Δεν γλιτώνουμε από τα Μνημόνια - Δεδομένο και το 4ο για το χρέος
Αστοχίες και λάθη μας απομακρύνουν από τις αγορές
Οδηγός στο 4ο Μνημόνιο θα είναι το ΔΝΤ που θέλει ελάφρυνση του χρέους όμως μόνο εφόσον γίνουν περισσότερες μεταρρυθμίσεις και εφόσον αλλάξουν οι στόχοι του παρόντος Μνημονίου. Ταυτόχρονα, η ορατή πλέον αδυναμία να βγει η χώρα στις αγορές το 2018, κάνουν κοινό μυστικό την ανάγκη και για ένα 4ο Μνημόνιο.
Η διαπραγμάτευση για το χρέος θα οδηγήσει στην ανάγκη να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα και πρόσθετοι όροι, που θα αφορούν την περίοδο μετά τη λήξη του 3ου Μνημονίου, επιδιώκοντας ένα Πρόγραμμα με πιο εφικτούς στόχους.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού πλέον είναι φανερό ότι δεν επαρκεί για να οδηγήσει στους στόχους. Το τρίτο μνημόνιο βάσει της κυβερνητικής επιλογής βασίζεται κατά 90% στην αύξηση των εσόδων δημιουργώντας μια προφανή ανισορροπία ως προς τη μείωση των δαπανών και αποστραγγίζοντας από κάθε ρευστότητα την οικονομία και την αγορά μέσω της αύξηση των φόρων. Η κατάσταση που δημιουργεί όμως πολύ δύσκολα θα οδηγήσει στα νούμερα ανάπτυξης που στοχεύει για το 2017 και μετά.
Ηδη βλέπουμε την τρόικα να απαιτεί αλλαγές στο σχέδιο προϋπολογισμού και να θεωρεί ανεπαρκείς τις προβλέψεις και τα μέτρα του προσχεδίου και αυτά τώρα που αρχίζει η δεύτερη αξιολόγηση, αφού η πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου έκλεισε με ένα χρόνο καθυστέρηση, τον Οκτώβριο του 2016 αντί του Οκτωβρίου του 2015.
Ενώ η πρόβλεψη είναι για ανάπτυξη 2,7% έως και 2,8% το 2017, οι τελικές αξιολογήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το 2015 γίνονται δυσμενέστερες, κρίσιμες παράμετροι για τα μακροοικονομικά αποτελέσματα του 2016, όπως τα έσοδα από τον τουρισμό το τελευταίο τρίμηνο, είναι αρνητικά, και γι’ αυτό το 2017 κινδυνεύει να οδηγήσει σε διαψεύσεις πολλών θετικών προβλέψεων. Και οι αστοχίες και τα αδιέξοδα κάθε Μνημονίου έχουν οδηγήσει μέχρι σήμερα σε ένα επόμενο.
Το τρίτο Μνημόνιο δεν δείχνει να έχει τελικά άλλη μοίρα ακριβώς γιατί βρίσκεται μπροστά σε αστοχίες και αδιέξοδα, που δεν μπορούν να μας οδηγήσουν στις αγορές το 2018.
Ποιοι βλέπουν 4ο Μνημόνιο
Σχολιάζοντας το αν βλέπει 4ο μνημόνιο, ο Πρόεδρος της Ε.Κ Β. Λεβέντης τόνισε ότι «οι δανειστές δεν ζητούν 4ο μνημόνιο, αλλά με τα νέα μέτρα που θα πάρουμε σε λίγο καιρό γιατί δεν βγαίνει το πρόγραμμα, αναγκαστικά μας οδηγούν σε ένα 4ο μνημόνιο».
Τη βεβαιότητα του πως θα υπάρξει τέταρτο Μνημόνιο, εφόσον η χώρα συνεχίσει να ακολουθεί τη σημερινή της πορεία, εξέφρασε σε συνέντευξή του ο πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος. «Αν δεν επανακτηθεί η αξιοπιστία της χώρας, όχι μόνο σε τέταρτο, αλλά και σε πέμπτο και έκτο μνημόνιο» σημείωσε. Ο κ. Παπαδόπουλος επέκρινε την κυβέρνηση επισημαίνοντας πως δεν έχει αντιληφθεί το βάρος της ευθύνης και πως διακατέχεται από παμπάλαιες αντιλήψεις. «Η κυβέρνηση κινείται με επικοινωνιακούς και αντιθεσμικές λειτουργίες και για αυτό δεν πιστεύω πως θα φέρει κάποιο θετικό αποτέλεσμα για τη χώρα», κατέληξε.
Αντίθετα ο Γιάννης Δραγασάκης όχι απλώς διέψευσε κατηγορηματικά τα σενάρια για 4ο Μνημόνιο αλλά υπογράμμισε πως πρέπει όλοι να κάνουμε ό,τι περνάει από χέρι μας, για να αποτρέψουμε ακόμη και τη συζήτηση ενός τέτοιου ενδεχομένου. «Δεν αντέχει η κοινωνία, είναι παράλογο να συζητάμε για 4ο μνημόνιο, έπρεπε ήδη να είχαμε φύγει από τα μνημόνια διότι αποδείχθηκαν προβληματικές συνταγές. Δεν είναι φόβος που θα κινητοποιήσει μια κοινωνία αλλά η προσδοκία ενός καλύτερου μέλλοντος. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ενοποιηθεί με τον φόβο», είπε ο Γιάννης Δραγασάκης. «Δεν προβλέπει νέο πρόγραμμα η συμφωνία που έχουμε υπογράψει. Δεν προβλέπει νέο πρόγραμμα ο όλος σχεδιασμός που έχουμε εμείς ως κυβέρνηση. Πάντα θα υπάρχουν κάποιοι που θα μιλούν για 4ο πρόγραμμα, για 5ο πρόγραμμα», είπε ο κ. Δραγασάκης.
Στην ερώτηση τι θα γίνει στην περίπτωση που δεν καταστεί εφικτό να υπάρξει μια νέα ρύθμιση από την αρχή του έτους για το χρέος, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είπε ότι θα αποτελέσει κρίση για την Ευρώπη να μην τηρηθεί η συμφωνία.
Σε νέα μέτρα που ουσιαστικά θα αποτελούν 4ο Μνημόνιο αναφέρθηκε σε συνέντευξή του και ο πρώην Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευ. Βενιζέλος. «Ακριβώς επειδή η σημερινή κυβέρνηση ποτέ δεν ήξερε να διαπραγματευθεί, δημιούργησε τεράστιο πρόβλημα με την ολοκλήρωση του δευτέρου προγράμματος και τελικά διαπραγματεύθηκε και αποδέχθηκε το τρίτο πρόγραμμα με τους χειρότερους δυνατούς όρους, διότι διεύρυνε τις χρηματοδοτικές ανάγκες και διότι παρέτεινε, και μάλιστα επί άγνωστο χρόνο, την παραμονή σε καθεστώς μνημονίου. Ενώ λοιπόν η χώρα τον Μάρτιο του 2015 φυσιολογικά θα μπορούσε να έχει φύγει από το μνημόνιο και να έχει ενταχθεί στην προληπτική πιστωτική γραμμή, και να έχει αρχίσει τις δοκιμαστικές και προστατευμένες προσπάθειες εξόδου στις αγορές με έκδοση ομολόγων για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες, βρέθηκε να είναι σε πολύ σκληρό μνημόνιο, με μεγάλο δάνειο μέχρι τα μέσα του 2018. Και τώρα βεβαίως αυτό που διεκδικούμε είναι τα συμπληρωματικά μέτρα που από το 2012 είχαμε συμφωνήσει με τους θεσμικούς εταίρους σε σχέση με το χρέος, μέτρα συμπληρωματικά ως προς τη μεγάλη παρέμβαση του 2012, μόνον που τα συμπληρωματικά μέτρα αυτά θα τα παίρναμε το 2015 χωρίς πρόσθετους όρους, ενώ τώρα αγωνιζόμαστε να τα πάρουμε μετά το 2018, με πρόσθετους όρους που θα συγκροτούν τέταρτο μνημόνιο.»