Capital Controls: Μαύρη επέτειος και μελανή σελίδα για τις ζωές των Ελλήνων
Παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για την πολυπόθητη «ανάπτυξη που έρχεται», οι συνέπειες των κεφαλαιακών ελέγχων στις τράπεζες βαραίνουν έως και σήμερα την ελληνική οικονομία, που μετρά ήδη χιλιάδες «λουκέτα» σε επιχειρήσεις
Δείτε πιο πάνω στη photo gallery του Newsbomb.gr φωτογραφίες από τις πρώτες ημέρες της επιβολής των capital controls
Ο ιστορικός του μέλλοντος σίγουρα θα περιγράψει με τα μελανότερα χρώματα τις ολέθριες επιπτώσεις των capital controls.
Ήδη στο μυαλό όλων των Ελλήνων έχουν εντυπωθεί πολυάριθμες εικόνες, με πολίτες να σχηματίζουν ουρές μπροστά στα ATM των τραπεζών, για να βγάλουν έστω και λίγα χρήματα, τους συνταξιούχους να κλαίνε και να λιποθυμούν από τη ζέστη μπροστά στις κλειδαμπαρωμένες τράπεζες και μια ολόκληρη χώρα να βρίσκεται με μία από τις μεγαλύτερες εθνικές ταπεινώσεις στη σύγχρονη ιστορία της.
Οι συνέπειες των κεφαλαιακών ελέγχων στις τράπεζες άφησαν μια εξαιρετικά δεινή εικόνα στην ελληνική οικονομία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται από τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπόρων Ελλάδος (ΕΣΕΕ).
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Σύμφωνα, λοιπόν, με την ΕΣΕΕ:
• Σημειώθηκε πτώση εξαγωγών κατά 11,7%, ύφεση 1,3%, αποεπένδυση κατά 2,7%, πτώση της κατανάλωση κατά 4,3% και μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος.
• Τα λουκέτα από την επιβολή των capital controls έως και σήμερα ανήλθαν σε 25.990.
• Κατεγράφη μείωση της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων κατά περίπου 3.000, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Από τις 15.379 νέες επιχειρήσεις πέρυσι, φέτος ενεγράφησαν στο ΓΕ.ΜΗ 12.486 νέες επιχειρήσεις, έναντι των 18.030 το 2014 και των 20.024 το 2013.
• Η Ελλάδα απώλεσε έξι θέσεις στη 56η θέση στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ 61 χωρών, ως αποτέλεσμα των capital controls.
Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας γυρίσουμε τον χρόνο πίσω κατά έναν χρόνο. Εκείνες τις αποφράδες ημέρες του 2015, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ διά στόματος του τότε υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη και εν συνεχεία μέσω του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα έστελνε την Ελλάδα στον οικονομικό Άδη.
Τα προεόρτια...
Ήδη από τα μέσα Ιουνίου του 2015, τα σενάρια τρόμου για την ενδεχόμενη τότε επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων στις τράπεζες έδιναν κι έπαιρναν.
Το Μαξίμου διέψευδε κατηγορηματικά «διαρροές» από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες που έλεγαν πως είναι προ των πυλών τα capital controls, κάνοντας λόγο για «σενάρια που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα».
Στις 22 Ιουνίου 2015, δημοσίευμα των βρετανικών Financial Times ανέφερε ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας και της Ιρλανδίας, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο Μάικλ Νούναν υποστήριξαν ένθερμα την ιδέα να επιβληθούν κεφαλαιακοί έλεγχοι στις ελληνικές τράπεζες, με τοποθετήσεις τους στη συνεδρίαση του Eurogroup.
Έξι ημέρες αργότερα, κι ενώ όλα δείχνουν πως η Ευρώπη έχει αποφασίσει να τραβήξει την πρίζα από την Ελλάδα, ο Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίζεται αρχικά σε δηλώσεις του στο BBC να λέει ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο επιβολής ελέγχου κεφαλαίων από το βράδυ της ίδιας ημέρας, ενώ δεν αποκλείει την πιθανότητα οι ελληνικές τράπεζες να παρέμεναν κλειστές την αμέσως επόμενη ημέρα.
Ωστόσο στη συνέχεια, ο ίδιος διαψεύδει τα σενάρια αυτά μέσω twitter. Στις 18:00 το απόγευμα της 28ης Ιουνίου 2015 συνεδριάζει το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας. Στο Συμβούλιο συμμετέχουν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, ο αναπληρωτής υπουργός Δημήτρης Μάρδας, ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας Γιάννης Στουρνάρας, η επικεφαλής της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Λούκα Κατσέλη, ο πρόεδρος του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής και ο επικεφαλής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κώστας Μποτόπουλος.
Εκεί, και υπό την πίεση τόσο των δανειστών όσο και των ανακοινώσεων του διοικητή της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, αποφασίζονται τα capital controls.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας απευθύνει διάγγελμα στους Έλληνες πολίτες. Κάνει λόγο για «απόπειρα εκβιασμού της βούλησης του ελληνικού λαού και να παρεμποδίσει την ομαλή δημοκρατική διαδικασία του δημοψηφίσματος», και αναφέρεται εκτενώς στην απόφαση του Eurogroup, να μην εγκρίνει το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για ολιγοήμερη παράταση του προγράμματος που οδήγησε την ΕΚΤ να μην αυξήσει τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών και ανάγκασε τη Τράπεζα της Ελλάδας να εισηγηθεί την ενεργοποίηση μέτρων τραπεζικής αργίας και περιορισμού στις τραπεζικές αναλήψεις.
Η επόμενη ημέρα...
Η 29η Ιουνίου βρίσκει την Ελλάδα να παρουσιάζει μια εικόνα χάους. Πολίτες είχαν διανυκτερεύσει από την προηγούμενη ημέρα έξω από τα ATM των τραπεζών, περιμένοντας μάταια να τραβήξουν ορισμένα έστω χρήματα. Υπάρχει μια διάχυτη εικόνα πανικού, ανησυχία για το μέλλον, αλλά και οργής για τον τρόπο, με τον οποίο η κυβέρνηση χειρίστηκε τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.
Την ίδια ημέρα, σε μια προσπάθεια να μετριαστεί η οργή του κόσμου για τις κλειστές τράπεζες, η κυβέρνηση, διά στόματος Τέρενς Κουίκ, ανακοινώνει πως ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι, μέχρι τις 12:00 το μεσημέρι, τα ΑΤΜ να έχουν εφοδιαστεί κανονικά με ρευστό.
Ήδη, πάντως, η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας επικαιρότητας. Τα διεθνή ΜΜΕ, με εκτενή ρεπορτάζ τόσο στον έντυπο όσο και στον ηλεκτρονικό Τύπο επικεντρώνονται στην επιβολή των capital controls στην Ελλάδα, που αποτελεί πλέον το πιστωτικό γεγονός της χρονιάς.
Την ίδια στιγμή, η παρουσία της αστυνομίας έξω από τα καταστήματα των τραπεζών είναι ιδιαίτερα αισθητή, καθώς είναι διάχυτη η οργή του κόσμου και υπάρχουν φόβοι για εκδήλωση σοβαρών επεισοδίων.
Η τραπεζική αργία αίρεται τελικώς τη Δευτέρα 20 Ιουλίου 2015. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η ανάληψη μετρητών από τους συναλλασσόμενους από τραπεζικό κατάστημα ή ΑΤΜ να μην υπερβαίνει ημερησίως το ποσό των 60 ευρώ ανά καταθέτη, ανά τράπεζα. Ωστόσο, παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς του ημερήσιου ορίου των 60 ευρώ σε επόμενη ημέρα και πάντως το αργότερο στο τέλος της εβδομάδας. Δηλαδή, κάθε εβδομάδα ο δικαιούχος μπορεί να κάνει ανάληψη έως του ποσού των τετρακοσίων είκοσι (420) ευρώ κατ’ ανώτατο όριο.
Σταδιακά, και όσο η κυβέρνηση επανέρχεται στην... ευρωπαϊκή νομιμότητα και τις απαιτήσεις των δανειστών, τα capital controls «χαλαρώνουν», αλλά το κακό έχει ήδη συμβεί. Η χώρα μαθαίνει να ζει μέρα με τη μέρα με το σταγονόμετρο, ελπίζοντας πως κάποτε θα επιστρέψει στην ομαλότητα.