Πράσινες επενδύσεις και κυκλική οικονομία για την προστασία του περιβάλλοντος

Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου

Οι χρηματοδοτήσεις στα πράσινα project ενισχύονται τόσο από το ΕΣΠΑ, όσο και από τις τράπεζες και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ και πλέον δημιουργείται μια ευκαιρία για όποιον ονειρεύεται ένα περιβαλλοντικό project ή για τις επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στο περιβάλλον.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), που είναι η καρδιά του επενδυτικού σχεδίου της ΕΕ, έχει γενικό στόχο να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 315 δισ. ευρώ στην Ευρώπη σε διάστημα τριών ετών και υπολογίζεται ότι επενδύσεις ύψους 50 δισ. ευρώ έχουν ήδη δρομολογηθεί από το τέλος του 2015. Οι επενδύσεις του ΕΤΣΕ θα συμβάλλουν στην αύξηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης, ιδίως σε τομείς στους οποίους οι εμπορικές τράπεζες είναι απρόθυμες να συμμετάσχουν.

Από τα 54 έργα, που έχει προεπιλέξει συνολικά η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηματοδότηση από το ΕΤΣΕ, τα 18 αφορούν στο περιβάλλον, κάτι που αποδεικνύει την τάση που η Ευρώπη έχει αποφασίσει να ενισχύσει.

Η προστασία του περιβάλλοντος είναι η πολιτική της ΕΕ και, συνεπώς, ένας από τους κύριους τομείς δράσης και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Το 2015, η ΕΤΕπ χρηματοδότησε 19,6 δισ. ευρώ σε έργα ενίσχυσης της προστασίας του περιβάλλοντος.

Και είναι λογικό αφού το περιβάλλον και η διαφύλαξή του απασχολεί τους Ευρωπαίους, το 75% των οποίων ζουν σε πόλεις και κωμοπόλεις, το 85% του ΑΕΠ δημιουργείται σε αστικές περιοχές, πόλεις αντιπροσωπεύουν το 80% της χρήσης ενέργειας και αντιμετωπίζουν ειδικές κοινωνική συνοχή και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Κατά το διάστημα από το 2000 έως το 2011, οι πράσινες βιομηχανίες αναπτύχθηκαν κατά περισσότερο από 50 % στην ΕΕ, ενώ ο αριθμός των θέσεων εργασίας στους τομείς των περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε από τα 2,9 στα 4,3 εκατομμύρια μεταξύ του 2000 και του 2012.

Το περιβάλλον προτεραιότητα για τις επιχειρήσεις

Αυξάνονται τα περιβαλλοντικά προγράμματα των επιχειρήσεων που στο πλαίσιο των δράσεων κοινωνικής ευθύνης περιλαμβάνουν πολύ συχνά περιβαλλοντικές δράσεις. Κι αυτό γιατί η αδιαφορία για το περιβάλλον συνεπάγεται κίνδυνο για την επιχείρηση και τους επενδυτές. Η επίτευξη της αειφορίας αποτελεί πλέον ανάγκη αφού είναι πια δεδομένο ότι η πίεση που ασκείται στους πόρους μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του εφοδιασμού, με ισχυρό αντίκτυπο στην απόδοση των επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η περιβαλλοντική ευαισθησία των επιχειρήσεων γίνεται συνώνυμο της υπεύθυνης και μακροπρόθεσμης επιχειρηματικής στρατηγικής και λαμβάνεται όλο και περισσότερο υπόψη από τους διαχειριστές κεφαλαίων και τους επενδυτές.

Η κυκλική οικονομία είναι εδώ

Η κυκλική οικονομία είναι το νέο μοντέλο που ταυτίζεται με την ασφάλεια και τη σταθερότητα της λειτουργίας μιας επιχείρησης. Η κυκλική οικονομία δημιουργεί οικονομικά οφέλη που προέρχονται από την αποτελεσματικότερη χρήση πρώτων υλών και πόρων και τον περιορισμό της εξάρτησης από τις εισαγωγές, αφού όλα μπορούν να επιδιορθωθούν ή να ανακυκλωθούν. Υπάρχουν κοινωνικά οφέλη από τα μακροβιότερα και αποδοτικότερα προϊόντα, από την πρόληψη των αποβλήτων, την περαιτέρω βελτίωση των τοπικών υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων, ανακύκλωσης, επιδιόρθωσης και επαναχρησιμοποίησης.

Η επιχειρηματική οπτική αλλάζει και φέρνει όχι μόνο πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και ανοίγει δρόμους για τη χρηματοδότηση βιώσιμων λύσεων στους τομείς της γεωργίας, της βιομηχανίας, της ενέργειας, των υδάτων, των κατασκευών, των μεταφορών, της αποχέτευσης, καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς.

Green Banking

Με τον όρο Green Banking εννοούμε χρηματοδοτικά προγράμματα τραπεζών προς επιχειρήσεις ή ιδιώτες για την ανάπτυξη της οικονομίας μέσα από επενδύσεις που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Οι επενδύσεις αυτές έχουν ως σκοπό να συμβάλλουν στη δημιουργία προϋποθέσεων ανάκαμψης της οικονομίας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας σε καινούργιους τομείς, προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, οι τράπεζες δημιούργησαν τα λεγόμενα «πράσινα τραπεζικά προϊόντα», δανειοδοτώντας με ευνοϊκότερους όρους πρωτοβουλίες που εκτιμάται ότι θα τονώσουν την ελληνική οικονομία με νέες φιλικές προς το περιβάλλον ενέργειες.

Τα νέου τύπου δάνεια αφορούν στους κλάδους της πράσινης επιχειρηματικότητας, όπως: ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά πάρκα, υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ηλιοθερμικά συστήματα, τεχνολογίες και εφαρμογές γεωθερμίας και βιομάζας), εξοικονόμηση ενέργειας (βιοκλιματικά κτήρια, οικολογική δόμηση, τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, εταιρίες ενεργειακών επιθεωρητών και υπηρεσιών), πράσινες μεταφορές, διαχείριση αποβλήτων, βιολογική γεωργία, αγροτουρισμό.
Όλα τα παραπάνω ανοίγουν καινούργιους δρόμους στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, βάσει των νέων προκλήσεων και αναγκών της εποχής μας, συνεισφέροντας στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη δημιουργία προϋποθέσεων για ανάκαμψη της οικονομίας και δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας.

ΕΣΠΑ

Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-202» αποτελεί τη δράση του νέου ΕΣΠΑ, οι οποίες αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Ειδικότερα με 440 εκατ. ευρώ χρηματοδοτούνται οι παρακάτω ενέργειες:

-Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων (270 εκατ. ευρώ)

-Ολοκλήρωση των υποδομών συλλογής και εξεργασίας αστικών λυμάτων σε οικισμούς πληθυσμού 2.000-15.000 κατοίκων (49 εκατ. ευρώ)

-Κατασκευή ταμιευτήρων νερού, έργων υδροληψίας, διυλιστηρίων νερού και κατασκευή νέων εξωτερικών υδραγωγείων (30 εκατ. ευρώ)

-Έργα μείωσης διαρροών δικτύων ύδρευσης (20 εκατ. ευρώ)

-Προστασία, ανάπτυξη και προβολή δημόσιων τουριστικών κεφαλαίων με ιδιαίτερο περιβαλλοντικό, τουριστικό, πολιτιστικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον (22 εκατ. ευρώ)

-Περιβαλλοντικές μελέτες για τις περιοχές του εθνικού δικτύου Natura (17,5 εκατ. ευρώ) -Εφαρμογή συστημάτων αφαλάτωσης νησιωτικών - παράκτιων περιοχών (16 εκατ. ευρώ)

-Αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων (13 εκατ. ευρώ).