Μαξιλάρια και κόφτες για να μην έρθει ο... κόφτης
ΤΡΕΜΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΝ «ΕΚΡΗΞΗ» ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΑΙΜΑΤΗΡΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ «ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ 3»
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση επιστρατεύει κάθε δυνατό έσοδό της και κά μαξιλάρι για να πετύχει όσο δυνατό καλύτερα αποτελέσματα την πρώτη χρονιά εντός του δικού της Μνημόνιο. Ένα άλλο «μαξιλάρι» για τα δημόσια οικονομικά είναι οι παρεμβάσεις που δεν προσμετρώνται στο δημοσιονομικό πακέτο των 5,6 δισ. ευρώ που συνόδευσε την συμφωνία του Ιουνίου.
Πρόκειται για μια σειρά από παρεμβάσεις (βελτίωσης του μηχανισμού συλλογής εσόδων, πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και από την ολοκλήρωση της ανασκόπησης των δαπανών), μπορούν να παρέχουν πρόσθετο δημοσιονομικό όφελος 0,75% του ΑΕΠ ή περίπου 1,4 δισ. ευρώ για περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων.
Ταυτόχρονα όμως εξετάζονται στενά και οι κόφτες δαπανών. Οι τρεις «κόφτες» δαπανών που επιχειρεί να αναπτύξει η ίδια η κυβέρνηση, αφορούν τη «σάρωση» δαπανών στα υπουργεία Οικονομίας-Οικονομικών-Πολιτισμού, το πόρισμα του «υπερεπόπτη» δαπανών και την έκθεση εξαίρεσης προσφυγικών δαπανών από τα πλεονάσματα.
Αν πετύχουν το στόχο της μείωσης δαπανών θα βοηθήσουν να βρεθεί το περιθώριο για κοινωνικές παροχές και ταυτόχρονα αποτελούν ανάχωμα στο «δικαίωμα» των δανειστών να ζητήσουν μέτρα από φέτος αν κρίνουν ότι δεν κλείνει η τρύπα στα έσοδα (στα 375 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο).
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από το 2017 θα ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» του Μνημονίου αν χαθεί το δημοσιονομικό στοίχημα για πλεόνασμα 0,5% το 2016. Οι δανειστές επιστρέφουν (αρχικά στις 12/9 για λίγες ημέρες και ακολούθως προγραμματίζουν κάθοδο στις 17/10 και τότε θα ξεκινήσουν οι αποτιμήσεις στους στόχους για πλεονάσματα.
Ωστόσο, το μνημόνιο ορίζει ότι ο «κόφτης» δεν υποκαθιστά τη μόνιμη εκ των προτέρων αποτίμηση των δημοσιονομικών κενών και την υιοθέτηση πολιτικών προσαρμογής που στοχεύουν στο να αποτρέψουν την πιθανότητα αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους... Αυτό σημαίνει ότι αν οι στόχοι δεν επιτυγχάνονται. οι δανειστές θα μπορούσαν να απαιτήσουν πρόσθετα μέτρα και πριν καν ενεργοποιηθεί ο κόφτης.
Για να αποφευχθούν όλα αυτά, το υπουργείο Οικονομικών βάζει τα δυνατά του να μειώσεις δαπάνες και να αυξήσει έσοδα με κάθε τρόπο.
Η σάρωση δαπανών
Μια μεγάλη προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων πιλοτικά από τα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας και Πολιτισμού, εξήγγειλε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, η οποία θα έχει ως στόχο μία μεγάλη εξοικονόμηση πόρων που σύντομα θα επιτρέψει να μειώσουμε τους φόρους και να αυξήσουμε τον κοινωνικό προϋπολογισμό.
Ειδικότερα, από το καλοκαίρι έχει συγκροτηθεί η ομάδα που θα «σαρώσει» κρατικές δαπάνες 30 δισ. ευρώ (μισθοδοσίας λειτουργικές) κλπ. με στόχο να καταθέσει τις πρώτες της προτάσεις για περικοπές έως κατά 10% φέτος.
Η διαδικασία αυτή θα εφαρμοστεί πιλοτικά από 3 υπουργεία (Οικονομίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Οικονομικών) καθώς και από τους φορείς που εποπτεύονται από τα εν λόγω Υπουργεία (είναι το 15% του συνόλου). Από το 2017 στόχος είναι να επεκταθεί στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης και των εποπτευόμενων φορέων. Θα υποβάλουν έκθεση στον Υπουργό και στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών.
Με το μέτρο αυτό θα δημιουργηθεί δημοσιονομικό περιθώριο ώστε να ενισχυθούν οι δαπάνες σε τομείς με υψηλή κοινωνική αποτελεσματικότητα και να μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων με τρόπο διατηρήσιμο και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων.
Ο υπερεπόπτης - Δημοσιονομικό Συμβούλιο
Το νεοσυσταθέν Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ο πανίσχυρος υπερεπόπτης δαπανών που προβλέπεται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και στελεχώθηκε προ μηνών, επίσης πραγματοποιεί σάρωση δημοσίων δαπανών. Το πρώτο του πόρισμα για τον κρατικό προϋπολογισμό για τα περιθώρια περικοπών δαπανών πρόκειται να παραδώσει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο στο ΥΠΟΙΚ τον Οκτώβριο.
Σε περίπτωση αποκλίσεων, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο μπορεί να προτείνει ημιαυτόματες περικοπές δαπανών, αλλά και να καταθέσει γενικότερες συστάσεις για παρεμβάσεις στον Προϋπολογισμό.
Ο προσφυγικός «κόφτης»
Ένας ακόμη στόχος είναι να μην «βαρύνουν» τον προϋπολογισμό οι προσφυγικές δαπάνες και γίνεται με την συνδρομή του υπουργείου Οικονομίας που αναλαμβάνει πλέον την εποπτεία για τα κονδύλια της ΕΕ για τους πρόσφυγες.
Στόχος είναι να ενεργοποιηθεί ένας νέος μηχανισμός παρακολούθησης των προσφυγικών δαπανών για, κάτι ιδιαίτερα δύσκολο καθώς θα πρέπει η κυβέρνηση να βάλει σε «τάξη» τα οικονομικά όλων των φορέων (περιφέρειες, νοσοκομεία, δήμοι, πρόνοια, άμυνας αστυνόμευσης, κλπ) που συνδέονται με το προσφυγικό για να μην επιβαρύνει τα κρατικά ταμεία.