Το μεγάλο στοίχημα του 2017: Έωλο και το διαθέσιμο εισόδημα
Στο σπιράλ της ύφεσης πόσα ακόμη οδυνηρά μέτρα μπορεί να πάρει η κυβέρνηση
Το μεγάλο στοίχημα είναι το 2017 που οι προβλέψεις βλέπουν ανάπτυξη όμως ο κίνδυνος είναι να υπονομευτεί από τα ακόμη περισσότερα σκληρά μέτρα που φαίνεται ότι θα χρειαστούν. Μέχρι να κλείσει η β’ αξιολόγηση δεν θα ξέρουμε ποιο ακριβώς θα είναι το διαθέσιμο εισόδημα του 2017...
Ηδη το ΔΝΤ κάνει λόγο για μείωση στο αφορολόγητο των μισθωτών και των συνταξιούχων, κάτι που θα φέρει νέα φορολογική επιβάρυνση, η οποία θα πλήξει περισσότερο τα πλέον αδύναμα στρώματα.
Επίσης ζητούν μείωση ή και κατάργηση αφορολόγητων δαπανών τόσο για τους ιδιώτες όσο και για τις επιχειρήσεις, ενώ από το παράθυρο έρχεται και η απαίτηση για περαιτέρω μείωση των συντάξεων, πράγμα για το ποίο είχε προϊδεάσει η κυρία Βελκουλέσκου λίγο πριν αποχωρήσει από την Αθήνα τον περασμένο μήνα.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσα ακόμη οδυνηρά μέτρα μπορεί να πάρει η κυβέρνηση χωρίς να χάσει το στοίχημα της επιστροφής στην ανάπτυξη, αφού είναι άμεση η συσχέτιση των μέτρων λιτότητας με τη μείωση του εισοδήματος και την ύφεση.
Μάλιστα το 2016 φαίνεται να παραμένει η οικονομία στο επικίνδυνο σπιράλ της ύφεσης, αφού οι εκιτμήσεις αναφέρουν ότι το ΑΕΠ και τα επιμέρους μεγέθη του ενδεχομένως να επιδεινωθούν περαιτέρω και το 2016, εάν η οικονομία δεν καταφέρει να ξεφύγει από την ύφεση.
Η επίσημη πρόβλεψη του μνημονίου και της κυβέρνησης δείχνει για φέτος ύφεση 0,3%, από ύφεση 0,2% το 2015. Αλλες εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών και της κυβέρνησης συνολικότερα δεν αποκλείουν η οικονομία να περάσει σε φάση ανάκαμψης σημειώνοντας θετικό πρόσημο το ΑΕΠ.
Την εκτίμηση αυτή ενστερνίζεται μόνο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που προβλέπει ανάπτυξη 0,1% φέτος, ενώ επιμένουν πως η οικονομία θα βρεθεί σε ύφεση άλλοι φορείς, μεταξύ των οποίων και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Για το 2017 όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην παραδοχή πως η οικονομία θα περάσει σε αναπτυξιακή τροχιά, αλλά με σοβαρές αποκλίσεις ως προς το μέγεθος. Το μνημόνιο προβλέπει +2,7%, το ΔΝΤ ανεβάζει τον πήχυ στο +2,9%, ενώ άλλες εκτιμήσεις τον κατεβάζουν κάτω από το 2%. Η θετική αυτή εκτίμηση μένει όμως να αποδειχθεί ότι δεν θα επηρεαστεί από το μίγμα μέτρων λιτότητας που θα χρειαστεί να πάρει η κυβέρνηση.
Η πορεία του ΑΕΠ μέχρι το 2015
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του έτους 2015 κατρακύλησε στο επίπεδο των 16.181 ευρώ, από 16.336 ευρώ το 2014, 16.475 ευρώ το 2013, 17.311 ευρώ το 2012, 18.643 ευρώ το 2011, 20.324 ευρώ το 2010, 21.386 ευρώ το 2009 και 21.845 ευρώ το έτος 2008, που ήταν και το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ που καταγράφηκε διαχρονικά.
Σε σύγκριση με το έτος 2008, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του 2015 είναι μειωμένο κατά 26%, ενώ σε σύγκριση με το 2014 η ποσοστιαία μείωση είναι 0,8%. Η μεγαλύτερη μείωση από έτος σε έτος καταγράφηκε το 2011, όταν υποχώρησε κατά 8,3% σε σύγκριση με το 2010.
Σημειώνεται πως το ύψος του ΑΕΠ του έτους 2015 είναι χαμηλότερο και από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του έτους 2003, όταν είχε διαμορφωθεί σε 16.371 ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Η μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ξεκίνησε από το 2009 και επιταχύνθηκε από το 2010 με τα σκληρά περιοριστικά μέτρα των μνημονίων, που μείωσαν μισθούς, συντάξεις επιχειρηματικά κέρδη και αύξησαν τη φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου, καθώς και με τη δραματική συρρίκνωση της παραγωγικής και επενδυτικής δραστηριότητας στην ίδια περίοδο που επέφερε η ύφεση.
Ανάλογα πτωτική πορεία είχε τα τελευταία χρόνια και η κατανάλωση των νοικοκυριών. Από το 2008 έως και το 2015 μειώθηκε κατά 25,8% ή κατά 41.007 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος της διαμορφώθηκε σε 118.101 εκατ. ευρώ, από 159.108 εκατ. ευρώ που ήταν το 2008. Το 2015 σε σύγκριση με το 2014 μειώθηκε κατά 1.285 εκατ. ευρώ.