Τα χρήματα των δανειστών πήγαν παντού, εκτός από τους Έλληνες
Του Διαμαντή Σεϊτανίδη
Ένα λογικό συμπέρασμα, θα ήταν ότι το μεγαλύτερο ποσό που δόθηκε ποτέ σε όλο τον πλανήτη σε μια χώρα, θα έπρεπε να την έχει βοηθήσει καθοριστικά στην υπέρβαση της κρίσης. Το ποσό αυτό άλλωστε, ισοδυναμεί με το 124% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, για ολόκληρο το 2014.
Ας δούμε αναλυτικά τους αριθμούς, που λένε πολλά: Το πρώτο μνημόνιο συνοδεύτηκε με εκταμιεύσεις 73 δισεκ. ευρώ. Από αυτά, τα 52,9 δισεκ. ήταν δάνεια απευθείας από κράτη- μέλη της ευρωζώνης και τα υπόλοιπα 20,1 δισεκ. ευρώ ήλθαν απευθείας από το ΔΝΤ.
Το δεύτερο μνημόνιο, που τέθηκε σε ισχύ το Μάρτιο του 2012, συνοδεύτηκε από άλλα 153,7 δισεκ. ευρώ, από τα οποία τα 141,8 εκταμιεύτηκαν αμέσως από το EFSF, τα υπόλοιπα 11,8 προέρχονται από το ΔΝΤ το οποίο ενεπλάκη έως τον Φεβρουάριο του 2016, ενώ απέμενε άλλο 1,8 δισεκ. ευρώ, που εκταμιεύτηκε στη συνέχεια, πάλι από το EFSF.
Συνεπώς, η ευρωζώνη (με τα κράτη ή με το EFSF) έδωσε στην Ελλάδα σε διάστημα 4,5 ετών συνολικά 194 δισεκ. ευρώ, ενώ το ΔΝΤ στο ίδιο χρονικό διάστημα, άλλα 31, 8 δισεκ. ευρώ.
Η ίδια η Ελλάδα συμμετείχε στην εκπλήρωση των δικών της δανειακών υποχρεώσεων κάθε είδους (δάνεια, ομόλογα κλπ) με εκδόσεις ομολόγων, repos και χρήση ταμειακών αποθεμάτων, συνολικού ύψους 24 δισεκ. ευρώ.
Για όλους αυτούς τους αριθμούς, που ζαλίζουν, υπάρχει στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, μια πολύ σοβαρή παρεξήγηση. Πολλοί νομίζουν ότι αυτός ο πακτωλός χρημάτων κατευθύνθηκε στην προστασία των Ελλήνων πολιτών από τις συνέπειες της τεράστιας κρίσης. Κι αυτό, δεν το πιστεύουν μόνο απλοί πολίτες σε όλη την Ευρώπη. Προ ημερών, ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Ραχόι στην Ισπανία, ο γνωστός κύριος ντε Γκίντος, δήλωσε επισήμως ότι «η Ελλάδα έλαβε 210 δισεκ. ευρώ από τη ζώνη του ευρώ, εκ των οποίων 26 δισεκ. από την Ισπανία. Χάρη σε αυτή τη χρηματοδότηση, την οποία η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να λάβει από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, κατάφερε να διατηρήσει (σε λειτουργία) το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών της... να πληρώσει τους γιατρούς της, την αστυνομία, τους συνταξιούχους...».
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα είχε πρωτογενές έλλειμμα για τα έτη 2010, 2011 και 2012, αλλά επέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα για τα έτη 2013 και 2014. Η αλήθεια, όμως επίσης είναι ότι από τα χρήματα που έλαβε η χώρα μας, μόνο 15 δισεκ. ευρώ διοχετεύτηκαν σε κρατικές λειτουργίες. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν άλλα περίπου 12 δισεκ. για επαναχρηματοδοτήσεις κρατικών λειτουργιών, άρα συνολικά μιλάμε για 27 δισεκ. ευρώ επί συνόλου 226,7 δισεκ. που έλαβε η χώρα από τους δανειστές, ή ποσοστό 11% των συνολικών κεφαλαίων που της δόθηκαν ως δάνεια.
Η βοήθεια των δανειστών μας, όμως, συνοδεύτηκε με πλήρη άρνησή τους για οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι οι κυβερνήσεις αδυνατούσαν να διαπραγματευτούν μια διευκόλυνση στην εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας, προκειμένου να ενισχυθεί η ελληνική οικονομία και η κοινωνία, που χειμαζόταν.
Έτσι, για την αποπληρωμή δανείων και τόκων δόθηκαν περίπου 122 δισεκ. ευρώ. Η μείωση του ελληνικού χρέους αποφασίστηκε τον Φεβρουάριο του 2012, όταν εξελίχθηκε το περίφημο PSI, δηλαδή κουρεύτηκε μέρος του χρέους προς ιδιώτες κατόχους ελληνικών ομολόγων. Έτσι το χρέος επαναγοράστηκε στα τέλη του 2012. Στους ιδιώτες κατόχους ομολόγων προσφέρθηκαν νέοι τίτλοι με ονομαστική αξία ίση με το 31,5% των τίτλων που ανταλλάχτηκαν και με μερικές ακόμα διευκολύνσεις.
Συγχρόνως, η Ελλάδα θέλοντας να προστατεύσει το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, που ήδη υπέφερε από τα κόκκινα δάνεια, δανείστηκε άλλα 48,2 δισεκ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες έφτασαν τα 94 δισεκ. ευρώ, από τα οποία ούτε ένα ευρώ δεν πήγε στην πραγματική οικονομία, με δεδομένη την κλειστή στρόφιγγα των τραπεζών σε δανεισμό.
Μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει αποπληρώσει ένα μέρος των δανείων από το ΔΝΤ, ύψους 9,1 δισεκ. ευρώ. Τα υπόλοιπα ακόμα τα οφείλει, ενώ δεν κατάφερε να διοχετεύσει ούτε ένα μικρό μέρος από αυτό το ιλιγγιώδες ποσό, για να χρηματοδοτήσει την προσπάθεια υπέρβασης της κρίσης και άμβλυνσης της δοκιμασίας του Έλληνα πολίτη.