«Ακροβατικά» και εφευρέσεις για τη θέσπιση των έκτακτων μέτρων
ΦΟΡΜΟΥΛΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΥΝΑΤΗ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΖΗΤΑ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Η ελληνική πλευρά, θα πρέπει να σχεδιάσει και να εφεύρει τον τρόπο λειτουργίας ενός μηχανισμού αυτόματης εφαρμογής μέτρων, αλλά και να βρει αυτά τα έκτακτα μέτρα που θα επιστρατευθούν σε περίπτωση ανάγκης. Αν τα καταφέρει, η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί, η δόση θα «ξεκλειδώσει» και το χρέος θα ξεκινήσει να συζητείται.
Η ανάγκη του μηχανισμού προέκυψε καθώς, ενώ ο προσδιορισμός και η νομοθέτηση και των έκτακτων μέτρων απαιτήθηκε από το Eurogroup της Παρασκευής, δεν μπορεί να γίνει γιατί παρουσιάζει νομικά προβλήματα. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία δεν μπορείς να νομοθετήσεις υπό αίρεση. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείς να εξαρτήσεις την ισχύ ενός νόμου από ένα μελλοντικό και αβέβαιο γεγονός. Δεν μπορείς, δηλαδή, να νομοθετήσεις το «χ» αν συμβεί το «ψ» το 2018 ή το 2019.
Από την άλλη, απαιτείται από τους δανειστές λύση δεσμευτική και αξιόπιστη ώστε να μην αμφισβητείται από τους πιστωτές (το ΔΝΤ κυρίως) ότι θα επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και οι επενδυτές να νιώθουν ασφάλεια ότι το πρόγραμμα είναι σε τροχιά.
Το «πάντρεμα» αυτών των δύο αναγκών, μιας νομικά εφικτής λύσης και της εξασφάλισης του πρωτογενούς πλεονάσματος με έκτακτα μέτρα που ζητούν οι πιστωτές, οδηγεί στη λύση του «μηχανισμού», μια πατέντα όμως που θα εφευρεθεί και θα σχεδιαστεί από την αρχή.
Πρόκειται για έναν «μηχανισμό δέσμευσης» και τώρα πρέπει σε δύο μέρες να γίνει ο σχεδιασμός του, να προβλεφθεί πώς θα λειτουργήσει και να προσδιοριστούν τα μέτρα που θα περιλαμβάνει και πώς θα ενεργοποιηθούν. Δηλαδή αντί για ψήφιση μέτρων, θα ψηφιστεί η θεσμοθέτηση του αυτόματου μηχανισμού εξισορρόπησης των αποκλίσεων.
Ο μηχανισμός πρέπει να είναι αξιόπιστος, να είναι αυτόματος και να βασίζεται σε αντικειμενικούς παράγοντες που όταν συντρέχουν θα πυροδοτούνται αυτά τα έκτακτα μέτρα.
Ανάλογος μηχανισμός, υπάρχει στην Γερμανία: αν υπάρξει απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους, ενεργοποιείται αυτόματα και κόβει κατά το αντίστοιχο ποσοστό όλους ανεξαιρέτως τους κωδικούς δαπανών του προϋπολογισμού.
Ταυτόχρονα, η ελληνική πλευρά οφείλει να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις ως προς τα ενδεχόμενα εφεδρικά μέτρα, οι οποίες θα είναι αξιόπιστες και θα έχουν στοιχεία αυτοματισμού.
Οι θεσμοί πρόκειται να εργαστούν μαζί με τις ελληνικές αρχές για να σχεδιάσουν αυτά τα προληπτικά μέτρα, τα οποία θα ενεργοποιηθούν αν τα μέτρα που προβλέπονται στο βασικό πακέτο δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Εάν επιτευχθεί συμφωνία θα ξεκλειδώσει άμεσα η εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου. Η δόση, η οποία προβλεπόταν για το περασμένο φθινόπωρο όταν θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση ήταν 5,4 δισ., ωστόσο λόγω των καθυστερήσεων στην καταβολή της λόγω των συνεχιζόμενων διαβουλεύσεων, η πρόθεση των δανειστών είναι η εν λόγω δόση να είναι μεγαλύτερη.
Τυράκι: Η συζήτηση για το χρέος, τί λέει η γερμανική πρόταση
Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ανοίγει η συζήτηση για το ελληνικό χρέος, συζήτηση την οποία μέχρι τώρα δεν ήθελε να ανοίξει η Γερμανία. Τώρα όμως σύμφωνα με το περιοδικό «Der Spiegel», το Βερολίνο καταθέτει τη δική του πρόταση για την αναδιάρθρωση σε περίπτωση που η Ελλάδα συμφωνήσει να λάβει επιπλέον μέτρα. Το γερμανικό περιοδικό αποκάλυψε ότι η Γερμανία μπορεί να δεχτεί αναδιάρθρωση light για το ελληνικό χρέος, αν οι Έλληνες συμφωνήσουν στην απόφαση να λάβουν προληπτικά μέτρα.
Θα δεχόταν η Γερμανία, σύμφωνα με το «Der Spiegel», να σταθεροποιηθούν οι τόκοι για το ελληνικό χρέος σε χαμηλό επίπεδο για δεκαετίες, με προϋπόθεση να μην επιβαρυνθεί κανείς –οι πιστωτές- και το θέμα να μη χρειαστεί να περάσει από Κοινοβούλια. Το κλειδί είναι ο ESM.
Σύμφωνα πάντα με το Spiegel, η ιδέα των ανθρώπων του Σόιμπλε είναι η εξής: «Ως τώρα ο ESM προσφέρει ομόλογα με διαφορετικούς χρόνους αποπληρωμής και με τα κέρδη συντηρεί την Ελλάδα. Επειδή ο ESM απολαμβάνει πολύ καλή αξιολόγηση, μπορεί να πουλά στην Ελλάδα φθηνό χρήμα. Να επεκταθούν λοιπόν οι χρόνοι αποπληρωμής αυτών των ομολόγων ώστε η Ελλάδα να μπορεί να απολαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερο διάστημα τα χαμηλά επιτόκια», επισημαίνεται και αναφέρεται το εξής παράδειγμα:
«Αν ο ESM επεκτείνει ένα ομόλογο που έχει τώρα 10 χρόνια και το κάνει 30 χρόνια, η Ελλάδα θα εξοικονομήσει πολλά χρήματα. Για αυτό το ομόλογο μεγάλης διάρκειας, ο ESM θα χρέωνε την ελληνική κυβέρνηση ως το 2045 με 1,5% επιτόκιο. Αν η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να βρει αυτά τα χρήματα στις αγορές, ανάλογα με το επιτόκιο, θα έπρεπε να πληρώσει 4 ή 5% ή και παραπάνω σε τόκους. Με το χρέος πάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ, κάθε ποσοστιαία μονάδα που θα μειωνόταν το μέσο επιτόκιο, θα έφερνε εξοικονόμηση 3 δισεκατομμυρίων τον χρόνο, που αντιστοιχεί σε 2% του ελληνικού ΑΕΠ».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Spiegel, το μειονέκτημα αυτής της διαδικασίας είναι ότι η Ελλάδα θα παρέμενε εξαρτημένη από τον ESM για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ωστόσο για το Βερολίνο υπερτερούν τα πλεονεκτήματα: «Αυτό δεν μας κοστίζει τίποτε», λένε συνεργάτες του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και επισημαίνουν ότι για ένα τέτοιο μέτρο η κυβέρνηση δεν θα χρειαζόταν έγκριση του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, διότι δε θα αφορούσε πρόγραμμα βοήθειας, αλλά «απλή οικονομική διαχείριση του ESM».