Εξαφανίστηκε $1 δισ. από τη φτωχότερη ευρωπαϊκή χώρα
Η υπόθεση του «αγνοούμενου» αυτού ποσού που αντιστοιχεί στο 15% του ΑΕΠ της χώρας έγινε γνωστή όταν η Κεντρική Τράπεζα του Μόλδοβα ανακάλυψε ότι τρεις τράπεζες είχαν χορηγήσει δάνεια συνολικού ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Οι τράπεζες Banca de Economii, Banca Sociala και Unibank κατέχουν περίπου το ένα τρίτο του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών στη χώρα, περιλαμβανομένων των χρημάτων για την καταβολή συντάξεων.
Για να μην οδηγηθούν οι τρεις τράπεζες σε χρεοκοπία και πιθανώς να καταρρεύσει σύσσωμο το τραπεζικό σύστημα, η κεντρική τράπεζα του Μόλδοβα έχει αναλάβει τη διοίκησή τους.
Οι τράπεζες έλαβαν δάνειο ύψους 9,4 δισ λέι (700 εκατ δολάρια), το οποίο έπρεπε να αποπληρωθεί μέχρι τις 27 Μαρτίου.
Ωστόσο, παρότι παρήλθε η προθεσμία, τα χρήματα δεν επιστράφηκαν.
Οι συναλλαγές προφανώς πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια αρκετών ημερών, λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές στα τέλη Νοεμβρίου, στις οποίες τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα επικράτησαν οριακά των φιλορωσικών.
Οι παραλήπτες των χρημάτων δεν έχουν εντοπιστεί κι έτσι τα χρήματα αυτά θεωρείται ότι... εξαφανίστηκαν.
«Δεν μπορώ να εξηγήσω πως μπορεί κάποιος να κλέψει ένα τόσο μεγάλο χρηματικό ποσό από μία τόσο μικρή χώρα», δήλωσε πρόσφατα ο Πίρκα Ταπιόλα, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της χώρας στην ΕΕ.
Έκθεση κοινοβουλευτικής επιτροπής που εξέτασε το ζήτημα και διέρρευσε στον Τύπο αναφέρει ότι μέρος των χρημάτων ενδεχομένως να μεταφέρθηκε σε τέσσερις ρωσικές τράπεζες.
Ο ηγέτης των αντιπολιτευόμενων Σοσιαλιστών Ίγκορ Ντόντον δήλωσε ότι υποψιάζεται πως τα χρήματα κατέληξαν σε λογαριασμούς διαφόρων υπεράκτιων εταιρειών «όπου χάθηκαν τα ίχνη τους».
«Είμαι 100% βέβαιος ότι το ποσό δεν θα επιστραφεί και το κενό θα μεταφραστεί σε δημόσιο χρέος», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πρόεδρος της Ένωσης Τραπεζιτών Ντουμίτρου Ούρσου.
Το χρέος του Μόλδοβα ανέρχεται σε 1,7 δισ δολάρια.
Ο Ούρσου κατηγόρησε την κεντρική τράπεζα για αμέλεια, μαζί με την αρχή δημοσιονομικής εποπτείας της χώρας CNPF και τον εισαγγελέα κατά της διαφθοράς, καθώς «αυτές οι συναλλαγές δεν μπορεί να μην υπέπεσαν στην αντίληψή τους».
Ο υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας και ο πρόεδρος της CNPF αποπέμφθηκαν για τον λόγο αυτό, αλλά πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο λόγος που δεν επιλήφθηκαν του θέματος των συναλλαγών είναι ότι είχαν λάβει εντολές από υψηλόβαθμα πολιτικά πρόσωπα, τα οποία έλαβαν μερίδιο των χρημάτων.
Ο γενικός εισαγγελέας του Μόλδοβα έχει ξεκινήσει έρευνα, ενώ δύο άτομα η ταυτότητα των οποίων δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα, συνελήφθησαν και κάποιων άλλων πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία.
Σε έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, οι αναπτυξιακοί εταίροι του Μόλδοβα--περιλαμβανομένης της Παγκόσμιας Τράπεζας, της ΕΕ και των ΗΠΑ--έκαναν έκκληση στην κυβέρνηση να "ανακοινώσει το ποσό της οικονομικής ζημίας που υπέστη το κράτος" εξαιτίας του σκανδάλου.
Στη συνέχεια, η κυβέρνηση απευθύνθηκε στην αμερικανική ελεγκτική εταιρεία Kroll για να διερευνήσει την υπόθεση.
«Αυτή η υπερ-μεταφορά (χρημάτων) είχε μοιραίο αντίκτυπο στην οικονομία και προκάλεσε την ραγδαία υποτίμηση του μολδαβικού λέου», δήλωσε ο Αλεξάντρου Φάλα, οικονομικός αναλυτής στην εταιρεία Expert Grup.
Από την 1η Νοεμβρίου ως τις 18 Φεβρουαρίου το λέου έχασε το 42% της αξίας του προτού ανακάμψει τις τελευταίες εβδομάδες.
«Αυτό το ποσό στο τέλος ενδέχεται να προκαλέσει την κατάρρευση του κρατικού προϋπολογισμού. Δεδομένου του επιπέδου της διαφθοράς στο δικαστικό σύστημα και του καθεστώτος των εμπλεκόμενων προσώπων φαντάζει αφελές να περιμένει κάποιος να βρεθούν αυτά τα χρήματα», σχολίασε ο Ντόντον.
Το σκάνδαλο έχει πλήξει την εικόνα της χώρας αυτής των 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία βρίσκεται σε τροχιά ένταξης στην ΕΕ, ενώ απειλεί να αποσταθεροποιήσει το τραπεζικό της σύστημα.