Θέμα χρόνου η υποχώρηση της Αθήνας και στα κόκκινα δάνεια
της Μαρίνας Πρωτονοταρίου
Αν θεωρούμε ότι η συμφωνία μέσα στον Απρίλιο θα κλείσει και δεν ακολουθήσει τη μοίρα της περσινής διαπραγμάτευσης, η υποχώρηση της κυβέρνησης θεωρείται δεδομένη.
Η ΕΚΤ παραμένει ανυποχώρητη στο θέμα των κόκκινων δανείων αλλά και γενικότερα οι δανειστές δεν δείχνουν καμιά διάθεση να υποχωρήσουν από τις δικές τους κόκκινες γραμμές για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Πλέον για πολλούς ο χρόνος επίτευξης οριστικής συμφωνίας με την Αθήνα εξαρτάται από το πότε θα υποχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση στις δικές τους θέσεις.
Το ΔΝΤ δεν υποχωρεί στις απαιτήσεις για το ασφαλιστικό γιατί το συνδέει με το χρέος ενώ η ΕΚΤ θέλει πλήρη απελευθέρωση στα δάνεια προκειμένου να πουληθούν τα δανειακά χαρτοφυλάκια σε καλύτερες τιμές στα ξένα funds και να ενισχυθούν με ρευστότητα οι τράπεζες και να θεωρηθεί τελικά επιτυχημένη η ανακεφαλαιοποίηση.
Η ελληνική κυβέρνηση ωστόσο επιθυμεί να κλείσει άμεσα η αξιολόγηση πριν το ορθόδοξο Πάσχα και για τον λόγο αυτό φαίνεται θα προχωρήσει με υποχωρήσεις στις θέσεις των δανειστών αλλά την τελευταία στιγμή ώστε να φαίνεται ότι διαπραγματεύτηκε μέχρι τέλους.
Για την ολοκλήρωση της συμφωνίας υπάρχει απόκλιση και στο φορολογικό που για να καλυφθεί θα χρειαστεί η επιβολή νέων χαρατσιών με πρώτο στόχο τα ΙΧ αυτοκίνητα, ενδεχομένως αύξηση των τελών κυκλοφορίας, αλλά και την επιβολή νέου φόρου στα αυτοκίνητα - ιδίως μικρού και μεσαίου κυβισμού, νέος φόρος κατανάλωσης στη βενζίνη και σωρεία άλλων φόρων.
Κόκκινα Δάνεια
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρεί πως η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ήταν ελλιπής, γιατί δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα των 108 δισ. ευρώ κόκκινων και μη εξυπηρετούμενων δανείων, για την αντιμετώπιση του οποίου χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια. Από τη στιγμή που δεν εξασφαλίστηκαν από την ανακεφαλαιοποίηση πρέπει οι τράπεζες να ξεφορτωθούν τα κόκκινα δάνεια ώστε να μην τις βαραίνουν άλλο στερώντας τους ρευστότητα.
Στο πλαίσιο αυτό οι δανειστές δεν δέχονται την προστατευτική πολιτική της κυβέρνησης που επιδιώκει να εξαιρέσει από την πώληση σε funds το 42%-45% των κόκκινων δανείων, γεγονός που θα αποδυναμώσει την δημιουργία αγοράς ενεργούς διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Όμως στα εν λόγω δάνεια «κρύβεται» το 50% και πλέον των στρατηγικά κακοπληρωτών, οι οποίι εκτιμάται ότι αποτελούν το 1/5 των κόκκινων δανείων δηλαδή 20 δισ. ευρώ. Με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι δανειστές, η κυβέρνηση και οι εποπτικές αρχές οι στρατηγικά κακοπληρωτές χρωστούν δάνεια 20 δισ. ευρώ, τα οποία στο σύνολό τους είναι κόκκινα. Στρατηγικά κακοπληρωτές είναι οι οφειλέτες που ενώ διαθέτουν ακίνητη περιουσία και καταθέσεις, δεν πληρώνουν κατά συνείδηση τα δάνειά τους.
Και οι «κακοπληρωτές» δεν είναι μόνο οι κάτοχοι επιχειρηματικών δανείων αλλά και τα δάνεια των νοικοκυριών (στεγαστικά, καταναλωτικά), τα οποία ανέρχονται σε 40 δισ. ευρώ. Από αυτά υπολογίζεται ότι το 25% δηλαδή 10 δισ. ευρώ, ανήκουν σε στρατηγικά κακοπληρωτές, οι οποίοι διαθέτουν κατά μέσο όρο τρία ακίνητα και καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει πραγματοποιήσει έρευνα για τους στρατηγικά κακοπληρωτές, σύμφωνα με την οποία το 40% των δανειοληπτών που έχουν καταθέσει αίτηση για ένταξη στον νόμο Κατσέλη, λίγο πάνω από 50.000 άτομα, έχουν κινητή και ακίνητα περιουσία αλλά και καταθέσεις.
Η δημιουργία της Διεύθυνσης Πλούτου είναι ένα από τα μέτρα που συμφώνησαν κυβέρνηση και δανειστές για να μπορούν οι τράπεζες να βλέπουν όχι μόνο τα δάνεια, αλλά και τις καταθέσεις των οφειλετών σε άλλη τράπεζα.
Τι ισχύει σήμερα
Η προστασία των «κόκκινων» στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της αναστολής πώλησης και μεταβίβασής τους σε funds, σύμφωνα με την τελευταία τροπολογία ισχύει μέχρι τις 15 Απριλίου.
Στόχος της παράτασης όπως διευκρίνισε ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, είναι να δοθεί χρόνος ώστε η κυβέρνηση να οριστικοποιήσει ένα συγκεκριμένο προστατευτικό πλαίσιο για τους δανειολήπτες. Ωστόσο το προστατευτικό αυτό πλαίσιο δεν έχει περάσει από τις συμπληγάδες των θεσμών που θέλουν οι τράπεζες να μπορούν να πουλήσουν όλα τα κόκκινα δάνεια, χωρίς ειδικούς όρους και χωρίς διαχωρισμούς.
Η πρόταση της ελληνικής πλευράς προβλέπει εξαίρεση για τρία χρόνια από την πώληση, των στεγαστικών δανείων και όσων δανείων έχουν υποθήκη ή προσημειωμένη την πρώτη κατοικία και την διατήρηση της προστασίας των μικρομεσαίων επιχειρηματικών δανείων με όρια έως 500.000 ευρώ των επαγγελματιών, με δάνεια έως 250.000 ευρώ και τα καταναλωτικά δάνεια με όριο τα 20.000 ευρώ.
Η πρόταση αυτη εξαιρεί το 42%-45% των κόκκινων δανείων και γι αυτό δεν γίνεται δεκτή. Το πιθανότερο είναι τελικά να εξαιρεθούν από πώληση σε funds πολύ λιγότερα δάνεια και όσων μπορεί να αποδειχθεί ότι ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες αφού έχουν ελεγχθεί και οι καταθέσεις τους.
Το τι θα ισχύει μετά τις 15 Απριλίου εξαρτάται από την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους δανειστές.