγγελματίες στο 38%.
Η εκτεταμένη στάση πληρωμών που κάνουν Ιανουάριο και Φεβρουάριο οι δανειολήπτες έχει μια ανησυχητική δυναμική, η οποία αν συνεχιστεί μπορεί εύκολα να οδηγήσει τα δάνεια σε καθυστέρηση στην περιοχή του 45%. Η νέα γενιά επισφαλειών πρέπει να ανακοπεί άμεσα γιατί αν η ίδια κατάσταση συνεχιστεί με αδιάκοπη ένταση για πέντε-έξι μήνες, τότε θα χτυπήσει την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.