Αποτελέσματα δημοψήφισμα 2015 - Κρούγκμαν: Το «Όχι» δίνει δυνατότητα διαφυγής για την Ελλάδα
«Θα δημιουργούσε ένα τρομερό προηγούμενο, εάν η εκστρατεία αυτή είχε επιτύχει, ακόμη και αν ήταν λογικά αυτά που έλεγαν οι πιστωτές», σημειώνει ο Κρούγκμαν στο άρθρο, προσθέτοντας ότι δεν ήταν λογικά. «Η αλήθεια είναι ότι οι ιδιοτελείς τεχνοκράτες της Ευρώπης είναι σαν του γιατρούς του Μεσαίωνα που επέμεναν να αφήνουν τους ασθενείς τους να αιμορραγούν - και όταν η θεραπεία τους έκανε πιο άρρωστους τους ασθενείς, προκαλούσαν ακόμη περισσότερη αιμορραγία. Μια ψήφος υπέρ του «Ναι» στην Ελλάδα θα καταδίκαζε τη χώρα και σε άλλα χρόνια πόνου με πολιτικές που δεν θα ήταν αποτελεσματικές και στην πραγματικότητα, με δεδομένους τους αριθμούς, δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικές: Η λιτότητα πιθανότατα συρρικνώνει την οικονομία ταχύτερα απ' ότι μειώνει το χρέος, με αποτέλεσμα να μην έχει κανένα σκοπό όλη η δοκιμασία. Η νίκη του «Όχι» σε όλη τη χώρα προσφέρει τουλάχιστον μία δυνατότητα διαφυγής από την παγίδα αυτή», αναφέρει ο Κρούγκμαν.
«Πώς μπορεί να επιτευχθεί μία τέτοια διαφυγή; Υπάρχει τρόπος για να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ; Και είναι αυτό επιθυμητό σε κάθε περίπτωση;» είναι τα ερωτήματα που θέτει ο αρθρογράφος. Το πλέον άμεσο ερώτημα αφορά τις ελληνικές τράπεζες, λέει, σημειώνοντας: «Πριν από το δημοψήφισμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκοψε την πρόσβασή τους σε πρόσθετη χρηματοδότηση, συμβάλλοντας στο να επιταχυνθεί ο πανικός και να αναγκασθεί η κυβέρνηση να επιβάλει τραπεζική αργία και ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων. Η κεντρική τράπεζα αντιμετωπίζει τώρα μία τρομερή επιλογή: Εάν επαναρχίσει την κανονική χρηματοδότηση, θα είναι περίπου σαν να παραδέχεται ότι το πάγωμα που προηγήθηκε ήταν πολιτικό, αλλά εάν δεν το κάνει, θα αναγκάσει ουσιαστικά την Ελλάδα να εισαγάγει νέο νόμισμα». Ειδικότερα, αναφέρει, εάν δεν αρχίσει να ρέει και πάλι χρήμα από τη Φρανκφούρτη, η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αρχίσει πληρώνει μισθούς και συντάξεις με IOUs (σ.σ: τίτλους οφειλής χρημάτων), που θα αποτελούν ντε φάκτο ένα παράλληλο νόμισμα - και το οποίο θα μπορούσε σύντομα να μετατραπεί σε νέα δραχμή.
«Υποθέστε, από την άλλη πλευρά, ότι η ΕΚΤ ξαναρχίζει την κανονική χρηματοδότηση και υποχωρεί η τραπεζική κρίση. Εξακολουθεί να παραμένει το ερώτημα πώς θα αποκατασταθεί η οικονομική ανάπτυξη», σημειώνει ο Κρούγκμαν. Το βασικό σημείο που απέτυχαν οι διαπραγματεύσεις και έγινε το δημοψήφισμα ήταν το ελληνικό αίτημα για μόνιμη ελάφρυνση χρέους, ώστε να φύγουν τα σύννεφα που βρίσκονται πάνω από την οικονομία της χώρας, σημειώνει ο αρθρογράφος, προσθέτοντας ότι η τρόικα το απέρριψε, παρά το γεγονός ότι το ΔΝΤ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί. «Αλλά, θα το ξανασκεφθούν τώρα που η προσπάθεια εκδίωξης της αριστερής κυβέρνησης απέτυχε;» αναρωτιέται.
Αν η Ελλάδα δεν είχε ως νόμισμα το ευρώ και είχε σταθερή την ισοτιμία του νομίσματός της με το ευρώ, τότε θα έπρεπε να το υποτιμήσει για να ενθαρρύνει τις εξαγωγές και να βγει από τον κύκλο του αποπληθωρισμού, σημειώνει ο Κρούγκμαν. «Φυσικά, η Ελλάδα δεν έχει πλέον το δικό της νόμισμα και πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η υιοθέτηση του ευρώ είναι μία αμετάκλητη κίνηση - καθώς η όποια νύξη για έξοδο από το ευρώ θα προκαλούσε καταστροφικές μαζικές αναλήψεις καταθέσεων και μία χρηματοπιστωτική κρίση. Όμως σε αυτό το σημείο η χρηματοπιστωτική κρίση έχει ήδη συμβεί, επομένως έχει καταβληθεί το μεγαλύτερο κόστος της εξόδου από το ευρώ. Γιατί, τότε, να μην προχωρήσεις στα οφέλη;» σημειώνει ο αρθρογράφος, προσθέτοντας ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ μπορεί να μην είναι τόσο επιτυχής όσο η υποτίμηση της Ισλανδίας το 2008-09 ή η εγκατάλειψη της απόλυτης ισοτιμίας πέσο και δολαρίου από την Αργεντινή το 2001 -02. «Αν η Ελλάδα δεν λάβει μία μεγάλη ελάφρυνση χρέους, πιθανόν ακόμη και τότε, η έξοδος από το ευρώ προσφέρει τη μόνη εύλογη πορεία διαφυγής από τον διαρκή οικονομικό εφιάλτη της», σημειώνει ο Κρούγκμαν και καταλήγει λέγοντας ότι το «σημαντικό είναι να γίνει τώρα ό,τι είναι δυνατόν για να σταματήσει η αιμορραγία».