Προ των πυλών η μεγάλη αναμέτρηση για το χρέος
Μια πρώτη αναμέτρηση για το θέμα του ελληνικού χρέους πραγματοποιείται σε επίπεδο δηλώσεων, με τις οποίες τόσο οι υπέρμαχοι της αναδιάρθρωσής του (Γάλλοι και Αμερικάνοι) όσο και οι πολέμιοί του (το γερμανικό μπλοκ) προσπαθούν να επιβάλουν τη δική τους ατζέντα.
ΑΛΛΑ ΛΕΝΕ ΓΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ
Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Και αν και «ονομαστικό “κούρεμα” του χρέους δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί», όπως αναφέρει και η σελίδα 758 του ΦΕΚ 80 της 16ης Ιουλίου 2015, όπου δημοσιεύθηκε ο Ν. 4334 με την ενσωματωμένη απόφαση του Ευρωσυμβουλίου, όλοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο φέρνουν το θέμα της μιας κάποιας αναδιάρθρωσης στο τραπέζι. Στη συζήτηση αυτή, οι λέξεις και οι όροι που χρησιμοποιούνται έχουν μεγάλη σημασία όπως έχουν και αρκετή ... ασάφεια. Σε μια λέξη -όπως κούρεμα, αναδιάρθρωση, απομείωση, ελάφρυνση, η εξυπηρέτηση-, κρύβονται πολύπλοκα οικονομικά μοντέλα διαχείρισης του χρόνου, των κεφαλαίων και των επιτοκίων του χρέους και δείχνουν περισσότερο τη διάθεση να τεθεί το θέμα παρά το τί μπορεί τελικά να προκύψει.
Την εβδομάδα που πέρασε η Κριστίν Λαγκάρντ ξεκάθαρα συνέδεσε την απομείωση του ελληνικού χρέους με τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο νέο πρόγραμμα της Ελλάδας αυξάνοντας τις πιέσεις στο Βερολίνο και τον ESM για την άμεση διευθέτηση του ζητήματος της βιωσιμότητας του χρέους...
Ειδικότερα σημείωσε ότι το ΔΝΤ είναι πρόθυμο να συνδράμει την Ελλάδα εφόσον ψηφιστούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό αλλά και στο μέτωπο της τραπεζικής διακυβέρνησης και μόνο εάν αναληφθούν σχετικές πρωτοβουλίες που θα επαναφέρουν το Χρέος της χώρας σε τροχιά βιωσιμότητας.
Η δήλωσή της ήταν η απάντηση στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ο οποίος λίγες μέρες πριν προσερχόμενος στο Eurogroup της 5ης Οκτωβρίου είχε επιχειρήσει να παραπέμψει στις καλένδες τη συζήτηση για το χρέος, σημειώνοντας ότι « οι όποιες συζητήσεις θα γίνουν με το ΔΝΤ εν ευθέτω χρόνω».
Ο επικεφαλής του Eurogroup και ...δορυφόρος του Σόιμπλε, Γερούν Ντάισελμπλουμ, μετέθεσε και πάλι στο μέλλον τις όποιες συζητήσεις υπογραμμίζοντας ότι οι συζητήσεις θα πρέπει να γίνουν «αφού η Αθήνα πληροί κάποιες προϋποθέσεις και έχει ολοκληρώσει την πρώτη αξιολόγηση». Μάλιστα οριοθέτησε τη συζήτηση στην παράμετρο εξυπηρέτησης του χρέους: «Οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης συμφωνούν ότι η ελάφρυνση χρέους θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσω της τοποθέτησης του ορίου της ετήσιας εξυπηρέτησης του χρέους μάξιμουμ στο 15% του ΑΕΠ» σημείωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Μάλιστα ανέφερε ότι «ίσως να μην ήταν η καλύτερη λύση μία πλήρης και πρόωρη μείωση του χρέους», ενώ εξηγώντας τόνισε πως «θα εξετάσουμε αν υπάρχουν "κορυφές" στις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας τα επόμενα 30 χρόνια. Η ανάλυση του ESM έχει δείξει ότι τα πρώτα χρηματοδοτικά εμπόδια μπορεί να καταγραφούν σε 15 χρόνια. Οπότε αν αυτά είναι τα δεδομένα θα ήταν παράξενο να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε από τώρα - είναι πολύ μακριά».
Αντίθετη γνώμη έχει το ΔΝΤ, που δεν θέλει να βλέπει καθόλου μακριά τη λύση του προβλήματος και αυτή τη διάθεση εξέφρασε και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τομέα του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, μιλώντας από τη Λίμα του Περού.
Ο κ. Τόμσεν επανέλαβε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, αν και ο κίνδυνος αναζωπύρωσης της κρίσης στην Ελλάδα έχει περιοριστεί σημαντικά μετά τη νέα συμφωνία. Ο κ. Τόμσεν προέτρεψε τους Ευρωπαίους να προχωρήσουν σε μία γενναία ελάφρυνση του χρέους, καθώς, όπως είπε, οι μεταρρυθμίσεις από μόνες τους δεν αρκούν για να επανέλθει η χώρα στο δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης.
Ξεκαθάρισε ότι χωρίς ελάφρυνση του χρέους, το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει χρηματοδοτικά στο νέο πρόγραμμα, ενώ απέφυγε να προσδιορίσει το πώς εννοεί το ΔΝΤ την ελάφρυνση αυτή.
Εμμέσως, ο κ. Τόμσεν έδειξε να προκρίνει μία λύση ανάλογη εκείνης που εφαρμόστηκε το 2011 με το PSI, αναφέροντας ότι, αν επιλεγεί τελικά η αναδιάρθρωση του χρέους με τη χρονική επιμήκυνσή του, αυτή θα πρέπει να μεταθέτει τις λήξεις των ομολόγων σε «ιδιαίτερα μεγάλο βάθος χρόνου», για να είναι αποτελεσματική.
Οι Γάλλοι με τις δηλώσεις τους στηρίζουν το ελληνικό αίτημα για αναδιάρθρωση και την άποψη του ΔΝΤ. Τόσο ο Γάλλος Πρόεδρος κ. Φρ. Ολάντ υπενθύμισε το θέμα μιλώντας μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επισημαίνοντας ότι η συζήτηση για το χρέος είναι μέρος της συνολικής συμφωνίας, όσο και ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μισέλ Σαπέν που διαβεβαίωσε για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. «Δεν μπορώ να πω ότι είναι κάτι δεδομένο, αλλά δεν έχω αμφιβολία ότι το ΔΝΤ, που συμμετέχει σήμερα, θα συμμετέχει και αύριο» σημείωσε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «το ΔΝΤ ήταν εκεί τη στιγμή των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία του Ιουλίου, το ΔΝΤ είναι παρόν στην αξιολόγηση της κατάστασης το ΔΝΤ κάνει προτάσεις σήμερα».
Ακόμη πιο ξεκάθαρος ήταν ο Γάλλος Οικονομολόγος Τομά Πικετί που σημείωσε ότι το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας θα αποδώσει καρπούς μόνον εάν οι χώρες της Ευρωζώνης αποδεχτούν ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους. Αυτή την άποψη εξέφρασε μιλώντας στο Πανεπιστήμιο της Λουβένης όπου ανέφερε επίσης ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να πετύχει τους ρυθμούς ανάπτυξης που προβλέπονται στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, ούτως ώστε να καταφέρει να ορθοποδήσει.
Οι δηλώσεις πυκνώνουν και η διαπραγμάτευση έχει ήδη ξεκινήσει. Γιατί όπως είδαμε το τελευταίο επτάμηνο ένα σημαντικό μέρος της διαπραγμάτευσης, όπως ο καθορισμός της ατζέντας, οι ισορροπίες και οι εντυπώσεις κερδίζονται πριν αρχίσει η πραγματική συζήτηση.
