Αγωγός EastMed: Η κίνηση... Ματ Τσίπρα και Αναστασιάδη στη γεωστρατηγική «σκακιέρα» της Μεσογείου
Η αυλαία της Τριμερής Συνόδου Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στη Λευκωσία μπορεί να έπεσε την Τρίτη (08/05/2018), ωστόσο οι τρεις χώρες καλούνται πλέον να κάνουν «ταμείο», ειδικά για τις οικονομικές και ενεργειακές προοπτικές που αναμένεται να δημιουργήσει η κατασκευή του αγωγού East Med.
Πρόκειται, κατά γενική ομολογία, για ένα μεγαλόπνοο έργο, με προϋπολογισμό 6 - 7 δισ. ευρώ που θα κατασκευαστεί με πρωτοβουλία της ισραηλινής κυβέρνησης και θα διακλαδώνεται μεταξύ των τριών κρατών, ενώ θα φτάνει μέχρι την Ιταλία. «Είναι ένα εμβληματικό ενεργειακό πρότζεκτ», όπως υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας τον αγωγό EastMed, το οποίο θα αρχίσει να υλοποιείται, παράλληλα, με το πρότζεκτ ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, που αφορά στο διαμοιρασμό ηλεκτρικής ενέργειας και πληροφοριών, μέσω υποθαλάσσιας διασύνδεσης.
Το εξαιρετικά καλό κλίμα που υπήρχε κατά τη διάρκεια της Συνόδου καταδεικνύει το γεγονός ότι Αθήνα, Λευκωσία και Τελ Αβίβ έχουν τη βούληση να προχωρήσουν το έργο και να «χαλυβδώσουν» μια σημαντική ενεργειακή συνεργασία, η οποία στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα με πολλούς αποδέκτες.
Ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα
Ο κυριότερος παραλήπτης αυτού του μηνύματος είναι η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία τον τελευταίο καιρό επιδίδεται σε ένα ανηλεές παιχνίδι αμφισβητήσεων και προκλήσεων τόσο στο Αιγαίο όσο και ευρύτερα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Αυτές, όμως, οι τακτικές της Άγκυρας δεν έχουν καμία θέση σε μια περιοχή που θα έπρεπε κανονικά να επικρατούν οι λογικές της ειρηνικής συνύπαρξης, της ουσιαστικής συνεννόησης και συνεργασίας. Και είναι ακριβώς αυτή η θέση που διατυπώνει εδώ καιρό ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας και με την οποία συμφωνούν απόλυτα τόσο ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, όσο και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Η ιδέα είναι απλή: Το ενεργειακό παιχνίδι πρέπει να έχει κανόνες, που θα πρέπει να τηρούνται απόλυτα κι απαρέγκλιτα από όλες τις πλευρές, χωρίς λογικές «δερβέναγα» και τακτικές στείρου και ανούσιου «τσαμπουκά».
Αυτό διατρανώνουν με τη στάση τους οι τρεις χώρες απέναντι στην Άγκυρα: «Δεν απομονώνουμε κανέναν που παίζει σωστά με τους κανόνες του παιχνιδιού. Μόνοι σας απομονώνεστε, όταν κινείστε εκτός πλαισίου».
Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνεται το καθεστώς Ερντογάν, συνεχίζοντας με τρόπο εμμονικό τις προκλήσεις.
Διαβάστε σχετικά:
Υπό το πρίσμα αυτό, συντίθεται το δόγμα για τη μετατροπή της Μεσογείου σε μια «θάλασσα ειρήνης», μακριά από λογικές αμφισβητήσεων, υψηλών τόνων και παραληρηματικών δηλώσεων.
Το σχέδιο αυτό συνιστά, από μόνο του, ένα στρατηγικό πλεονέκτημα, το οποίο η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός μεταχειρίζονται με αρκετή διπλωματία.
Η επιδίωξη του κ. Τσίπρα, άλλωστε, είναι η Ελλάδα να διαδραματίζει στο εγγύς μέλλον πρωταγωνιστικό ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις, όντας ένας από τους βασικούς «παίκτες» στη γεωστρατηγική σκακιέρα της Μεσογείου.
Πόσο σημαντικό είναι το έργο του EastMed
Η απάντηση είναι απλή: Πρόκειται για ένα έργο υψίστης οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας, επειδή ακριβώς πρόκειται για έναν αγωγό που θα μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα μεγάλα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί στη Μεσόγειο μέσω Κύπρου και Ελλάδας στην Ευρώπη.
Αυτό, πρακτικά, συνεπάγεται, πολύ σημαντικά οικονομικά οφέλη για τις τρεις χώρες και μια σημαντική αλλαγή στο κεφάλαιο της ενεργειακής τους επάρκειας και ισχύος.
Όπως αναφέρει η ΔΕΠΑ, σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο ο αγωγός 1.900 χιλιομέτρων θα είναι βυθισμένος σε πολύ μεγάλα βάθη και γι’ αυτό έχει πολλές δύσκολες τεχνικές λεπτομέρειες.
Τη διετία 2011 - 2012, η ΔΕΠΑ διερεύνησε τη δυνατότητα κατασκευής του αγωγού Eastern Mediterranean Pipeline (EastMed) με στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Λεβαντίνης στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας. Το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου θα κατευθύνεται υποθαλάσσια προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης, και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, στην Ιταλία. Στη γειτονική μας χώρα θα φθάνει μέσω του αγωγού IGI - Poseidon (ΠΟΣΕΙΔΩΝ), που θα συνδέεται με τον EastMed στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας. Από τον Ιούλιο του 2014, η διαχείριση του Έργου ανήκει στην θυγατρική της ΔΕΠΑ «ΥΑΦΑ - ΠΟΣΕΙΔΩΝ», στην οποία συμμετέχει ισομερώς η ιταλική Edison.
Ο αγωγός EastMed εντάχθηκε στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCIs) της ΕΕ, το 2013. Βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 347/2013, η συμμετοχή του σε αυτόν ανανεώθηκε το 2015. Την ίδια χρονιά ξεκίνησε η συγχρηματοδότησή του από την ΕΕ για τη Δράση «Eastern Mediterranean Νatural Gas Pipeline - Pre-Feed Studies».
Το σύνολο των ανωτέρω συγχρηματοδοτούμενων μελετών που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο των Pre-Feed Studies καταστούν σαφή την τεχνική εφικτότητα, την οικονομική βιωσιμότητα και την εμπορική ανταγωνιστικότητα του Έργου. Επίσης, επισημαίνουν την προστιθέμενη αξία του αγωγού EastMed, αλλά και το συμπληρωματικό του χαρακτήρα, στο πλαίσιο των προοπτικών εξαγωγής του φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τις εν λόγω μελέτες, η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ. α.) ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κυβ. μέτρα φ. α.. Σημειώνεται ότι ανάλογα έργα, αναφορικά με τη δυσκολία υλοποίησής τους λόγω του θαλάσσιου βάθους, είτε έχουν ήδη κατασκευασθεί και λειτουργούν με επιτυχία (αγωγός Medgas Αλγερία - Ισπανία), είτε είναι σε φάση έναρξης κατασκευής (αγωγός Galsi Αλγερία - Ιταλία).
Αυτά είναι τα κοιτάσματα που θα τροφοδοτούν τον EastMed
Συνοπτικά, οι χώρες που εμπλέκονται στην κατασκευή και εκμετάλλευση του νέου αγωγού, διαθέτουν τα εξής κοιτάσματα:
Ισραήλ
- Tamar (~ 300 δισ. m3)
- Leviathan (~ 500 δισ. m3)
- Karish (~ 55 δισ. m3)
- Tanin (~ 55 δισ. m3)
Κύπρος
- Αφροδίτη (128 δισ. m3)
Την ίδια στιγμή, οι συμφωνίες που έχουν γίνει από πλευράς Λευκωσίας για γεωτρήσεις, είναι με την ιταλική ΕΝΙ, μία στον γεωτρητικό στόχο «Καλυψώ» του κοιτάσματος 6 και άλλη μια στον στόχο «Σουπιά» του κοιτάσματος 3. Επίσης, η κοινοπραξία ExxonMobil – Qatar Petroleum, έχει στοχεύσει σε 2 γεωτρήσεις στο κοίτασμα 10, συγκεκριμένα στους στόχους «Άνθεια» και «Δελφίνος».
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Φιλελεύθερου», οι προσδοκίες είναι για ένα κοίτασμα κάπως μεγαλύτερο από την «Αφροδίτη», που ερμηνεύεται ως προσδοκία για ανακάλυψη της τάξης των 5 τρισ. κυβικών ποδών.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, την Ελλάδα, σημαντικές εξελίξεις δρομολογεί η αποκάλυψη στην οποία προέβη την περασμένη Δευτέρα (07/05/2018) ο επικεφαλής της Ελληνικής Εταιρείας Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, Γιάννης Μπασιάς, ότι στα νότια της Κρήτης υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου, με ποσότητες που κυμαίνονται από 3 έως 30 τρισ. κυβικά πόδια.
Σημειώνεται πως οι δηλώσεις του κ. Μπασιά έρχονται σε συνάρτηση με τη μελέτη του ομότιμου καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, Αντώνη Φώσκολου αλλά και με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Environmetal Science and Engineering».
Διαβάστε σχετικά: