Το θολό τοπίο με τις μισθώσεις τουριστικών καταλυμάτων και η παραοικονομία
ΜΙΚΡΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΑ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΑΤΑΘΕΤΟΥΝ ΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΟΤ ΚΑΙ ΣΑΛΠΑΡΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ - Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΗΣ AIRBNB ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ 500 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
Των Σπύρου Πάνου, Χάρη Τζανιδάκη
Η επέλαση του διαδικτυακού κολοσσού Airbnb αλλά και άλλων συναφών εταιρειών στην Ελλάδα απειλεί να τινάξει στον αέρα το υφιστάμενο status quo στον χώρο του ξενοδοχειακού τουρισμού ενώ φέρνει τα πάνω κάτω και ελεώ οικονομικής κρίσης στην κτηματαγορά συγκεκριμένων περιοχών τόσο στην Αθηνά όσο και στην υπόλοιπη χώρα .
Πολλές επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων σε πρώτη φάση καταθέτουν τις άδειες και τα σχετικά σήματα αδειοδότησης από τον ΕΟΤ και μετακομίζουν στην Airbnb και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Η ενοικίαση στοχευμένων ακίνητων στην περιοχή της Χαλκιδικής και σε άλλα παράλια της βόρειας Ελλάδας ήδη από το 2014 από Βουλγάρους , Ουκρανούς και Ρώσους οι οποίοι στην συνέχεια υπενοικιάζουν τα συγκεκριμένα ακίνητα μέσω της πλατφόρμας Airbnb οδηγεί σε απόγνωση ξενοδόχους αλλά και επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων.
Το φαινόμενο αυτό τείνει να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις τον τελευταίο χρόνο και στο κέντρο της Αθήνας καθώς μεσαίες χαρακτηριζόμενες γειτονίες όπως τα Πετράλωνα το Κουκάκι, η πλατεία Κλαυθμώνος, η Ασκληπιού αλλά και το Θησείο γνωρίζουν μια πρωτοφανή «κτηματομεσιτική άνθιση» καθώς ολόκληρα ακίνητα μετατρέπονται σε ξενοδοχεία μέσω των διαδικτυακών εφαρμογών Airbnb, nova sol , eazybnb κ.α. .
Η πλήρης απελευθέρωση στο δρομολογούμενο από την Κυβέρνηση νομικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακίνητων καταστρατηγεί τον υγιή ανταγωνισμό στις υποδομές φιλοξενίας και στην παροχή υπηρεσιών. Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος το υφιστάμενο καθεστώς, στην αρχή μάλιστα της τουριστικής περιόδου, προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό εναντίον των επιχειρήσεων ενοικιαζόμενων δωματίων και ξενοδοχείων καθώς δίνει το δικαίωμα σε ιδιώτες να παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες με τις επιχειρήσεις του κλάδου χωρίς να επωμίζονται τα ίδια λειτουργικά βαρύ όπως ΦΠΑ , 100% προκαταβολή φόρου, ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος, ΦΜΥ, τέλη διανυκτέρευσης, δημοτικά τέλη κλπ.
Παράγοντες του τουρισμού εκτιμούν ότι οι απώλειες σε έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο το τελευταίο 12μηνο υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ τονίζουν ότι στην σχετική τροπολογία δεν προβλέπεται καμία υποχρέωση των εκμισθωτών κατοικιών για βραχυχρόνια μίσθωση να χρησιμοποιούν για τις συναλλαγές τους το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κοινό μυστικό είναι στην Βόρεια Ελλάδα αλλά και σε αλλά σημεία της χωράς η ροή των εισπράξεων σε τράπεζες τρίτων χωρών να μένει ουσιαστικά ούτε ευρώ στην χώρα.
«Ειδικά στη Χαλκιδική, πολλοί βόρειοι γείτονες μας έχουν αγοράσει ή νοικιάσει διαμερίσματα και σπίτια, τα οποία υπενοικιάζουν μέσω Αirbnb και άλλων παρόμοιων εταιρειών. Εκτός από το δημοσιονομικό πρόβλημα -μέσω των φόρων που χάνονται-, υπάρχει και τραπεζικό θέμα αφού τα χρήματα αυτά δεν μένουν στην Ελλάδα καθώς μέσω υπηρεσιών όπως το paypal, δίνεται η δυνατότητα ακόμα και της παράκαμψης των capital controls», επισημαίνει ο πρόεδρος του ξενοδοχειακού επιμελητηρίου Γ. Τσακίρης.
Ο νόμος που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο κανονικά θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί από 1 Φεβρουαρίου του 2017. Ωστόσο, απαραίτητη για την εφαρμογή του νόμου ήταν η συμφωνία του ελληνικού κράτους με τις πλατφόρμες ενοικίασης για την παροχή στοιχείων σχετικά με τα ακίνητα που ενοικιάζονται μέσω αυτών, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Ωστόσο με ρύθμιση του νόμου 4465/2017 ουσιαστικά η εφαρμογή της ρύθμισης αναστέλλεται για μετά τη συμφωνία του Δημοσίου με τις πλατφόρμες ενοικίασης και την έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Διαδικασίες οι οποίες είναι άγνωστο το πότε θα ολοκληρωθούν και σίγουρα δεν προλαβαίνουν τη φετινή τουριστική σεζόν, αφήνουν στον «αέρα» τόσο τους ιδιοκτήτες κατοικιών που θέλουν να μισθώσουν τις ιδιοκτησίες τους νόμιμα αλλά και τους ξενοδόχους και τους ιδιοκτήτες τουριστικών διαμερισμάτων που βλέπουν τα έσοδα τους να μειώνονται και αντιμετωπίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό από μια αρρύθμιστη και ουσιαστικά «γκρίζα» αγορά.
Η επίδραση του φαινομένου Airbnb στην ελληνική αγορά ακινήτων και στον τουρισμό είναι κάθε άλλο παρά αμελητέα. Όπως σημειώνουν έμπειροι μεσίτες, τα διαμερίσματα κοντά στο κέντρο της Αθήνας και ειδικά σε Κουκάκι, Πλάκα, Θησείο τα οποία προσφέρονται για τουριστική αξιοποίηση μέσω πλατφορμών ενοικίασης είναι σαν να βρίσκονται «σε άλλη χώρα». Και αυτό γιατί τα ενοίκια στις συγκεκριμένες περιοχές έχουν ανέβει σε απαγορευτικά επίπεδα, καθώς οι προοπτικές αξιοποίησης των εν λόγω ακινήτων έχουν αρχίσει να ανεβάζουν και τις τιμές πώλησης.
Μεγάλες είναι οι στρεβλώσεις που πραγματοποιούνται και στον ξενοδοχειακό τομέα, καθώς οι ξενοδόχοι χάνουν εκατομμύρια κάθε χρόνο. Μόνο μέσα σε μια χρονιά, το 2014, η οικονομία του διαμοιρασμού (sharing economy) φιλοξένησε 20 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις και απορρόφησε τουριστικά έσοδα 1,5 δισ. ευρώ σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton που είχε παρουσιάσει το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Το Airbnb έχει λάβει τόσο μεγάλη έκταση που εκτός των μεμονωμένων ιδιοκτητών που μπορεί να νοικιάζουν ένα δωμάτιο ή ένα διαμέρισμα σε κάποιον τουρίστα, έχουν εμφανιστεί και ιδιώτες που μπορεί να διαχειρίζονται και περισσότερα από 50 διαμερίσματα για λογαριασμό τρίτων ιδιοκτητών.
«Για κάθε τέσσερα ξενοδοχειακά κρεβάτια αντιστοιχούν τρία κρεβάτια της οικονομίας του διαμοιρασμού, αυτό δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό. Υπάρχουν εταιρείες που νοικιάζουν 100 διαμερίσματα δηλαδή 300 κρεβάτια μιλάμε για μεγαλοξενοδόχους», σημειώνει ο κ. Αλέξανδρος Βασιλικός πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής
Το θολό τοπίο με τις νομοθετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης ενώ προαναγγέλθηκε ως λύση στο φλέγον όπως εξελίσσεται θέμα, εν τούτοις η στάση του Υπουργείου Οικονομικών αλλά και του Τουρισμού ουσιαστικά δημιουργεί στρεβλώσεις στον νόμιμα λειτουργούντα Ξενοδοχειακό Κλάδο.