H ελληνική κρίση έδειξε ότι η αποχώρηση χώρας από την Eυρωζώνη είναι στην πραγματικότητα αδύνατη
Στην πραγματικότητα, η αποχώρηση μιας χώρας από την ευρωζώνη δεν προβλέπεται από τις συνθήκες, γράφει ο Francesco Daveri στην Corriere della sera.
Μια νομισματική ένωση - η κατάσταση κατά την οποία ορισμένες χώρες παραιτούνται του δικαιώματος να τυπώνουν χρήμα στο όνομα ενός κοινού νομίσματος - είναι κάτι διαφορετικό από μια συμφωνία που προβλέπει την ισοτιμία μεταξύ δύο νομισμάτων. Η ισοτιμία μεταξύ λιρέτας και μάρκου άλλαζε κάθε τόσο.
Η ισοτιμία μεταξύ ευρώ και λιρέτας, αντίθετα, είναι σταθερή.
Οι συνθήκες της ΕΕ, βέβαια, μπορούν να αλλάξουν. Για τον σκοπό αυτό, όμως, απαιτούνται ενισχυμένες πλειοψηφίες στις χώρες-μέλη. Σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ των χωρών-μελών, μπορεί να σκεφτεί κανείς μια διαδικασία σταδιακής και συντονισμένης αλλαγής της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης.
Τα πράγματα είναι διαφορετικά όταν πρόκειται για την εξέταση της αποχώρησης μιας χώρας από την ευρωζώνη, είτε η χώρα αυτή είναι η Ελλάδα είτε ακόμη και η Γερμανία.
Για την πρώτη, τα προβλήματα έχουν αναλυθεί επαρκώς. Αλλά ακόμη κι αν ήθελε η Γερμανία να εγκαταλείψει την ευρωζώνη, στη μεταβατική περίοδο θα σημειωνόταν φυγή κεφαλαίων από τις χώρες της ευρωζώνης προς τη Γερμανία, με αποτέλεσμα το νέο μάρκο να ανατιμηθεί πολύ έναντι του ευρώ και τα γερμανικά προϊόντα να χάσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Οι γερμανικές βιομηχανίες δεν θα εξήγαν πλέον ψυγεία, τρένα και αυτοκίνητα προς την υπόλοιπη Ευρώπη και οι γερμανικές τράπεζες θα βρίσκονταν με δημόσιους και ιδιωτικούς τίτλους που θα αποτιμώνταν σε ένα αποδυναμωμένο ευρώ.
Ακόμη και στη Γερμανία, λοιπόν, η έξοδος από το ευρώ θα φόρτωνε τους φορολογούμενους με τον τσουχτερό λογαριασμό της ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος, και ενδεχομένως της σωτηρίας ορισμένων γερμανικών εταρειών.
Η αποχώρηση μιας χώρας από την ευρωζώνη, έτσι, παρουσιάζει τα ίδια προβλήματα που παρουσιάστηκαν πριν από μερικές δεκαετίες στην Κίνα του προέδρου Μάο ή, νωρίτερα, στη Ρωσία του Λένιν.
Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού ή η υιοθέτηση ενός νομίσματος σε μια και μόνη χώρα απαιτεί - σε μια πρώτη φάση τουλάχιστον - μια ισχυρή δόση αυτάρκειας. Εδώ βρίσκεται η δυσκολία των Ελλήνων, αλλά και των Πορτογάλων, των Ισπανών και των Ιταλών.
Η υιοθέτηση ενός νομίσματος από μια χώρα απαιτεί όμως και να μην είναι αναγκαίες οι διεθνείς αγορές για τα προϊόντα της. Και εδώ βρίσκεται η δυσκολία των Γερμανών, που εξάγουν το 45% του ΑΕΠ τους.
Με άλλα λόγια, η ελληνική κρίση διδάσκει ότι η πρακτική δυσκολία της εξόδου από το ευρώ απορρέει, πριν από τις Βρυξέλλες, από τους προϋπολογισμούς των οικογενειών και των επιχειρήσεων.
(Πηγή: Corriere della sera)
