Ποιοι χάνουν πολύ και... ποιοι χάνουν λίγο από το νέο Ασφαλιστικό
Μετά τις περικοπές στις επικουρικές, στα εφάπαξ και το ΕΚΑΣ που προβλέπει το σχέδιο του προϋπολογισμού του 2016, έρχονται περικοπές στις κύριες συντάξεις σύμφωνα με το σχέδιο Κατρούγκαλου το οποίο εγκρίθηκε χθες, Τετάρτη (25/11/2015).
Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Με ημερομηνία εφαρμογής από την αρχή του 2016 αλλάζουν όλα στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση των ταμείων, έρχονται περικοπές από 5% ως 20% σε όλες τις συντάξεις και καθιερώνεται εθνική σύνταξη.
Κορμός για τα 2,6 εκατ. συνταξιούχων θα είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ που θα είναι κοινή για όλους τους συνταξιούχους (νυν και μελλοντικούς) και από την 1η/1/2016 όλες οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις θα επανυπολογιστούν για το τμήμα άνω των 384 ευρώ με συντελεστές που θα καθορίζουν το λεγόμενο αναλογικό τμήμα σύνταξης, αυτό δηλαδή που θα αντιστοιχεί σε μισθό, έτη ασφάλισης και ηλικία αποχώρησης από την εργασία.
Οι μειώσεις που φέρνει το μοντέλο του επανυπολογισμού κυμαίνονται από 5% έως και 20%. Τις μεγαλύτερες απώλειες θα έχουν όσοι αποχώρησαν λόγω ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος από τα 45 τους (αστυνομικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, και αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων), ενώ ακολουθούν όσοι και όσες έφυγαν από τα 50 είτε με κανονική συνταξιοδότηση λόγω ευνοϊκών διατάξεων (γυναίκες με ανήλικο τέκνο στο Δημόσιο, ΔΕΚΟ και τράπεζες) είτε με κίνητρα εθελουσίας αποχώρησης, πάλι από ΔΕΚΟ και τράπεζες.
Μια σύνταξη που ήταν πριν από τις μειώσεις 1.600 ευρώ και μετά έπεσε στα 1.150 ευρώ θα διαχωριστεί στα 384 ευρώ και στα 1.216 ευρώ. Τα 1.216 ευρώ θα υπολογιστούν ξανά με συντελεστές από 0,7% για τα πρώτα 15 έτη έως 1,2% για τα 40 έτη.
Το μάξιμουμ της σύνταξης θα λαμβάνουν όσοι εξαντλούν τα 65 ή 67 χρόνια. Αν η ηλικία εξόδου, ο μισθός και τα έτη ασφάλισης βγάζουν 630 ευρώ αυτά θα προστεθούν τα 384 ευρώ και η νέα σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.014 ευρώ, που σημαίνει ότι η μια σημερινή σύνταξη των 1.150 ευρώ θα μειωθεί κατά 12% ή κατά 136 ευρώ. Το σημείο διαπραγμάτευσης στις περικοπές είναι το ποσοστό του μισθού (ποσοστό αναπλήρωσης) της σύνταξης. Οι δανειστές το θέλουν στο 55% μετά από 40 έτη εργασίας. Το σχέδιο Κατρούγκαλου «το ανεβάζει» ως και 62%, αλλά μέχρι την τελική συμφωνία....αναμένεται να πλησιάσει τα ποσοστά των δανειστών.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση ξεκινά εθνικό διάλογο επιδιώκοντας να εξασφαλίσει μια «μίνιμουμ» πολιτική συμφωνία στο εσωτερικό για τις... περικοπές στις συντάξεις -παλαιές και νέες- που θα γίνουν στο όνομα της ισότητας και της διατήρησης του αναδιανεμητικού χαρακτήρα και της βιωσιμότητας της κοινωνικής ασφάλισης. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα σε επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και θα αποτελέσουν τη βάση και για την τελική διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς. Ωστόσο πριν το νέο Ασφαλιστικό θα ψηφιστεί αμέσως μετά την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2016, δηλαδή γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου και έτσι θα ληφθεί υπόψη στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.
Στόχος είναι η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των συνταξιοδοτικών ταμείων ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η εφαρμογή αυτών των μέτρων θα είναι το κατά το δυνατό πιο άμεση, δηλαδή «με την εκκίνηση του νέου έτους», ώστε να συμβάλει στην επιτυχή εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το 2016. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει πρόβλημα αφού το έλλειμμα του συστήματος έφτασε στο 4% του ΑΕΠ , 12 δισ. χάθηκαν με το PSI ενώ εξαερώθηκε το 30% των εισφορών εξαιτίας της ανεργίας και της αύξησης των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Επίσης κατά 21, 8% μειώθηκαν οι μισθοί, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές υπερβαίνουν τα 13 δις ενώ σε 330.000 ανέρχονται τα εκκρεμή αιτήματα για καταβολή συντάξεων.
Τι φέρνουν οι μεταρρυθμίσεις
Με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις έρχονται περικοπές έως 20% στις «υψηλές» κύριες συντάξεις προκειμένου να προκύψει επιπλέον εξοικονόμηση από συνταξιοδοτικό έως 1,4-1,7 δισ. ευρώ την περίοδο 2017-18. Μ' αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να διασφαλιστεί ο στόχος που έχει θέσει η Κομισιόν για συνολική εξοικονόμηση 1,9% του ΑΕΠ ή 3,2 -3,5 δισ. ευρώ στην τετραετία 2015 -2018.
Καθιερώνεται εθνική σύνταξη που θα είναι ίση με το 60% του μέσου εισοδήματος (ετήσιο επίπεδο φτώχειας, σε συνάρτηση δηλαδή με την ανάπτυξη και την αύξηση των εισοδημάτων). Η εθνική σύνταξη θα χρηματοδοτείται από τη γενική φορολογία και θα απονέμεται σε όλους όσοι έχουν τουλάχιστον 15έτη ασφάλισης στα 67 ή στα 62 με 40 έτη ασφάλισης.
Θα απονέμεται αναλογική σύνταξη που θα προστίθεται στην εθνική σύνταξη με βάση το σύστημα των προκαθορισμένων παροχών, δηλαδή με συγκεκριμένα ποσοστά αναπλήρωσης τα οποία θα «κλειδώσουν» στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς.
Θα ανακατανεμηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και θα συνδέονται τα ασφάλιστρα με τον μισθό (20% για την κύρια σύνταξη όπως ισχύει στο ΙΚΑ) ή το εισόδημα, για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τους ανεξάρτητα απασχολούμενους και πρόβλεψη για ελάχιστα ποσοστά υποχρεωτικών ασφαλίστρων (θα φέρουν σταδιακή αύξηση των εισφορών στον ΟΓΑ, στους δικηγόρους κ.ά.).
Θα ενοποιηθούν τα ταμεία κύριας ασφάλισης στο ΙΚΑ και θα διατηρηθεί το ΕΤΕΑ ως δεύτερος «πυλώνας» της υποχρεωτικής επικουρικής ασφάλισης. Πυλώνας θα είναι το ΙΚΑ και κάτω από αυτό θα ενοποιηθούν το Δημόσιο, το ΝΑΤ, ο ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ και ο ΟΓΑ. Το 2016 θα είναι έτος κατάργησης των διαφορετικών καθεστώτων ασφάλισης και παροχών και αρχές του 2017 όλοι θα εξισωθούν προς τα κάτω με συντάξεις και εισφορές ΙΚΑ.
