Λαθρεμπόριο καυσίμων: Ποιος «ξύνεται στη γκλίτσα του τσοπάνη»;
Το λαθρεμπόριο καυσίμων αποτελεί μία από τις βασικές πληγές της ελληνικής οικονομίας. Το πολυδιαφημιζόμενο σύστημα εισροών-εκροών για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων για το οποίο η προηγούμενη κυβέρνηση πρόκανε να καυχηθεί -πριν καν τεθεί σε εφαρμογή- διά της γνωστής φράσης: «Τολμήσαμε να ξυστούμε στη γκλίτσα του τσοπάνη!», σε μεγάλο ποσοστό βρίσκεται σε εκκρεμότητα-αστοχία. Και σ' ένα άλλο... μικρότερο, αλλά πολύ πιο σημαντικό, φαίνεται πως «καβάλησε» τη «γκλίτσα του τσοπάνη» απ' την πολύ χαρά και ξέχασε το λαθρεμπόριο που γίνεται με το ναυτιλιακό πετρέλαιο.
Της Γεωργίας Λινάρδου
Μία έρευνα για το λαθρεμπόριο καυσίμων, πάντα έχει ενδιαφέρον για έναν ρεπόρτερ. Από τον πρώτο μέχρι και τον τελευταίο τροχό της... αμάξης, υπάρχουν «λαβράκια».
Εάν ξεφύγει κάποιος από τα στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) και τις δηλώσεις-διαβεβαιώσεις-αποφάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων και μπει στην ουσία, διαπιστώνει ένα: η «δήθεν αγωνία» για την πάταξη του λαθρεμπορίου όχι μόνον έμεινε στα χαρτιά, αλλά κόστισε κιόλας. Όχι μόνον στους πρατηριούχους, αλλά κυρίως στα ταμεία της ελληνικής οικονομίας που αναγκάζεται να σέρνεται –και γι' αυτόν το λόγο- πίσω από τα ταμεία των... άλλων.
Οι πρατηριούχοι φώναζαν για την εφαρμογή ενός ηλεκτρονικού συστήματος εισροών-εκροών από το 2002. Φυσικά δεν εννοούσαν μόνον γι' αυτούς, αλλά για όλα τα στάδια διακίνησης των καυσίμων. Εν τέλει υιοθετήθηκε από τη χώρα μας το 2009, μόνον γι' αυτούς. Σήμερα που έχουμε 2015, βρίσκεται ακόμη σε εκκρεμότητα το σύστημα γι' αυτούς, ενώ έχει ξεχάσει τους «άλλους».
Από το 2010 μέχρι και τον Ιούνιο του 2014 μετρώ 17 υπουργικές αποφάσεις από τρία διαφορετικά υπουργεία για το θέμα. Αποφάσεις οι οποίες σύμφωνα με την ΠΟΠΕΚ επικάλυπτε η μία την άλλη. Στο τέλος δημιουργήθηκε και μία Διυπουργική Επιτροπή από επτά γενικούς γραμματείς διαφόρων υπουργείων και δωδεκαμελής ομάδα εργασίας η οποία σκοπό είχε να παρακολουθεί ανά δεκαπενθήμερο την εξέλιξη του συστήματος στην εφαρμογή του, εκκρεμότητες, προβλήματα κτλ. Τι απόκαμε; Δεν ξέρω.
Οι πρώτοι που υποχρεώθηκαν να εγκαταστήσουν σύστημα εισροών-εκροών καυσίμων ήταν οι πρατηριούχοι. Το «πακέτο» τους κόστισε αρκετά χρήματα, αλλά η προηγούμενη κυβέρνηση τους υποσχέθηκε ότι θα τους επιδοτήσει σε ποσοστό 35 με 40% των όσων θα πληρώσουν. Η επιδότηση για τους συνεπείς ακόμη εκκρεμεί. Όποιος πρατηριούχος δεν ακολουθούσε τις αποφάσεις, έτρωγε και πρόστιμο. Σε αντίθεση με κάποιος άλλους, όμως, τους οποίους δε θέλησαν να «ενοχλήσουν» οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Όπως προκύπτει από μελέτη του Δεκεμβρίου του 2014 την οποία υπογράφει ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και νυν αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας με θέμα: «Λαθρεμπόριο Καυσίμων: Μέτρα Πολιτικής»: «Σύστημα εισροών εκροών δεν είχε προβλεφθεί να εγκατασταθεί:
-Στα καύσιμα που εξάγονται σε άλλες χώρες
-Στη διακίνηση ναυτιλιακών καυσίμων (αλίμονο τι μου περιγράφουν για πάρτι που γίνεται εκεί).
-Στις εγκαταστάσεις μεγάλων καταναλωτών, όπως ΔΕΗ, Αλουμίνιον της Ελλάδος κτλ
-Στα πρατήρια αφορολόγητων καυσίμων
-Στις εγκαταστάσεις μεταφορικών εταιρειών»
Δε λέω ότι κατ' ανάγκη ότι σ' ένα από τα παραπάνω points πως γίνεται λαθρεμπόριο καυσίμων -αν κι έχω στο... σημειωματάριο μου αρκετές αναφορές περί του αντιθέτου- αλλά γιατί να μην τοποθετηθεί και εκεί ανάλογο σύστημα; Γιατί να μην ελεγχθούν;
Σύμφωνα με την έκθεση του Δ.Μάρδα –όσα κατέγραφε λίγο πριν αναλάβει υπουργός- «Στα πλωτά μέσα μεταφοράς, οι εισροές-εκροές, παραμένουν σε εκκρεμότητα. Σε εκκρεμότητα επίσης η τοποθέτηση GPS σε βυτιοφόρα και πλωτά μέσα εφοδιασμού καυσίμων». Επιπλέον, εξαιρετικά σοβαρό κρίνεται το θέμα της μη ιχνηθέτησης των καυσίμων με ραδιοϊσότοπα ή μοριακής τεχνολογίες ιχνηθέτες. Επίσης σε εκκρεμότητα.
Στέκομαι στην περίπτωση του ναυτιλιακού πετρελαίου και στην κυβερνητική... «αστοχία» (sic) των προηγούμενων χρόνων. Χαρακτηριστικά αναφέρω μία μόνον υπόθεση του Φεβρουαρίου του 2014 όταν αποκαλύφθηκε από την αστυνομία ένα μεγάλο κύκλωμα που «βάφτιζε» πετρέλαιο θέρμανσης το ναυτιλιακό πετρέλαιο. Μόνον σε εκείνη την περίπτωση είχαν διατεθεί 4.500.000 λίτρα πετρελαίου ναυτιλίας για... θέρμανσης!
Γιατί, λοιπόν, η προηγούμενη κυβέρνηση δεν εφάρμοσε το σύστημα εισροών-εκροών σε όλα τα στάδια διακίνησής του, παρά μόνον στους πρατηριούχους (εύκολα θύματα);
Το 2013 ο πρόεδρος της ΠΟΠΕΚ Γ. Ασμάτογλου εξηγούσε τα αυτονόητα: «Η πραγματική πάταξη της λαθρεμπορίας θα ήταν η εγκατάσταση συστημάτων εκροών-εισροών σε όλα τα στάδια διακίνησης καυσίμων: διυλιστήρια, φορολογικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις εταιρειών εμπορίας, πρατήρια υγρών καυσίμων (δημόσια και ιδιωτικά), εγκαταστάσεις μεγάλων καταναλωτών, στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Μόνο μ' αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να ελέγχεται η κάθε σταγόνα καυσίμου».
Δεν έλεγε και κάτι παράλογο. Όμως, τι ακολούθησε; Ένας λαθρέμπορος να... χαμογελά.
Από το 2009 οπότε αποφασίστηκε η εγκατάσταση του συστήματος εισροών-εκροών και μου εξηγούσαν κυνικά «παίκτες» του λαθρεμπορίου.: «Η Αθήνα όλη, είναι η μισή καραβιά του λαθρέμπορου», δε νομίζω ότι έχουν αλλάξει και πολλά .
Το πετρέλαιο θέρμανσης αποτελεί μικρό ποσοστό των υποθέσεων λαθρεμπορίου. Το μεγάλο ποσοστό αναλογεί στο ναυτιλιακό πετρέλαιο. Κοινώς, μέχρι τώρα οι κυβερνήσεις τα έβαζαν με τα «κλεφτρόνια» και όχι με τους... «ληστές».
Και για να μην λέμε μόνον για την Ελλάδα, διότι δε γίνεται μόνον εδώ λαθρεμπόριο, το λαθρεμπόριο καυσίμων στην Ευρώπη, κοστίζει 4 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
Και σ' εμάς πολλά. Μήπως ήρθε η ώρα να χτυπηθεί η... «διαφυγή» και του ναυτιλιακού πετρελαίου;
Για να καταλάβετε ακριβώς τι συμβαίνει στην πράξη με απλά «λαϊκά», παραπέμπω σε μαρτυρία: «Τα διυλιστήρια εισάγουν "γκρουντ" πετρέλαιο, έτσι όπως αυτό βγαίνει από τη γη. Από κει µε διύλιση παίρνουν πετρέλαιο, βενζίνη, μαζούτ κλπ. Όµως, για 1.000 τόνους γκρουντ δεν υπάρχει οριοθετηµένη ποσόστωση για το πετρέλαιο που θα βγάλουν. Με το "περίσσευμα" τι γίνεται;».
Τι διαπίστωνε γι' αυτό το θέμα τον Δεκέμβρη του 2014 ο Δ. Μάρδας;
«Η πράξη μας δείχνει την αδυναμία της πολιτείας να ελέγξει τον ανεφοδιασμό των πλοίων, που γίνεται μέσω των συνολικά 50 πλωτών δεξαμενόπλοιων, διότι τα Τελωνεία δεν έχουν στη διάθεσή τους ταχύπλοα σκάφη κατά πολλούς. Αυτό όμως ηχεί περισσότερο πρόφαση, παρά πραγματική αιτία. Έτσι, από το Λαύριο μέχρι την Eλευσίνα, τα «σλέπια» κινούνται ανεξέλεγκτα. Για να προβούν οι τελωνειακοί σε έλεγχο, θα πρέπει να καταθέσουν αίτημα στο Λιμενικό. Αν πράγματι αυτό συμβαίνει, τότε, η πληροφορία διαρρέει, με αποτέλεσμα να χάνεται το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Επιπλέον η εμπλοκή πολλών φορέων, μπορεί να οδηγήσει σε προστριβές με αποτέλεσμα τη δημιουργία του γνωστού χάους που προκαλεί η γραφειοκρατία. Oι παράνομες δεξαμενές που είναι διάσπαρτες στο Λεκανοπέδιο και υπολογίζονται σε πάνω από 200, ανήκουν σε πρόσωπα που τις νοικιάζουν σε λαθρέμπορους, για να αποθηκεύουν το ναυτιλιακό καύσιμο που εξασφαλίζουν με τη συνεργασία ναυτιλιακής εταιρείας και τελωνειακών».
Σ.σ., για την ιστορία αναφέρω ότι την φράση «Τολμήσαμε να ξυστούμε στη γκλίτσα του καμπούρη», ανήκει στον πρώην Γενικό Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, Χάρη Τσαβδάρη.
