Πόσα ληξιπρόθεσμα χρέη ακόμη θέλετε, κύριοι;

Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου

Μόνο τον Απρίλιο οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους 737 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα τα «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη ιδιωτών προς την εφορία να φτάνουν τους τέσσερις πρώτους μήνες του χρόνου τα 4,206 δισ. ευρώ. Συνολικά, παλαιά καθώς και νέα ληξιπρόθεσμα χρέη αγγίζουν πλέον το ποσό των 77 δισ. ευρώ.

Τον Δεκέμβριο του 2014 αυξήθηκαν κατά 1,268 δισ. ευρώ και το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο στα τέλη του 2014 έφθασαν τα 73,7 δισ. ευρώ.

Τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη που δημιουργήθηκαν στο διάστημα Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2014 ανήλθαν σε 13,7 δισ. ευρώ, από 12,5 δισ. ευρώ στο 11μηνο 2014.

Στο 12μηνο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2014 το Δημόσιο εισέπραξε από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές (παλιές και νέες) συνολικά έσοδα 3,635 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον στόχο του Μνημονίου, το Δημόσιο θα έπρεπε να εισπράξει 2 δισ. ευρώ από παλαιές οφειλές μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2014, ενώ εισέπραξε 1,561 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις νέες οφειλές θα έπρεπε να εισπράξει το 25% και εισέπραξε το 15,3%.

Αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να πετύχει μια συμφωνία που θα εξασφαλίζει την ανάπτυξη και μπούμε ξανά στο αέναο κυνήγι της... ουράς μας, με τη συνεχή επιδίωξη περισσότερης ύφεσης, θα παιδευτούμε και πάλι με την ίδια εξίσωση που δεν βγαίνει.

Θα πιέσουμε περισσότερο αυτούς που κατέχουν τα λιγότερα, από όπου – στην ουσία - κανείς δεν θα μπορέσει να πάρει περισσότερα... γιατί «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος».

Αν παρά τις παραδοχές των λαθών - και τη διαπίστωση του αποτελέσματος του πειράματος - η «εσωτερική υποτίμηση» που ο Ντομινίκ Στρος Καν, είχε ήδη αναφέρει από το 2010, με την ένταξή μας στο πρόγραμμα της τρόικας, συνεχίζεται να παρουσιάζεται ως η μόνη λύση... σε τι μπορούμε να ελπίζουμε;

Πώς να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη περιμένοντας αυτή τη φορά να γίνει το σωστό; Με την εσωτερική υποτίμηση - τη μέθοδο της φτωχοποίησης - θα μειώνονταν οι κρατικές δαπάνες, άρα θα περιοριζόταν το έλλειμμα το οποίο, ως γνωστόν, παράγει χρέος.

Μαζί θα μειώνονταν και οι ιδιωτικές δαπάνες, άρα θα περιοριζόταν και το εμπορικό ισοζύγιο (οι εισαγωγές δηλαδή), άρα θα περιοριζόταν ακόμα περισσότερο και το έλλειμμα. Με τις δραστικές περικοπές σε μισθούς και την εκθεμελίωση των εργασιακών σχέσεων, (που απέβλεπαν στη μείωση του μισθολογικού κόστους) θα ενισχύονταν η... ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Άρα θα δημιουργούνταν προοπτικές για την ανάπτυξη της οικονομίας που θα έβγαζαν τη χώρα από την κρίση.

Όμως, από τον αρχικό στόχο μέχρι το τελικό αποτέλεσμα η διαφορά ήταν χαώδης.

Η φτωχοποίηση, η μείωση μισθών και συντάξεων έφερε και μείωση του βιοτικού επιπέδου, άρα ακόμη χαμηλότερα ΑΕΠ και ακόμη λιγότερους φόρους για το κράτος. Η φτωχοποίηση και η εκθεμελίωση των εργασιακών σχέσεων έφερε ακόμη περισσότερη φοροδιαφυγή αφού, η αδήλωτη εργασία είναι φθηνότερη εργασία.

Και οι μελέτες του ΣΕΒ, απέδειξαν ότι η μείωση του μισθολογικού κόστους δεν έφερε αύξηση της ανταγωνιστικότητας γιατί τα μεγαλύτερα κόστη για μια επιχείρηση - που την κρατούν μη ανταγωνιστική - δεν είναι τα μισθολογικά αλλά το κόστος της ενέργειας, και το υψηλό χρηματοοικονομικό κόστος που απομακρύνουν επιχειρήσεις και επενδύσεις από την Ελλάδα.

Η αύξηση των φόρων με μειωμένη φοροδοτική ικανότητα δημιούργησε λιγότερους φόρους και μεγαλύτερα χρέη. Βάσει της καμπύλης Λαφέρ μέχρι ένα σημείο η αύξηση των φόρων σημαίνει και αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Αυξήθηκε η φοροδιαφυγή

Όλο αυτό που γίνεται στην Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια κατάφερε να οξύνει τα πρόβλημα που στόχευε να αντιμετωπίσει.

Έλεγαν, οι Έλληνες είναι φοροφυγάδες, άρα αυξάνοντας τη φορολόγηση θα αυξήσουμε και τα έσοδα. Η αύξηση της φορολόγησης όμως αύξησε τη φοροδιαφυγή, και η αύξηση της ανεργίας και η μείωση των μισθών αύξησε την αδήλωτη εργασία και την εισφοροδιαφυγή.

Έλεγαν, στην Ελλάδα υπάρχει πολύ «λίπος» και υπάρχει περιθώριο για περικοπές. «Λίπος», όπου, υπήρχε, παρέμεινε. Τα κεφάλαια μετακινήθηκαν εγκαίρως στο εξωτερικό και ακόμη κάθε μέρα φεύγουν. Και οι επιβαρύνσεις έμειναν να βαραίνουν τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους μειώνοντας το διαθέσιμο εισόδημά τους και δημιουργώντας χρέη, χρέη, χρέη.

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ιδιωτών στη ΔΕΗ ξεπερνούν το 1,9 δισ. ευρώ, τα κόκκινα δάνεια στις τράπεζες είναι τουλάχιστον 90 δισ. ευρώ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στο Δημόσιο 77 δισ. ευρώ και περίπου 22 δισ. ευρώ οι μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία.

Το «πρόγραμμα» πέτυχε το λίπος να ταξιδέψει στο εξωτερικό και οι επιβαρύνσεις να δημιουργήσουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ιδιωτικό χρέος, που ξεπερνάει σε ύψος το ΑΕΠ της χώρας.

Οι λάθος υπολογισμοί ήδη κόστισαν πολύ ακριβά

Υποτιμήθηκε η σημασία των «δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών», δηλαδή η επίπτωση των μέτρων λιτότητας στην πραγματική οικονομία. Η ύφεση ξέφυγε από τον έλεγχο και από τη στιγμή που ξέφυγε η ύφεση, δεν υπήρχε περίπτωση τα έσοδα να είναι εντός των στόχων.

Στις 3 Ιανουαρίου του 2013, ο Ολιβιέ Μπλανσάρ εξέδωσε έκθεση με τον Ντάνιελ Λι και, σύμφωνα με πολλά μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο, αυτό που έγραψε είναι ένα καταπληκτικό mea culpa. Όπως δημοσίευσε η Ουάσιγκτον Ποστ ο «κορυφαίος οικονομολόγος του ΔΝΤ αναγνώρισε ότι το Ταμείο τίναξε στον αέρα τις προβλέψεις του για την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, επειδή δεν κατανόησαν πλήρως πως οι προσπάθειες λιτότητας της κυβέρνησης θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την οικονομική ανάπτυξη».

Όπως εξήγησε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ «δεν είχαν συνυπολογίσει την επίπτωση των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής στη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και την πολιτική κρίση που επηρέασε την κατάσταση στην Ελλάδα και καθυστέρησε την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών. Όταν έγιναν φανερές οι συνθήκες και ήταν διαφορετικές, εμείς κινηθήκαμε όσο γρήγορα μπορούσαμε - δήλωσε ο κ. Ράις - προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής είναι μόνο μια συνιστώσα για το πώς αναλύεται σε κάθε χώρα».

Επιστροφή στην ύφεση

Όμως αυτή η νοοτροπία εγκλώβισε την ελληνική οικονομία σε ένα σπιράλ αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης και την οδήγησε στην παράλυση. Και το χειρότερο είναι ότι σε αυτήν τη διαδικασία καλούμαστε να ξαναμπούμε, καθώς η πολιτική διαπραγμάτευση παραπέμπει και πάλι στην οικονομική.

Μια ημέρα αφότου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απέσυρε τους αξιωματούχους του από τις συζητήσεις και οι ηγέτες της Ε.Ε. ανέφεραν πως έχει έρθει η ώρα των αποφάσεων για την Ελλάδα, η Αθήνα διεμήνυσε ότι υπέβαλε ένα νέο σχέδιο που περιελάμβανε αναδιάρθρωση χρέους αλλά όχι και τις περικοπές στις συντάξεις,στοιχεία που είχαν απορρίψει οι θεσμοί νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα.

Κι ενώ οι συζητήσεις ανάμεσα στην Αθήνα και τους πιστωτές κορυφώνονται, ο χρόνος μετρά αντίστροφα προς την 30η Ιουνίου την ημέρα που ή θα πληρώσουμε ή δεν θα πληρώσουμε το ΔΝΤ και υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισήμως και για πρώτη φορά συζήτησαν το ενδεχόμενο ελληνικής πτώχευσης.

Την ίδια στιγμή, η S&P προχώρησε στην υποβάθμιση της χώρας, καθώς βλέπει πιθανή τη χρεοκοπία μέσα σε 12 μήνες σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών, ενώ βλέπει αυξημένη την πιθανότητα να επιβληθούν capital controls στις ελληνικές τράπεζες, προκειμένου να περιοριστεί η διαρροή καταθέσεων στο εξωτερικό.

Οι συνθήκες ασφυξίας στη διαπραγμάτευση οδηγούν προς το τέλος της, με βίαιη επιστροφή στο σκοτεινό τούνελ...

Σχετικές ειδήσεις

• DW: Δύσκολες διαπραγματεύσεις, πίεση χρόνου
• FT: Η Ελλάδα απέχει 4 - 6 εβδομάδες από έλεγχο κεφαλαίων
• Reuters: Στο τραπέζι των συζητήσεων η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους